Wystawa „O dobro ojczyzny. Litwa i Polska w epoce Konstytucji 3 maja“ w Pałacu Wielkich Książąt Litewskich
Około 16 tys. osób zwiedziło wystawę przygotowaną przez polskich i litewskich muzealników poświęconą 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja, która przez trzy miesiące była prezentowana w wileńskim Pałacu Władców. Niedziela jest ostatnim dniem ekspozycji.
Centralnym elementem wystawy jest oryginał rękopiśmienny Konstytucji 3 Maja przechowywany na stałe w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie. W sumie wystawa obejmuje około 200 eksponatów z ponad 40 publicznych i prywatnych kolekcji – muzeów, bibliotek, archiwów, kościołów, klasztorów z Litwy, Polski, Ukrainy i Białorusi.
„16 tys. osób, które zapoznały się z tą wystawą to bardzo dużo” – oceniła w rozmowie z PAP jej kurator, wicedyrektor Pałacu Wielkich Książąt Litewskich Ramune Szmigelskyte-Stukiene. Podkreśliła, że mamy okres pandemii Covid-19, a oprócz tego „jest to ekspozycja bardzo skomplikowana w swej treści” i dla litewskiego odbiorcy często odkrywcza, gdyż doniedawna „Konstytucja 3 Maja była na Litwie oceniana sceptycznie, nawet negatywnie”, jako akt utraty niezależności państwowej.
Wileńskiej ekspozycji towarzyszył bogaty program wydarzeń naukowych, kulturalnych i edukacyjny, a wśród odwiedzających było sporo uczniów szkół litewskich. „W sieciach społecznościowych nauczyciele nawet polecali odwiedzenie tej wystawy” – mówi kurator. „Ważne, że ta wystawa pozwoliła uświadomić wielu osobom rzeczywiste przyczyny upadku Rzeczpospolitej Obojga Narodów. W obecnej sytuacji geopolitycznej jest to bardzo ważny przekaz” – podkreśliła wicedyrektor Pałacu Władców.
Kurator przypomniała, że celem ekspozycji było pokazanie z perspektywy Wielkiego Księstwa Litewskiego genezy uchwalenia Konstytucji 3 Maja w 1791 roku, jej treści, procesów zachodzących w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku oraz ukazania, że w warunkach dużych napięć geopolitycznych ustanowiono wtedy podział władzy na ustawodawczą i wykonawczą.
„Wystawa ta była pierwszą na Litwie próbą przedstawienia złożonej epoki ówczesnej Konstytucji, okazją do poznania historii rozkwitu i upadku Rzeczypospolitej oraz zachęceniem do analizy błędów popełnionych przez ówczesnych polityków i potrzeby dbania o losy ojczyzny” – wskazała Szmigelskyte-Stukiene. W ramach prezentowanej wystawy w Pałacu Władców odbył się pierwszy na Litwie pokaz filmu dokumentalnego Piotra Kornobisa „Kościuszko. Przewodnik bardzo współczesny”.
Współorganizatorami wystawy są Instytut Adama Mickiewicza oraz Zamek Królewski w Warszawie. Patronat nad wydarzeniem objęli prezydenci Polski i Litwy, Andrzej Duda i Gitanas Nauseda.
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ ap/
