Ewangeliarz Gnieźnieński tzw. Złoty Kodeks (Codex Aureus), napisany złotem w XI w. Fot. PAP/CAF/R. Sikora
Konstytucja 3 maja 1791 r., Złoty kodeks gnieźnieński z II poł. XI w. i Kronika Galla Anonima z XII w. znalazły się wśród 11 zabytków wpisanych na Polską Listę Krajową Programu UNESCO "Pamięć Świata". Uroczystość wręczenia certyfikatów - w piątek w Warszawie.
To pierwsza edycja Polskiej Listy Krajowej Programu UNESCO "Pamięć Świata". Honorowy patronat nad uroczystością objął Bronisław Komorowski, piątkowa uroczystość odbędzie się w Pałacu Prezydenckim.
Jak poinformowała PAP w środę kancelaria prezydenta, na Polską Listę "Pamięć Świata" wpisano: Konstytucję 3 maja 1791 - uznawaną za pierwszą w Europie i drugą na świecie nowoczesną konstytucję, przechowywaną w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie; Złoty kodeks gnieźnieński z II poł. XI w. - czyli księgę liturgiczną używaną podczas wielkich wydarzeń kościelnych i państwowych od średniowiecza do czasów współczesnych, przechowywaną w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie; Kronikę Galla Anonima z XII w. - najstarszą kronikę polską zachowaną w Kodeksie zamojskim, zawierającą informacje o początkach państwa polskiego i ważnych wydarzeniach w jego dziejach, która przechowywana jest w Bibliotece Narodowej w Warszawie.
Na liście znalazł się też Dokument lokacyjny miasta Krakowa z 5 czerwca 1257 r. - akt wprowadzający Kraków do środkowoeuropejskiego systemu prawa miejskiego, mający wpływ na obecną zabudowę miasta, przechowywany w Archiwum Narodowym w Krakowie.
Na liście znalazł się też Dokument lokacyjny miasta Krakowa z 5 czerwca 1257 r. - akt wprowadzający Kraków do środkowoeuropejskiego systemu prawa miejskiego, mający wpływ na obecną zabudowę miasta, przechowywany w Archiwum Narodowym w Krakowie.
Na liście są także: Banderia Prutenorum autorstwa Jana Długosza z 1448 r. - najstarsza w Europie księga chorągwi, zawierająca podobizny 56 chorągwi zdobytych na wojskach krzyżackich, w tym pod Grunwaldem, przechowywana w Bibliotece Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie; Kazania świętokrzyskie z II poł. XIII w. - najstarszy zachowany prozatorski tekst w języku polskim, przechowywany w Bibliotece Narodowej w Warszawie; Opis żup bocheńskich i wielickich z 1518 r., który zawiera opis struktury i funkcjonowania jednego z największych królewskich przedsiębiorstw ówczesnej Europy, przechowywany w Bibliotece Naukowej Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk w Krakowie.
Kolejne wpisy na Polską Listę Krajową Programu UNESCO "Pamięć Świata" to: Białoruski Tristan z XVI-XVII w. - rękopiśmienny kodeks z białoruską wersją legendy o Tristanie i Izoldzie, przechowywany w Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu; Autograf "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza (1832-1834) - przechowywany w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu; Akta Organizacji Narodowej Powstania Styczniowego (1863-1864) – obejmujące zapisy dążeń narodu polskiego do odzyskania niepodległości utraconej w wyniku trzech rozbiorów Polski, ze zbiorów Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie oraz Memoriał Ignacego Jana Paderewskiego do prezydenta Stanów Zjednoczonych Woodrowa Wilsona z 17 stycznia 1917 roku - zawierający uzasadnienie konieczności odbudowy niepodległej, niezależnej gospodarczo Polski z dostępem do morza, przechowywany w Archiwum Akt Nowych w Warszawie.
Kryteria wpisu obiektów na Polską Listę Krajową są analogiczne do tych, jakie przyjęte zostały przez Międzynarodowy Komitet Doradczy Programu UNESCO dla listy międzynarodowej. Wpisywane na nią obiekty i kolekcje powinny przedstawiać szczególną wartość dla kultury lub historii polskiej lub innych kultur, jeśli znajdują się w zbiorach polskich instytucji.
Polska Lista Krajowa Programu UNESCO Pamięć Świata będzie w kolejnych latach rozszerzana.
Okolicznościową ekspozycję, wzbogaconą o faksymilia dokumentów wpisanych na listę będzie można oglądać 18 i 19 października w Pałacu Prezydenckim. (PAP)
agz/ laz/
