Figura Matki Bożej Łaskawej w Sanktuarium Jana Pawła II w Radzyminie. Fot. PAP/T. Gzell
Kult wizerunku Matki Bożej Łaskawej, głównej patronki stolicy, sięga 1652 r. Wiąże się z uratowaniem miasta przed zarazą. Po raz pierwszy nazwano wówczas Maryję "Strażniczką Polski". Centralne uroczystości odbędą się 11 maja w prowadzonym przez jezuitów sanktuarium Matki Bożej Łaskawej.
Papież Innocenty X ustanowił święto Mater Gratiarum Varsaviensis na drugą niedzielę maja.
Liturgię 11 maja o godz. 20 poprzedzi procesja różańcowa z zabytkową figurą Matki Bożej Łaskawej z XVII wieku, która zgodnie z tradycją przejdzie wzdłuż wewnętrznych murów obronnych Starego Miasta. Rozpocznie się ona o godz. 18.45 - poinformowali ojcowie jezuici.
Przygotowaniem do tego wydarzenia będzie nowenna odmawiana w ramach codziennych nabożeństw majowych o godz. 19.30. W środę, 8 maja ok. godz. 21 jezuita o. Krzysztof Dorosz wygłosi prelekcję pt. "Matko Łaskawa! Poszukaj z nami miejsca dla Boga!". Z kolei w piątek 10 maja Edgar Sukiennik podejmie temat kultu MBŁ na tle życia religijnego w Warszawie w XVII i XVIII wieku.
Uroczystość Matki Bożej Łaskawej upamiętnia wydarzenia z 1652 r. Wobec szerzącej się wówczas zarazy magistrat Warszawy z inicjatywy rektora kolegium pijarów ks. Orsellego zarządził szczególne modlitwy przebłagalne przed wizerunkiem Matki Bożej Łaskawej, niosąc obraz wzdłuż wewnętrznych murów miasta.
Po ustaniu epidemii magistrat ogłosił Matkę Bożą Łaskawą patronką Warszawy (Mater Gratiarum Varsaviensis) i Strażniczką Polski (Custos Poloniae). Był to akt wdzięczności za opiekę Najświętszej Panny nad miastem w latach wojny i klęsk spowodowanych potopem szwedzkim.
Pierwszy wizerunek Madonny Łaskawej z atrybutami strzał "Madonna delle Grazie" został wykonany w 1410 r. techniką freskową w gotyckiej świątyni dominikanów w Faenzie we Włoszech według wizji Joanny a Costumis. Stanowi ona pierwowzór wykonanego ok. 240 lat później obrazu Matki Bożej Łaskawej w sanktuarium w Warszawie.
W wigilię uroczystości Zwiastowania Pańskiego, 24 marca 1651 r., w obecności nuncjusza papieskiego arcybiskupa Jana de Torres obraz Matki Bożej Łaskawej z namalowaną koroną na głowie został uroczyście wprowadzony do kościoła ojców pijarów pw. Świętych Prima i Felicjana przy ul. Długiej - obecnie jest to katedra polowa Wojska Polskiego.
W 1652 r. w podzięce za uratowanie Warszawy przed zarazą koronowano obraz w obecności pary królewskiej i licznie zgromadzonych mieszkańców stolicy oraz odczytano akt zawierzenia, czyli "Śluby Warszawy". Łacińską wersję tekstu, tzw. Votum Varsaviae, wysłano jako chorągiew do Faenzy, gdzie znajduje się oryginał obrazu Matki Bożej Łaskawej.
Po raz pierwszy w historii oficjalne nazwano wówczas Maryję "Strażniczką Polski". Oficjalne nazwanie Matki Bożej Królową Polski nastąpiło cztery lata później - w roku 1656.
Koronacja, choć nie odbyła się zgodnie z obowiązującymi od 1630 r. dokładnie opisanymi wymogami papieskimi, nastąpiła o 66 lat wcześniej niż koronacja papieska obrazu Matki Bożej na Jasnej Górze (8 września 1717 r.).
Matce Bożej Łaskawej przypisuje się także pomoc w zwycięstwie nad bolszewikami w 1920 r. W czasie Powstania Warszawskiego wizerunek Matki Bożej Łaskawej był przechowywany w kościele św. Andrzeja Boboli na Mokotowie.
W 1970 r. papież Paweł VI zatwierdził tytuł Patronki Warszawy. Papieskie korony wizerunek Maryi uzyskał 7 października 1973 r. Nałożył je Prymas Tysiąclecia kard. Stefan Wyszyński w obecności biskupów i tysięcy mieszkańców stolicy. Przed wizerunkiem Matki Bożej Łaskawej 2 czerwca 1979 r. modlił się papież Jan Paweł II w czasie pierwszego dnia pielgrzymki do Polski. Po raz drugi papież nawiedził go 16 czerwca 1983 r. podczas drugiej pielgrzymki do ojczyzny.
W czasie VII pielgrzymki do Polski Jan Paweł II zawierzył kraj Matce Bożej Łaskawej. "Strzeż obecności Twojego Syna w sercach wszystkich ochrzczonych, aby pamiętali zawsze o swej godności ludzi odkupionych krwią Chrystusa. (...) Wypraszaj, Maryjo, Twojemu ludowi wytrwałość, której potrzebuje, aby mógł pełnić wolę Ojca niebieskiego i dostąpić spełnienia obietnicy zbawienia" - powiedział papież podczas liturgii na Stadionie Dziesięciolecia 13 czerwca 1999 r.
W dowód wdzięczności za zwycięstwo Polaków, w setną rocznicę Bitwy Warszawskiej, 14 sierpnia 2020 r. w czasie uroczystości z udziałem przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski abpa Stanisława Gądeckiego symbolicznie wręczono Matce Bożej buławę hetmańską. Natomiast 16 sierpnia 2020 r. bp Romuald Kamiński poświęcił w Radzyminie spiżową figurę Matki Bożej Łaskawej – patronki Warszawy i Strażniczki Polski, która stanęła przy trasie S8 obok wznoszonego sanktuarium świętego Jana Pawła II.(PAP)
Autor: Magdalena Gronek
mgw/ jann/ wus/
