Polska delegacja składa kwiaty pod głazem upamiętniającym Józefa Mackiewicza, podczas wizyty w domu pisarza – „Mackiewiczówce” we wsi Czarny Bór pod Wilnem. Fot. PAP/V. Doveiko
W Wilnie w czwartek zainaugurowano ustanowiony przez Sejm RP Rok Józefa Mackiewicza, w mieście, w którym pisarz, publicysta i działacz wspierający idee niepodległości Polski mieszkał. Udział w uroczystościach wzięli m.in. wicemarszałek Sejmu Małgorzata Gosiewska i szef kancelarii prezesa Rady Ministrów Michał Dworczyk.
„Dzisiaj (…) inaugurujemy rok Józefa Mackiewicza w Wilnie, w mieście, w którym Mackiewicz mieszkał, żył i tworzył” – powiedział Dworczyk.
Uroczystości rozpoczęły się od złożenia kwiatów przy kamieniu pamiątkowym przed domem, w którym mieszkał Józef Mackiewicz w podwileńskiej miejscowości Czarny Bór. Odwiedzono też ten dom odrestaurowany przy wsparciu finansowym Senatu RP i Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie, w którym powstało muzeum pisarza i jego twórczości.
„Myśliciel, szukający sposobów budowania trwałej i silnej cywilizacji i demokracji. Podziwiamy nadal, wiele lat po śmierci, budzący emocje autorytet nietuzinkowy” – wskazała wicemarszałek Gosiewska, rozpoczynając w czwartek dyskusję w domu Kultury Polskiej w Wilnie polskich i litewskich historyków pt. „Józef Mackiewicz z perspektywy XIX wieku”.
„Na Litwie Józef Mackiewicz wśród Litwinów, ale też wśród mieszkających tu Polaków nie jest zbyt dobrze znany. Jest tu dopiero odkrywany” – powiedział w rozmowie z PAP politolog Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie Andrzej Pukszto, moderator dyskusji.
Zainteresowanie publicystą wzrosło przed kilkoma laty, gdy w języku litewskim ukazały się dwie książki Mackiewicza. Z inicjatywy Polaków i Litwinów w Wilnie została odsłonięta tablica na domu, w którym przed II wojną światową mieszkali bracia Mackiewiczowie, a w miejscowości Czarny Bór odsłonięto kamień pamiątkowy przed domem, w którym mieszkał Józef Mackiewicz.
Pukszto podkreśla, że „idee Józefa Mackiewicza są bardzo aktualne również dla budowania współczesnych relacji ponadnarodowych” w obliczu zagrożeń bezpieczeństwa w regionie.
„Mackiewicz podkreślał wielonarodowość i tolerancję Wilna, wagę dialogu polsko-litewskiego, polsko-żydowskiego; pokazywał zagrożenia, jakie niesie bolszewizm i imperialna Rosja” – mówi politolog.
Sejm RP, uznając wielkość dorobku Józefa Mackiewicza, m.in. wytrwale wspierającego idee niepodległości Polski, wolności i przyjaznego współistnienia narodów Europy Środkowo-Wschodniej i niezłomnego oporu przeciwko komunizmowi, ustanowił 2022 Rokiem Józefa Mackiewicza.
Bracia Stanisław Cat-Mackiewicz i Józef Mackiewicz byli zwolennikami porozumienia polsko-litewskiego. Stanisław Cat-Mackiewicz w okresie międzywojennym w Wilnie wydawał wpływowy dziennik "Słowo". Józef Mackiewicz, młodszy brat Stanisława, był dziennikarzem „Słowa”. Po wojnie mieszkał w Londynie i Monachium. Jest autorem takich powieści jak "Droga donikąd", "Nie trzeba głośno mówić", "Lewa wolna", opowiadających o skomplikowanej historii Wileńszczyzny początku XX w., doświadczeniach wojennych i zagrożeniu komunizmem.
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ tebe/
