Dwa dni, w dzień Wszystkich Świętych i w Dzień Zaduszny, potrwa w Płocku 15. jubileuszowa kwesta na ratowanie historycznych, zabytkowych nagrobków na tamtejszych cmentarzach. Kwestować będzie ponad 150 osób, w tym artyści, urzędnicy i młodzież.
Zbiórka pieniędzy prowadzona będzie w sobotę i niedzielę m.in. na płockim Starym Cmentarzu, najstarszej rzymsko-katolickiej, pozakościelnej nekropolii w Polsce, założonej w 1780 r., czyli 10 lat przed powstaniem warszawskich Powązek i 20 lat przed powstaniem Cmentarza Rakowickiego w Krakowie.
Głównym celem tegorocznej kwesty, która tradycyjnie organizowana jest przez Stowarzyszenie Starówka Płocka i Gazetę Wyborczą Płock, będzie restauracja pomnika nagrobnego rodziny Ligowskich: małżeństwa Jana i Izabelli oraz ich dzieci - Janiny, Haliny i Witosława.
Jan Ligowski (1853-1918) był sędzią płockiego sądu okręgowego, a następnie adwokatem przysięgłym. Był także członkiem władz płockiej Rady Gospodarczej Towarzystwa Dobroczynności i współzałożycielem Płockiego Towarzystwa Pomocy Uczącej się Młodzieży.
„Jan Ligowski oraz jego żona Izabella, oboje społecznicy, to postacie bardzo zasłużone dla Płocka, zaangażowane w życie miasta” – podkreśliła w rozmowie z PAP Dorota Zaremba ze Stowarzyszenie Starówka Płocka. Przyznała, że w przypadku, gdy wystarczy pieniędzy zebranych w trakcie tegorocznej kwesty, planowane jest również odnowienie pomnika nagrobnego Józefa Jezierskiego (1848-1886) urzędnika władz guberni płockiej, muzyka i pedagoga.
Zbiórka pieniędzy prowadzona będzie w sobotę i niedzielę m.in. na płockim Starym Cmentarzu, najstarszej rzymsko-katolickiej, pozakościelnej nekropolii w Polsce, założonej w 1780 r., czyli 10 lat przed powstaniem warszawskich Powązek i 20 lat przed powstaniem Cmentarza Rakowickiego w Krakowie.
Zaremba przypomniała, że Jezierski kształcił wielu płockich muzyków, w tym m.in. ks. Eugeniusza Gruberskiego (1870-1923), który w latach 1906-14 był redaktorem czasopisma pt. „Śpiew kościelny”, jedynego na ówczesnych ziemiach polskich periodyku poświęconego muzyce kościelnej.
Oba pomniki nagrobne - rodziny Ligowskich i Józefa Jezierskiego - znajdują się Cmentarzu Miejskim, założonym ok. 1870, sąsiadującym ze Starym Cmentarzem.
Jak podkreśliła Zaremba podczas czternastu dotychczasowych kwest na ratowanie historycznych, zabytkowych nagrobków na płockich nekropoliach zebrano w sumie ponad 580 tys. zł. „Dzięki temu odnowiono 28 pomników nagrobnych i płyt epitafijnych oraz jedną kaplicę grobową. Wzniesiono też trzy nowe nagrobki, w tym dla osób zasłużonych dla miasta, które nie miały godnego miejsca spoczynku” – dodała.
Z pieniędzy zebranych w kwestach odrestaurowano m.in. nagrobki na Starym Cmentarzu: zmarłej w 1828 r. podkomorzyny zakroczymskiej Teresy z Krajewskich Rodzickiej oraz zmarłego w 1841 r. pułkownika Jana Gugenmusa - żołnierza Legionów Dąbrowskiego i armii księcia Józefa Poniatowskiego, odznaczonego Legią Honorową i złotym krzyżem Virtuti Militari.
Symbolem akcji ratowania zabytkowych nagrobków wiekowej płockiej nekropolii stała się figura kobiety w antycznych szatach z jednego z pomników wraz z inskrypcją: „Emilia Zofia z Topolewskich/ Prawdziwy anioł rozkoszy/ Słodsza w pożyciu małżeńskim/ Nad wszelką miłość niewieścią/ Żyła lat 34/ Zmarła 4 grudnia 1875 r.”.
Na pobliskim Cmentarzu Miejskim odnowiono m.in. nagrobki bł. abpa Antoniego Juliana Nowowiejskiego, który został zamordowany w 1941 r. w hitlerowskim obozie w Działdowie, Antoniego Broniewskiego - urzędnika bankowego i działacza Płockiego Towarzystwa Wioślarskiego, ojca urodzonego w Płocku poety Władysława Broniewskiego oraz 14-letniego harcerza Anatolka Gradowskiego, najmłodszego poległego w walkach z bolszewikami w czasie obrony Płocka w sierpniu 1920 r., odznaczonego pośmiertnie przez marszałka Józefa Piłsudskiego Krzyżem Walecznych.
Z funduszy zebranych w trakcie ubiegłorocznej kwesty wzniesiono na Cmentarzu Miejskim nowy nagrobek Eugenii Dąbrowskiej (ur. 1884 r.), siostry gen. Władysława Sikorskiego, która zmarła w Płocku 15 października 1939 r. Wcześniej, w pobliskim Gąbinie, gdzie trafiła w ramach ewakuacji po wybuchu II wojny światowej, została ranna, gdy ratowała dzieci spod niemieckiego ostrzału.
Wykonany z granitu pomnik składa się z dwóch oddzielnych pionowych tablic ze stalowym krzyżem pośrodku. Z głównych alejek cmentarza prowadzi do niego ścieżka - „wstęga życia” - z charakterystyczną przerwą, rozdarciem, symbolizującym postrzelenie Dąbrowskiej przez niemieckiego snajpera. (PAP)
mb/ par/
