Polski taniec narodowy – polonez, zwyczaj wodzenia niedźwiedzia na Śląsku Opolskim, procesja Bożego Ciała z tradycją kwietnych dywanów – znalazły się wśród 20 nowych zjawisk wpisanych na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego – ogłoszono we wtorek w Nowym Sączu.
Radca ministra kultury ds. UNESCO Joanna Cicha-Kuczyńska podziękowała tym, którzy kultywują tradycję swoich przodków za podjęcie trudu wpisania swoich zwyczajów na krajową listę.
"To, że jakiś element jest wpisany na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego skutkuje tym, że może być później wpisany na światową listę UNESCO. Na tej liście jest już szopkarstwo krakowskie oraz polska kultura bartnicza. Chcemy mieć jak najwięcej takich wpisów, chociaż zawsze podkreślamy, że sensem konwencji UNESCO nie jest sam wpis na listę, natomiast sensem jest przekaz międzypokoleniowy, szczególnie w środowisku lokalnym, w rodzinie, tak, aby zawsze byli kontynuatorzy danej tradycji" – mówiła Joanna Cicha-Kuczyńska.
Krajowa Lista Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego to spis przejawów żywego dziedzictwa niematerialnego z terenu Polski oraz forma ochrony dziedzictwa kulturowego wynikająca z podpisanej przez Polskę Konwencji UNESCO z 2003 r. w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Lista ma charakter informacyjny i zawiera opis zamieszczonych na niej zjawisk, ich rys historyczny, informacje o miejscu występowania i znaczeniu dla kultywujących je społeczności. Obecnie na Liście znajduje się 49 wpisów. Prowadzi ją Minister Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu we współpracy z Narodowym Instytutem Dziedzictwa.
Podczas wtorkowej Gali Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego kultywującym tradycje uroczyście wręczono decyzje Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu o wpisie na listę. Na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego wpisano: Kaszubską Gwiôzdkę (zwyczaj kolędniczy), taniec polski polonez, zwyczaj wodzenia niedźwiedzia na Śląsku Opolskim, kroszonkarstwo opolskie czyli zdobienie wielkanocnych jaj techniką batikową, umiejętność ręcznego malowania wzoru opolskiego.
Na listę zostało wpisane także wycinankarstwo kurpiowskie z Puszczy Zielonej, krzyżoki czyli zwyczaj stawiania bramy wielkanocnej w Borkach Małych, babski comber na Śląsku Opolskim (zwyczaj ostatkowy), procesja Bożego Ciała z tradycją kwietnych dywanów w Kluczu, Olszowej, Zalesiu Śląskim i Zimnej Wódce, zwyczaj dunajowania w Łukowej i okolicach (kolędowanie), tradycyjne święcenie pokarmów w Dąbrowie Chotomowskiej, wysiewanie serc i krzyży na polach w okolicach Strzelec Opolskich, wypiek pieczywa obrzędowego - byśków i nowych latek Kurpiów Puszczy Zielonej, carillonowa muzyka w Gdańsku, chodzenie z kozą na Kujawach (obrzęd ostatkowy) oraz hafciarstwo z nadwiślańskiego Urzecza.
Na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego został również wpisany wielkanocny zwyczaj dmuchania ogni w Koprzywnicy czyli tzw. Bziuki, umiejętność wytwarzania czepców warmińskich oraz tradycyjne szkutnictwo z Pucka.
Podczas wtorkowej gali zostały także ogłoszone wpisy do Krajowego Rejestru Dobrych Praktyk na Rzecz Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, na której znalazła się działalność Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu; tradycja budowy łodzi drewnianych oraz żeglugi wiślanej czyli flis Wiślany; Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych z Targami Sztuki Ludowej; tradycyjne śpiewy majowe przy kapliczkach w Żabnicy na Pomorzu Zachodnim oraz Spotkanie Czterech Świec czyli wieczór kolęd, w którym uczestniczą wierni czterech wyznań chrześcijańskich zamieszkujących gminę Trzebiatów.
Tegoroczna Gala Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego odbyła się podczas VII Kongresu Kultury Regionów, organizowanego przez Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu.(PAP)
autor: Szymon Bafia
szb/ aszw/
