Modlitwami różnych wyznań za ojczyznę i główną uroczystością przy pomniku marszałka Józefa Piłsudskiego w Białymstoku uczczono 231. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja.
Pod pomnikiem kwiaty złożyli przedstawiciele władz rządowych, samorządowych, instytucji, organizacji społecznych. Odbył się apel pamięci.
"Akt Konstytucji Trzeciego Maja był taką formą ratunku państwa polskiego, które miało formę Rzeczpospolitej Obojga Narodów i zrzeszało na swoim terytorium ludzi różnych wyznań, różnych stanów, różnych narodowości" - mówił wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski.
Wojewoda podkreślił, że mimo upływu czasu, tak jak twórcom Konstytucji 3 Maja, także teraz wciąż bliskie są Polakom wartości takie jak: wolność, niepodległość. Mówił, że należy dbać o kraj, aby był silny i wolny, ale z historii należy także wyciągać wnioski ważne dla współczesności.
"Dzisiaj na historię patrzymy przez okulary współczesności i z historii dla nas powinny wynikać również współcześnie pewne wnioski" - powiedział. Wyjaśnił, że majowa konstytucja była uchwalona ponad podziałami, "dzięki zjednoczeniu Polaków", ale też "kosztem rezygnacji" szlachty z przywilejów, co oznacza, że są sytuacje, w których w sprawach najważniejszych dla kraju, należy się wznosić ponad podziałami.
Dodał, że aby demokracja była silna, muszą być silne władze wykonawcze, świadome społeczeństwo obywatelskie i dobra edukacja.
"Tak jak dzisiaj naród ukraiński staje w obronie swojej wolności, tak my żywimy też nadzieję, że nasi sąsiedzi z Białorusi, którym też bliskie są przecież tradycje Wielkiego Księstwa Litewskiego, również podejmą trud i będzie im dane, aby rozwijać również demokratyczne i wolne społeczeństwo" - powiedział Paszkowski.
Do sytuacji w Ukrainie nawiązał także prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski. Mówił, że "nowością było w niej rozciągnięcie swobód obywatelskich na kolejne grupy społeczne". "Na przekór rosnącym wokół absolutyzmom, dzięki konstytucji wzrosnąć miała liczba wolnych Polaków, tego zaś nasi sąsiedzi tolerować nie zamierzali" - przypomniał.
Ocenił, że można to odnieść do Ukrainy, która dziś walczy o wolność, demokrację, także "za nas". "Wierzę, że duch Konstytucji Trzeciego Maja, a zatem duch wolności i suwerenności zatryumfuje w dzisiejszej Europie. Wierzę, że ów rosyjski cień padający od kilku stuleci na całą europejską politykę, stanie się już wkrótce tylko ponurą przeszłością. Wierzę w to późne zwycięstwo twórców i obrońców majowej ustawy" - podkreślił Truskolaski.
List do uczestników uroczystości skierował premier Mateusz Morawiecki. Napisał, że majowa konstytucja, jako filar tożsamości narodowej Polaków, jest też świadectwem odpowiedzialności za Polskę i "polskiej tęsknoty do wolności". "Podstawową powinnością stojącą przed nami jest mądre, konsekwentne budowanie silnej Polski" - podkreślił premier w liście odczytanym przez marszałka województwa podlaskiego Artura Kosickiego.
Rano we wtorek kwiaty złożono także w Parku Konstytucji Trzeciego Maja, gdzie znajduje się obelisk upamiętniający uchwalenie tej ustawy zasadniczej.
Tradycją w Białymstoku - stolicy regionu zróżnicowanego religijnie i narodowościowo - są nabożeństwa w świątyniach różnych wyznań z okazji świąt narodowych.
W intencji ojczyzny we wtorek modlili się katolicy (mszę w białostockiej katedrze, podczas której modlono się także o pokój na Ukrainie, odprawił metropolita białostocki abp Józef Guzdek) i prawosławni; wierni Kościoła ewangelicko-augsburskiego zrobili to w minioną niedzielę, a polscy wyznawcy islamu - w piątek.
W białostockim meczecie modlitwy za ojczyznę były połączone z tradycyjną piątkową modlitwą. Wspólnie modlili się polscy Tatarzy, Tatarzy z Krymu oraz studenci z krajów muzułmańskich. Muzułmański Związek Religijny w RP, najstarsza i najważniejsza organizacja polskich wyznawców islamu przypomina, że Konstytucja Trzeciego Maja potwierdziła muzułmanom wolność wyznania, choć jeszcze bez praw politycznych (pełnię tych praw nabyli na podstawie Konstytucji Księstwa Warszawskiego z 1807 r., a później Królestwa Polskiego z 1815 roku).
Jednym z elementów obchodów w Białymstoku jest także rozdawanie mieszkańcom przez prezydenta miasta narodowych flag. Podczas uroczystości poinformowano, że przez ostatnich 8 lat do mieszkańców trafiło w ten sposób 28 tys. flag.(PAP)
autorzy: Izabela Próchnicka, Robert Fiłończuk
kow/ rof/ pat/
