Malbork, kaplica św. Anny - miejsce pochówku 11. Wielkich Mistrzów Zakonu. Fot. PAP/J. Undro
Pod koniec października powinny rozpocząć się największe od lat prace budowlane w Muzeum Zamkowym w Malborku. Jak poinformowano w środę dziennikarzy, odrestaurowane zostaną zniszczone w 1945 roku figura Madonny i kościół Najświętszej Marii Panny.
„W trakcie wyzwalania w 1945 roku Malborka przez wojska radzieckie zachodnia część zamku, czyli ta położona wzdłuż Nogatu, nie została specjalnie uszkodzona. Zniszczeniom nie oparła się natomiast, za sprawą prowadzonego od wschodniej strony ostrzału artyleryjskiego, druga strona twierdzy. Największe spustoszenie uczyniła Wieżą Główna Zamku Wysokiego. Runęła na kościół Najświętszej Marii Panny niszcząc jednocześnie figurę Malborskiej Madonny z Dzieciątkiem, która znajdowała się we wnęce elewacji zewnętrznej” - wyjaśnił kurator. ds. konserwacji architektury Muzeum Zamkowego w Malborku Mirosław Jonakowski.
Mająca osiem metrów wysokości figura Madonny powstała około 1340 r. z tzw. sztucznego kamienia ozdobionego polichromią i kilkadziesiąt lat później została dodatkowo obłożona barwną, błyszczącą mozaiką. „Była ona widocznym z daleka symbolem zakonu i zamku” - dodał Jonakowski.
W kościele NMP odtworzone zostanie sklepienie oraz ceramiczna posadzka. W planie jest także rekonstrukcja empory zachodniej wraz z cyborium, czyli obudowy ołtarza oraz instalacja oświetlenia i ogrzewania. Z kolei w kaplicy św. Anny, w której pochowano 11 wielkich mistrzów zaplanowano odtworzenie mensy ołtarzowej, wykonanie nowego stalowo-szklanego pomostu oraz iluminację krypty grzebalnej.
Ten posąg zostanie niebawem zrekonstruowany w ramach projektu „Prace konserwatorskie i roboty budowlane w zespole kościoła NMP w Muzeum Zamkowym w Malborku”. Obejmie on nie tylko zespół pomieszczeń kościoła Najświętszej Marii Panny, ale także położoną poniżej kaplicę św. Anny oraz sąsiadujące z nimi Wieżę Kleszą, Domek Dzwonnika i Wieżę Główną.
W kościele NMP odtworzone zostanie sklepienie oraz ceramiczna posadzka. W planie jest także rekonstrukcja empory zachodniej wraz z cyborium, czyli obudowy ołtarza oraz instalacja oświetlenia i ogrzewania. Z kolei w kaplicy św. Anny, w której pochowano 11 wielkich mistrzów (zachowały się jednak tylko trzy płyty) zaplanowano odtworzenie mensy ołtarzowej, wykonanie nowego stalowo-szklanego pomostu oraz iluminację krypty grzebalnej.
Przeprowadzony będzie również remont elewacji, schodów oraz kiosku wyjściowego na najwyższej kondygnacji Wieży Głównej. Ponadto w Wieży Kleszej zrekonstruowane zostaną sklepienia i posadzki, a średniowieczne piwnice poddane zabiegom konserwatorskim. Z kolei w Domku Dzwonnika zaplanowano odtworzone zadaszenie nad wejściem.
Dyrektor Muzeum Zamkowego w Malborku Mariusz Mierzwiński podkreślił w środę na konferencji prasowej, że remontowane pomieszczenia nie odzyskają pełnego wyglądu sprzed wojennych zniszczeń.
„Odtwarzamy głównie historyczną przestrzeń średniowieczną, ale nie będziemy rekonstruować brakującego wyposażenia. Kościół NMP nie odzyska średniowiecznego ołtarza, bo nie dysponujemy żadnym jego fragmentem. Nie mamy również figur, które stały pod krzyżem ani starych witraży. Podobnie jest z Kolegium Apostolskim. Znajdą się na nim tylko te figury, albo ich fragmenty, które udało nam się scalić” - zapewnił.
Prace budowlane powinny zostać zakończone 31 marca 2016 r., natomiast projekt musi zostać rozliczony do 30 kwietnia 2016 roku. Całkowity koszt inwestycji miał wynieść 31,8 mln zł, z czego 25,966 mln Muzeum Zamkowe otrzymało w lutym w ramach programu Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego, który jest dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2009-2014. To bezzwrotna pomoc przyznana przez Norwegię, Islandię i Liechtenstein nowym członkom Unii Europejskiej.
„Po przeprowadzonych przetargach wiemy, że udało nam się zaoszczędzić około 1/3 ustalonej kwoty. Musimy jednak wydać całą sumę, zatem zamierzamy wystąpić do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, czyli operatora programu, o rozszerzenie zakresu prac, które muszą być tematycznie i przestrzennie związane z całym projektem. Potrzeb mamy sporo i na pewno spożytkujemy te środki” - podsumował dyrektor Mierzwiński.
Budowę warowni w Malborku rozpoczęto ok. 1275 r. W latach 1309-1457 była ona siedzibą wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego. Z kolei Muzeum Zamkowe powstało 1 stycznia 1961 r. W ubiegłym roku odwiedziło je ok. 420 tysięcy turystów, z czego ponad 100 tysięcy z zagranicy. (PAP)
md/ pz/
