Wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński (front,C), dyrektor Muzeum Getta Warszawskiego Albert Stankowski (front,L), więzień getta warszawskiego Wacław Kornblum (front, 2P) i wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin (front,P) na uroczystości zakopania kapsuły czasu w ogrodzie dawnego szpitala dziecięcego Bersohnów i Baumanów. Fot. PAP/P. Supernak
W ogrodzie dawnego szpitala dziecięcego Bersohnów i Baumanów zakopano we wtorek, w przeddzień 80. rocznicy Powstania w getcie warszawskim, Kapsułę czasu. Uroczystość symbolicznie rozpoczyna proces budowy nowej siedziby Muzeum Getta Warszawskiego.
W uroczystości uczestniczyli m.in. wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński, sekretarz stanu w MKiDN Jarosław Sellin, członek Rady Muzeum Getta Warszawskiego, ocalony z getta Wacław Izaak Kornblum, członkini Rady Muzeum Getta Warszawskiego, Sprawiedliwa Wśród Narodów Świata Anna Stupnicka-Bando, wiceprzewodnicząca Rady Muzeum Getta Warszawskiego Małgorzata Naimska, naczelny rabin Polski Michael Schudrich, wiceprezes Poczty Polskiej Wiesław Włodek, dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego Monika Krawczyk.
Wicepremier Gliński przypomniał, że uroczystość odbywa się w szczególny dzień, w przededniu 80. rocznicy Powstania w getcie warszawskim.
"Najlepszym sposobem instytucjonalizacji pamięci jest budowanie mądrych, przyjaznych instytucji, które edukują, prowadzą dialog, debatę. Dzięki nim możemy z nadzieją patrzeć w przyszłość. Dlatego też dzisiaj chciałem podziękować wszystkim tym, którzy przyczynili się do powstania tej instytucji" - powiedział.
Szef MKiDN podkreślił, że inicjatorów powstania muzeum było wielu, ale jego zainspirował szczególnie zmarły w marcu br. prof. Paweł Śpiewak. "To była druga połowa 2017 r., Paweł Śpiewak, ówczesny dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego, mój kolega, socjolog, przyszedł w różnych sprawach służbowych i powiedział o tej idei, że tu jest taka nieruchomość, że od lat środowiska żydowskie myślą o tym, że to powinno być miejsce poświęcone pamięci, gettu warszawskiemu, że tu powinno powstać muzeum. My w zasadzie podjęliśmy decyzję od razu. Ja się nawet dziwiłem, że przez tyle lat nie można było takiej decyzji podjąć" - stwierdził.
Wicepremier zwrócił uwagę, że Powstanie w getcie warszawskim było tragiczne. "Miało na celu godną śmierć, a więc miało na celu udowodnienie, że człowiek może zachować najwyższy poziom człowieczeństwa w najbardziej tragicznych okolicznościach, w piekle na Ziemi. I może się przeciwstawić temu złu także w taki sposób. W tym sensie to było powstanie zwycięskie. Ono przecież stanowiło, tak, jak polskie powstania stanowiły podwalinę tożsamości polskiej, tak ono stanowiło przecież i stanowi podwalinę tożsamości izraelskiej" - podsumował.
Dyrektor Muzeum Getta Warszawskiego Albert Stankowski witając przybyłych na uroczystości powiedział, że "za trzy lata w zabytkowym szpitalu Bersohnów i Baumanów otworzy się Muzeum Getta Warszawskiego". "Data naszego spotkania nie jest przypadkowa. W dniu jutrzejszym będziemy obchodzić 80. rocznicę Powstania w getcie warszawskim, którego upamiętnienie jest jednym z najważniejszych celów naszego muzeum. Wybraliśmy ten szczególny dzień na zrealizowanie kolejnego symbolicznego kroku na drodze do budowy naszej instytucji - wkopania kapsuły pamięci na terenie przyszłej siedziby MGW" - powiedział dyrektor Stankowski.
