Opony wielkopostne w zabytkowym kościele w małopolskiej Orawce. 2022 r. Fot. PAP/G. Momot
Od soboty do niedzieli palmowej włącznie będzie można podziwiać unikatowe na skalę światową kurtyny wielkopostne w zabytkowym XVI-wiecznym kościele w Orawce. Malowane w motywy pasyjne płótna przysłaniające ołtarze zwane też oponami wielkopostnymi wystawiane są tylko raz w roku.
Jak powiedziała PAP przewodniczka po kościele pod wezwaniem Św. Jana Chrzciciela w Orawce i znawczyni kurtyn wielkopostnych Lucyna Borczuch, w tym roku można podziwiać trzy z czterech historycznych zasłon. Najstarsza kurtyna wielkopostna z kościoła w Orawce - "Pieta pod krzyżem" została namalowana w 1676 r. Kolejne dzieła pochodzące z przełomu XVIII i XIX wieku to: "Biczowanie Chrystusa", "Pokutująca Maria Magdalena" oraz "Matka Boża Siedmiobolesna".
Kościół p.w. Św. Jana Chrzciciela w Orawce można zwiedzać tylko w wyznaczonych godzinach w soboty i niedziele, a w pozostałe dni tygodnia można je zobaczyć pół godziny przed codziennymi nabożeństwami.
Orawka to niewielka wieś w powiecie nowotarskim niedaleko granicy ze Słowacją, na ziemiach Górnej Orawy należących przed I wojną światową do Królestwa Węgier. Drewniany kościół w centrum miejscowości wzniesiono w połowie XVII wieku. Wnętrza pokrywają polichromie przedstawiające m.in. żywot św. Jana Chrzciciela, Dekalog i wizerunki 49 świętych węgierskich. W świątyni znajdują się organy z 1670 r.
Opony wielkopostne to lniane płótna, na których widnieją namalowane temperą sceny związane z męką Chrystusa, a niekiedy jedynie atrybuty Męki Pańskiej takie jak młotek i gwoździe, kości do gry, kogut, korona cierniowa, pika z gąbką, tablica z napisem INRI, chusta św. Weroniki oraz szata Jezusa. Tkaninami zasłania się ołtarze, począwszy od piątej niedzieli Wielkiego Postu do Triduum Paschalnego. Tradycja zasłaniania ołtarza takimi właśnie działami jest praktykowana w nielicznych kościołach. Obecnie w kościołach powszechnie zasłania się na czas Wielkiego Postu fioletowym płótnem tylko krzyże.
W świecie zachowało się kilkadziesiąt zabytkowych kurtyn wielkopostnych powstałych w średniowieczu, renesansie i baroku. Najbardziej znana to Wielka Zasłona Żytawska w Niemczech z 1472 r. W Polsce, oprócz kościoła w Orawce, podobnymi dziełami dysponują także świątynie w Podwilku, Łopusznej i Tłuczani, w Łodygowicach oraz w Jasienicy Rosielnej na Podkarpaciu. Pozostałe, obecnie niewystawiane w świątyniach, znajdują się w Polance Wielkiej, Bielsku-Białej, Skoczowie, Starej Wsi w gminie Wilamowice i Korczynie-Odrzykoniu.(PAP)
autor: Szymon Bafia
szb/ dki/
