Obraz "Haftująca kobieta". Źródło: Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku.
Po dwóch latach negocjacji obraz Dawida Haltrechta "Haftująca kobieta" wzbogacił kolekcję polskich portretów muzeum we Włocławku (woj. kujawsko-pomorskie). Autor dzieła pochodził ze znanej, włocławskiej rodziny.
"Dzieło przedstawia ciemnowłosą, siedzącą we wnętrzu kobietę, okrytą jaskrawym, czerwonym szalem, haftującą złotą tkaninę. Ukazana z boku kompozycji niewiasta, wykonując haft, nie koncentruje się na tym zajęciu, patrzy na wprost, na widza" - opisała treść namalowanego w 1909 roku obrazu Krystyna Kotula, kierująca działem zbiorów sztuki Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku.
Jak dodała, przedmioty w najbliższym otoczeniu portretowanej kobiety: meble, tkaniny, martwa natura są tak opracowane, że nie odwracają uwagi widza od jej twarzy, a przede wszystkim od wyrazistego spojrzenia.
Haltrecht malował sceny rodzajowe, pejzaże, portrety w konwencji realistycznej i postimpresjonistycznej, szczególnie zajmowała go tematyka orientalna i społeczna. W polskich zbiorach najwięcej jego obrazów (16) znajduje się w Muzeum Narodowym w Warszawie.
"Płótno odznacza się przemyślaną kompozycją, żywą, świetlistą barwą, umiejętnie kładzionym światłem rozjaśniającym drugi plan, a ponadto charakterystyką psychologiczną modelki. Łączy w sobie realistyczny wizerunek kobiety i impresyjnie namalowaną martwą naturę, składającą się z ustawionych na stoliku przyborów do szycia i wzorzystego tła" - oceniła Kotula.
Jak podkreślają pracownicy muzeum we Włocławku, dzieło namalowane przez Dawida Haltrechta (1880-1938) to wyjątkowa rzadkość na polskim rynku antykwarycznym. Autor obrazu to malarz żydowskiego pochodzenia, który urodził się we Włocławku w znanej rodzinie rabinackiej.
Oferta sprzedaży obrazu wpłynęła do muzeum już dwa lata temu, ale dopiero wsparcie z programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego "Kolekcje muzealne" i wsparcie samorządu województwa kujawsko-pomorskiego sprawiły, że można było sfinalizować transakcję. Portret "Haftująca kobieta" uzupełnił zbiór dzieł artystów związanych z Włocławkiem, przede wszystkim środowiska miejscowych Żydów, po których pozostało niewiele dzieł sztuki.
Obraz trafił do zbiorów portretu polskiego - najważniejszej pozaregionalnej kolekcji włocławskiego muzeum.
Portret był wystawiany w 1910 r. na "Stałej wystawie sztuk pięknych" w Łodzi. Ponownie zaprezentowano go publicznie dopiero w 2009 r. na ekspozycji "Zostały po nich tylko obrazy. Malarstwo Żydów Polskich przed 1939 r." w Muzeum Polskim w Rapperswilu. Ostatnio można było go oglądać w Space Gallery w Krakowie na wystawie pokazującej sztukę polskich Żydów, która towarzyszyła 21. Festiwalowi Kultury Żydowskiej w 2011 r.
Dawid Aleksander Haltrecht urodził się w 1880 r., w rodzinie rabinackiej we Włocławku, maturę zdał w Łodzi i tam też pracował jako tkacz. Malarstwo studiował w Odessie, Monachium (po 1900 r.), Paryżu i w Rzymie.
Poza Warszawą i Łodzią wystawiał w Berlinie (1918 r.), Paryżu i w Moskwie. Odbywał podróże artystyczne na Bliski i Daleki Wschód. Od 1931 r. mieszkał w ZSRR, zmarł w 1938 r. w Moskwie. Malował sceny rodzajowe, pejzaże, portrety w konwencji realistycznej i postimpresjonistycznej, szczególnie zajmowała go tematyka orientalna i społeczna. W polskich zbiorach najwięcej jego obrazów (16) znajduje się w Muzeum Narodowym w Warszawie. (PAP)
olz/ mrt/ bk/