"Umieszczamy dziś w ziemi kapsułę czasu zawierającą wśród wielu materiałów i pamiątek także przesłanie skierowane do przyszłych pokoleń, miejmy nadzieję, że zostanie otwarta w lepszych, spokojniejszych i szczęśliwszych czasach. W szczególnym sensie taką kapsułą będzie samo Muzeum Getta Warszawskiego, które poniesie w przyszłość pamięć o tragicznym losie warszawskiej dzielnicy zamkniętej i bohaterstwie jej mieszkańców - w obliczu niemieckiego, nazistowskiego terroru, a także przesłanie: +Nigdy więcej+, które nie powinno zostać zapomniane" - podkreślił Stankowski. Podziękował także wszystkim osobom zaangażowanym w tworzenie Muzeum Getta Warszawskiego.
Prezes Fundacji Rodziny Nissenbaumów Gideon Nissenbaum powiedział, że jego ojciec Sigmund Nissenbaum urodził się w getcie, później przebywał w obozie w Treblince, a gdy wrócił do Warszawy w 1983 r., w 40. rocznicę Powstania w getcie warszawskim, miał marzenie, żeby stworzyć muzeum, instytucję upamiętniającą getto warszawskie, ale w tamtym czasie nie był to odpowiedni moment, nie było wsparcia dla jego inicjatywy. "Dlatego tym bardziej cieszę się dzisiaj, że jego marzenie zostaje zrealizowane. Chciałbym umieścić w kapsule czasu medal mojego ojca i jeszcze raz podziękować wszystkim, którzy wspierają ten pomysł" - powiedział Nissenbaum.
Wiceprzewodnicząca Rady Muzeum Getta Warszawskiego Małgorzata Naimska zaznaczyła, że "pamięć to nasza historia, nasza tożsamość".
"Naturalnym nośnikiem tej pamięci tutaj, w tym miejscu, jest Muzeum Getta Warszawskiego. Muzeum, które nas, jako członków rady za każdym razem zaskakuje – zarówno ilością, jak i jakością wykonanej pracy. A przecież oprócz działalności wydawniczej, naukowej i edukacyjnej - bardzo ważnej i bardzo szerokiej - muzeum cały czas prowadzi inwestycje budowy tego właśnie muzeum" - zwróciła uwagę, gratulując całemu zespołowi instytucji. "Pewien filozof hiszpański powiedział kiedyś, że ci, którzy nie znają swojej historii, skazani są na jej powtarzanie. Dzięki temu muzeum mam nadzieję, że ta historia się tutaj nie powtórzy" - powiedziała.
Wicedyrektor MGW Joanna Dudelewicz opowiadała o obiektach, które zostały włożone do Kapsuły czasu. "Częścią naszych pamiątek, które wkładamy do Kapsuły czasu są wybrane szkice, pierwsze szkice, naszego projektanta, architekta Jerzego Wowczaka. Dla naszego architekta również zabytki były i są najważniejsze, dlatego też nową architekturę kształtował z poszanowaniem tych obiektów. One mają być najważniejsze w nowej siedzibie Muzeum Getta Warszawskiego. (...) Kolejną pamiątką, którą wkładamy do kapsuły jest książka Icchaka Kacenelsona +Pieśń o zamordowanym żydowskim narodzie+, w której znajduje się indywidualna dedykacja tłumacza Jerzego Ficowskiego" - mówiła Dudelewicz.
W Kapsule znalazły się także m.in. nagrania dla przyszłych pokoleń od członków Rady MGW oraz wywiad dyrektora MGW. Wicepremier Gliński w kapsule czasu złożył znaczek Polski Walczącej, nawiązujący do działającego w tym miejscu szpitala podczas Powstania Warszawskiego, zaś wiceminister Sellin - zdjęcie sprzed 3 lat z uroczystości przejmowania budynku szpitala przez Muzeum Getta Warszawskiego.
Muzeum Getta Warszawskiego zostało powołane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2018 r. Jego misją jest upowszechnianie wiedzy na temat życia codziennego, strategii przetrwania, walki i Zagłady polskich Żydów w getcie warszawskim oraz innych gettach na terenie okupowanej przez Niemców Polski. Docelową siedzibą Muzeum Getta Warszawskiego jest zespół budynków dawnego Szpitala Bersohnów i Baumanów przy ul. Siennej 60/Śliskiej 51. (PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska, Daria Porycka
ksi/ dap/ dki/
