W Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku (Podkarpackie) w tym roku zakończy się trwające od trzech lat odtwarzanie XVIII-wiecznej synagogi z Połańca. "Przywracamy już jej wystrój wewnętrzny" - powiedział w czwartek dyrektor skansenu Jerzy Ginalski.
Do tej pory zrekonstruowano m.in. bryłę budynku, witraże, dach, podłogi, stropy oraz zwierciadlane sklepienie synagogi. "Ostatnie prace planujemy jednak dopiero za dwa lata. Wtedy, kiedy ustabilizuje się budynek, zamierzamy wykonać polichromie" - mówił Ginalski.
Aktualnie powstaje szafa ołtarzowa na Torę, czyli aron ha-kodesz. "Będzie ona wiernym odtworzeniem szafy z synagogi w Lesku. Właśnie na podstawie zachowanej dokumentacji fotograficznej przywracamy jej wygląd" - wyjaśnił dyrektor.
Służby konserwatorskie sanockiego MBL wykonują także m.in. podesty dla chóru oraz schody prowadzące do babińca. "W pomieszczeniu dla kobiet będzie wystawa judaiców, które posiadamy. Wiele z nich było eksponowane okazjonalnie" - zauważył Ginalski.
Synagoga ma 22 m długości i 11 m szerokości. Istniała już w pierwszej połowie XVIII w. Była wielokrotnie remontowana. Zniszczeniu uległa w 1943 r. w czasie II wojny światowej.
Obiekt rekonstruowany jest na podstawie dokumentacji przekazanej przez Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk oraz Zakład Architektury Polskiej Politechniki Warszawskiej.
Stoi przy Rynku Galicyjskim w pobliżu kościoła katolickiego i cerkwi greckokatolickiej. Replika Rynku z przełomu XIX/XX w. pokazuje jego funkcje społeczne, gospodarcze i kulturowe.
Wokół wybrukowanego kocimi łbami, liczącego 5,5 tys. m kw. placu, stoi 29 drewnianych budynków. Rynek w skansenie w Sanoku nie jest rekonstrukcją wybranego miasta ani przypadkowym zestawem zachowanych domów. Stanowi syntezę dawnych miasteczek; charakterystycznych dla południowo-wschodniej Polski.
Odtworzone budynki pochodzą z 14 miejscowości Podkarpacia. Są tam m.in. karczma, poczta, urząd gminy, apteka, sklep, dwie chałupy żydowskie oraz zakłady: stolarski, fryzjerski, krawiecki, szewski, zegarmistrzowski i fotograficzny. Zostały wyposażone w meble, sprzęty i urządzenia dające zwiedzającym pełny obraz życia, pracy oraz wypoczynku mieszkańców galicyjskiego miasteczka.
Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku powstało w 1958 r. Zgromadzono w nim ponad 150 obiektów charakterystycznych dla budownictwa w południowo-wschodniej Polsce. Najstarszy zabytek - chałupa z Dąbrówki k. Sanoka - pochodzi z 1681 r.(PAP)
autor: Alfred Kyc
kyc/ rosa/
