Muzułmański Związek Religijny w RP (MZR) wydał kalendarz na 2019 rok ze zdjęciami muhirów, czyli ozdobnych plansz lub tkanin, najczęściej z inskrypcjami z Koranu. W kalendarzu zaznaczono nie tylko święta muzułmańskie, ale też państwowe i katolickie.
Wydawnictwo MZR to powszechny kalendarz gregoriański, z naniesionymi datami świąt religijnych polskiej społeczności muzułmańskiej, ustalonymi według kalendarza księżycowego.
Oparty na fazach księżyca kalendarz bierze swój początek od daty ucieczki Mahometa (zwanej też emigracją lub wywędrowaniem) z Mekki do Medyny. Miało to miejsce w 622 roku według kalendarza gregoriańskiego.
Do tego rok w kalendarzu księżycowym jest krótszy od tradycyjnego, bo ma 354 dni, dlatego główne święta islamskie (najważniejsze z nich, to Święto Ofiarowania Kurban Bajram oraz święto zakończenia postu Ramadan Bajram) ulegają ciągłym przesunięciom względem kalendarza powszechnego.
Dlatego wydany przez MZR kalendarz dotyczy 2019 roku, ale równolegle 1440 i 1441 roku według kalendarza księżycowego, bo nowy rok w tym kalendarzu wypadnie 31 sierpnia. Sam kalendarz składa się z dwunastu plansz, na których są też fotografie muhirów pochodzących w większości z rodzinnych kolekcji polskich Tatarów, którzy stanowią największą grupę polskich wyznawców islamu.
Jak podkreśla Związek w informacji na swojej stronie internetowej, polscy Tatarzy wieszali muhiry we wnętrzach meczetów, salach modlitwy i we własnych domach, wierząc w ich moc ochronną przed nieszczęściami. Jednocześnie był to wyraz pobożności ich posiadaczy i autorów. W muhirach pojawiają się - zazwyczaj wyszywane lub wypisywane - wersety Koranu albo przedstawienie budowli sakralnych o szczególnym znaczeniu, czemu towarzyszą dekoracje kaligraficzne, geometryczne, roślinne, architektoniczne lub ornamentyka muzułmańska.
Najczęściej wykaligrafowane lub wyszyte było wyznanie wiary – szahada, a także przedstawienia świętych meczetów z odpowiednim zdobieniem. Zwyczaj ten przyjął się wśród społeczności tatarskiej zamieszkującej pogranicze polsko-litewskie na przełomie XVIII i XIX w. i trwa do dziś. Muhiry malowano przeważnie na papierze lub kartonie, rzadziej na desce lub sklejce. Używano gwaszu i atramentu, a w XX w. farb plakatowych i akwareli, a także kredek. Często spotykaną techniką był haft.
Kartki z sierpnia i września kalendarza MZR, zdobią zdjęcia muhirów ze zbiorów Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej. Są na nich meczety: w Iwiu na Białorusi oraz w Kruszynianach (Podlaskie).
W kalendarzu oprócz świąt religijnych polskich muzułmanów, odznaczone są też święta o charakterze państwowym, główne święta katolickiej większości a także święta o charakterze rodzinnym, np. dzień babci, dziadka czy matki. Jest też kalendarium rocznic ważnych dla społeczności muzułmańskiej w naszym kraju oraz opisy zamieszczonych w kalendarzu muhirów.
Dokładna liczba polskich wyznawców islamu nie jest znana. MZR szacuje ich liczbę na ok. 5 tys. osób.(PAP)
autor: Robert Fiłończuk
rof/ drag/
