W katedrze prawosławnej w Białymstoku odbyły się w sobotę uroczystości ku czci św. Mikołaja Cudotwórcy. Jest on patronem tej katedry – najważniejszej świątyni prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej. Święto w tym terminie obchodzą też grekokatolicy.
Według kalendarza juliańskiego, z którego przy ustalaniu dat świąt religijnych korzysta polska Cerkiew, uroczystość ku czci św. Mikołaja przypada 19 grudnia w kalendarzu gregoriańskim (obecnie powszechnym), czyli trzynaście dni po tradycyjnych mikołajkach.
Głównej liturgii w prawosławnej katedrze św. Mikołaja w Białymstoku przewodniczył ordynariusz diecezji abp Jakub. Podobne świąteczne obchody odbyły się w Podlaskiem również m.in. w Hajnówce, Białowieży, Narewce czy Drohiczynie.
Białostocka katedra została wybudowana w latach 1843-46 jako świątynia parafialna, ponieważ Białystok należał wówczas do diecezji grodzieńskiej. W 1951 r., po utworzeniu prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej, podniesiono ją do rangi katedry.
Znajduje się w niej, szczególnie czczona, ikona przedstawiająca świętego Mikołaja. W każdą środę odprawiane są przed nią specjalne modlitwy (akatysty). Ikony św. Mikołaja należą do najbardziej popularnych w prawosławnych świątyniach i domach.
Dzień poświęcony temu świętemu obchodzili w sobotę też grekokatolicy, m.in. z Podkarpacia. Również tu w cerkwiach odprawiane były nabożeństwa związane z kultem św. Mikołaja.
Jak zaznaczył ks. Andrzej Żuraw, dziekan sanocki i proboszcz parafii greckokatolickiej w Komańczy, to jeden ważniejszych świętych dla chrześcijan wschodnich. "Szczególną uwagę zwraca się na dobroć św. Mikołaja. Natomiast jego podobizna zajmuje poczesne miejsce w każdym ikonostasie. Znajduje się wśród głównych ikon" – dodał duchowny.
Biskup Mikołaj żył na przełomie III i IV wieku w Azji Mniejszej. Urodził się jako jedyny syn pobożnych rodziców. W żywotach świętych zapisano, że gdy był młodym kapłanem, po śmierci rodziców cały swój majątek rozdał biednym.
Ten czczony w Kościele katolickim i prawosławnym teolog, zwany cudotwórcą, jest patronem żeglarzy i wędrowców, a także panien pragnących zmienić stan cywilny. Św. Mikołaja uważa się także za orędownika osób skrzywdzonych przez los. Zasłynął z podrzucania jedzenia i złota do domu trzech biednych sióstr, by mogły wyjść za mąż. Stąd wziął się zwyczaj obdarowywania prezentami w jego święto. Podczas pielgrzymki do Ziemi Świętej zapowiedział żeglarzom, że czeka ich straszna burza, ale morze uspokoiły modlitwy świętego.
Jego relikwie znajdują się w Bari we Włoszech. Przeniesiono je tam z Myr Licyjskich w obecnej Turcji, gdzie święty zmarł 6 grudnia, między rokiem 345 a 352 (dokładnej daty nie udało się ustalić) jako biskup tego miasta.
Przedstawiciele polskiej Cerkwi liczbę wiernych szacują na 450-500 tys. osób. W ostatnim spisie powszechnym GUS, które to dane uznawane są jednak przez hierarchów za niemiarodajne, przynależność do Kościoła prawosławnego w Polsce zadeklarowało 156 tys. osób. Największe ich skupiska są w województwie podlaskim.
Liczba grekokatolików w Polsce szacowana jest na ponad 33 tys. wiernych. Mieszkają m.in. w województwach: podkarpackim, małopolskim, warmińsko-mazurskim, zachodniopomorskim, lubuskim i dolnośląskim. (PAP)
autorzy: Robert Fiłończuk, Alfred Kyc
rof/ kyc/
