Rozpoczynają się prace przy wzmocnieniu skarpy, na której stoi synagoga Chewra Lomdej Misznajot, ostatnia istniejąca świątynia żydowska w Oświęcimiu. Obecnie grozi jej katastrofa – poinformował we wtorek szef miejscowego Centrum Żydowskiego Tomasz Kuncewicz.
Ekspertyza budowlana wykazała, że budynek świątyni jest zagrożony ze względu na możliwość osunięcia erodującej skarpy. Sytuacja była już bardzo poważna: ruchy ziemi mogły wywołać nawet silniejsze opady deszczu lub tąpnięcia w kopalniach, które znajdują się w pobliżu Oświęcimia. Wzmocnienie skarpy to jedyna droga do uratowania budynku.
Dyrektor Centrum Żydowskiego, którego częścią jest świątynia, powiedział, że rozbierane są już usytuowane w tym rejonie garaże, a następnie w grunt wpuszczone zostaną betonowe mikropale. Remontu doczeka się także dom żydowskiej rodziny Klugerów, który stabilizuje skarpę. Prace potrwają do wczesnej wiosny przyszłego roku.
Synagoga Lomdej Misznajot w Oświęcimiu powstała na początku XX w. Po wojnie mieściła się w niej między innymi hurtownia dywanów. W marcu 1998 r. została zwrócona społeczności żydowskiej na mocy ustawy o restytucji majątków gmin żydowskich w Polsce. Jest to jedyna synagoga w Oświęcimiu ocalała z II wojny światowej.
Kuncewicz powiedział, że Centrum zgromadziło już większość potrzebnych funduszy na ratunek dla synagogi. Wciąż jednak poszukuje pieniędzy na dokończenie całego projektu, w tym remont domu Klugerów.
Synagoga Lomdej Misznajot w Oświęcimiu powstała na początku XX wieku. Po wojnie mieściła się w niej między innymi hurtownia dywanów. W marcu 1998 roku została zwrócona społeczności żydowskiej na mocy ustawy o restytucji majątków gmin żydowskich w Polsce. Jest to jedyna synagoga w Oświęcimiu ocalała z II wojny światowej.
Świątynia jest unikatowym śladem po społeczności żydowskiej, która współtworzyła Oświęcim i Polskę przez niemal 500 lat, aż do Zagłady. „To zabytek o wyjątkowym znaczeniu symbolicznym dla polsko-żydowskiego dziedzictwa naszego kraju ze względu na lokalizację w bezpośrednim sąsiedztwie byłego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz” – podkreślił Kuncewicz.
Centrum Żydowskie w Oświęcimiu powstało w 2000 roku. Jego celem jest kultywowanie pamięci o żydowskich mieszkańcach miasta, którego nazwę podczas wojny Niemcy zmienili na Auschwitz, a także edukacja ze szczególnym uwzględnieniem problematyki Holokaustu i współczesnych zagrożeń związanych z nietolerancją i uprzedzeniami. Pod jego auspicjami działa muzeum żydowskie, synagoga oraz centrum edukacyjne.
Dom Klugerów został wzniesiony na przełomie XIX i XX wieku. Rodzina Klugerów mieszkała w Oświęcimiu przed wojną. Z dziewięciorga dzieci Zagładę przeżyła tylko trójka, w tym Szymon, który był więźniem niemieckiego obozu Auschwitz. Po wojnie mieszkał w Szwecji. W latach 60. powrócił do Oświęcimia. Był ostatnim Żydem mieszkającym w mieście. Zmarł w 2000 roku. Spoczywa na miejscowym kirkucie.
Pierwsi Żydzi zamieszkali w Oświęcimiu w początkach XVI wieku. W 1939 roku stanowili ponad połowę mieszkańców 14-tysięcznego miasta. Po II wojnie światowej do Oświęcimia powróciło 186 Żydów. (PAP)
szf/ ls/
