Nagroda Muzealna Rady Europy 2024 dla Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku to nie tylko wielkie wyróżnienie, ale też zobowiązanie do dalszej pracy na rzecz rozpowszechniania świadomości historycznej i poszanowania praw człowieka – napisał w liście do dyrekcji muzeum minister kultury Bartłomiej Sienkiewicz.
Nagroda Muzealna Rady Europy przyznawana jest od 1977 r. przez Europejskie Forum Muzeów (EMF) dla muzeów europejskich. Jest częścią programu Nagrody Europejskiego Muzeum Roku (European Museum of the Year Award).
Jak można przeczytać na stronie internetowej nagrody, przyznawana jest ona "muzeum, które kładzie szczególny nacisk na perspektywę europejską i wzajemne oddziaływanie tożsamości lokalnej i europejskiej, na zaangażowanie i prezentację kluczowych wartości demokracji, praw człowieka, dialogu międzykulturowego, łączenia kultur i pokonywania granic społecznych i politycznych".
Na początku grudnia Komitet Kultury na Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy zdecydował o przyznaniu Nagrody Muzealnej Rady Europy Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku.
"W związku z przyznaniem Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku – +Nagrody Muzealnej Rady Europy 2024+ oraz w związku z nominacją do nagrody +Europejskiego Muzeum Roku+ (EMYA), chciałbym złożyć na ręce pana dyrektora gratulacje oraz życzenia dalszych sukcesów w działalności muzealniczej" – napisał w liście gratulacyjnym skierowanym do dyrekcji muzeum a opublikowanym w czwartek na stronie MKiDN minister kultury Bartłomiej Sienkiewicz.
Podkreślił, że ta prestiżowa nagroda przyznawana nowopowstałym lub odnowionym muzeom "jest nie tylko wielkim wyróżnieniem, ale również zobowiązaniem do dalszej efektywnej pracy w zakresie rozpowszechniania świadomości historycznej oraz głoszenia wartości związanych z poszanowaniem praw człowieka".
Odnosząc się do Muzeum Pamięci Sybiru, którego głównym zadaniem jest upamiętnianie, badanie, dokumentowanie i upowszechnianie wiedzy o losach osób zesłanych na Syberię, minister zaznaczył, że "tragiczne doświadczenia, które za sprawą reżimu sowieckiego stały się udziałem społeczeństwa polskiego, są ważną częścią kolektywnej europejskiej pamięci".
"Stanowią przestrogę dla dzisiejszych i przyszłych pokoleń, wskazując konieczność ciągłej obrony wartości demokratycznych oraz przeciwstawiania się odradzającym totalitaryzmom. Ten silny w swojej formie i treści przekaz, w kontekście aktualnych wydarzeń wojennych rozgrywających się za wschodnią granicą Polski i Unii Europejskiej, szczególnie dziś staje się niezwykle istotny. Poprzez historię wskazujemy bowiem na współczesne problemy i zagrożenia, które powinny jednoczyć społeczeństwa europejskie w obronie wspólnie wyznawanych wartości" – napisał w liście Sienkiewicz.
Podziękował też twórcom i wszystkim osobom, które przyczyniły się do powstania Muzeum Pamięci Sybiru. Przypomniał też, że MKiDN wspierało finansowo budowę tej instytucji. Dodał, że "ten wielki wkład pracy" został uhonorowany przez Komisję Kultury Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, ale też doceniło to szerokie grono zwiedzających.
W miniony wtorek gratulacje z okazji otrzymania Nagrody Muzealnej Rady Europy przekazał muzeum prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski. Podkreślał, że muzeum funkcjonuje tylko dwa lata, a już jest najlepsze w Europie. "To naprawdę osiągnięcie znakomite" – zaznaczył Truskolaski.
"To muzeum wpisało się znakomicie w mapę Białegostoku, Polski, ale również całej Europy. Moim marzeniem było to, żeby to było właśnie muzeum o zasięgu europejskim, a nawet światowym" – podkreślił prezydent. Wskazał też, że z inicjatywą zgłoszenia muzeum do tej nagrody jest poseł Krzysztof Truskolaski.
"Przyznanie Nagrody Muzealnej Rady Europy jest dowodem na to, że Muzeum Pamięci Sybiru stoi w jednym szeregu z najlepszymi muzeami Europy. Przekaz muzealny ma charakter uniwersalny i dotyczy podstawowych wartości budujących wspólnotę europejską; poznajemy historię Polski, polskie dziedzictwo, ale także dziedzictwo tej części Europy, które jest kluczem do zrozumienia mechanizmów, które ukształtowały dzisiejszą Europę, co też doceniła Komisja przyznająca nam nagrodę" – mówił we wtorek dyrektor Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku prof. Wojciech Śleszyński.
Wręczenie Nagrody Muzealnej Rady Europy 2024 nastąpi w kwietniu w Strasburgu (Francja), laureatów nagrody Europejskie Muzeum Roku poznamy w maju w Portimao (Portugalia).
Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku w docelowej siedzibie oficjalnie otwarto 17 września 2021 roku. Jego wystawa stała, o powierzchni ok. 2 tys. mkw., przedstawia historię polskiej obecności na Syberii – od carskich zsyłek w głąb Rosji po represje i zbrodnie sowieckie, w tym deportacje na Wschód. W muzeum jest ok. 5 tys. eksponatów. Placówka prowadzi także działalność naukową.
Budowa muzeum została sfinansowana z budżetu miasta i środków resortu kultury. Stan surowy obiektu kosztował 37 mln zł, z czego z ministerstwa pochodziło 9,4 mln zł. Muzeum otrzymało też z ministerstwa, z unijnego programu Infrastruktura i Środowisko, 6,8 mln zł na wykonanie wystawy stałej i wyposażenie placówki.(PAP)
Autorka: Sylwia Wieczeryńska
swi/ joz/