Wielki Tydzień to szczególny okres liturgiczny w luteranizmie, którego kulminacją jest najważniejsze ewangelickie święto: Wielki Piątek – powiedziała w poniedziałek rzecznik Kościoła Ewangelicko- Augsburskiego w Polsce Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska.
„Wielki Piątek, pamiątka śmierci Chrystusa, to wyjątkowe święto dla ewangelików. Reformatorzy w śmierci Jezusa na krzyżu widzieli odkupienie ludzkich grzechów i win. Podkreślali równocześnie, że Wielki Piątek jest nierozłącznie związany z Wielkanocą” – powiedziała rzecznik.
Wielki Tydzień rozpoczęła Niedziela Palmowa, podczas której wierni wspominali radosny wjazd Jezusa Chrystusa do Jerozolimy. „Niedziela to moment przejściowy. Wkrótce okaże się, że ludzi, którzy z taką gorliwością witali Jezusa i oddawali mu cześć kładąc przed nim palmy, zacisną swoje dłonie w pięści i będą wołać +Ukrzyżuj go!+ Święto ma zarówno charakter radosny, jak i smutny: radość ze zbawienia w Jezusie Chrystusie miesza się ze smutkiem i zrozumieniem, że zbawienie zostało okupione ofiarą jego ciała i krwi” – powiedziała Godfrejów-Tarnogórska.
W Kościołach ewangelickich nie praktykuje się zwyczaju święcenia palm.
W Wielki Czwartek luteranie upamiętniają Ostatnią Wieczerzę, którą Jezus świętował z uczniami. "To pamiątka ustanowienia przez Chrystusa Wieczerzy Pańskiej. W Kościele sakrament ten ma różne nazwy: Wieczerza Pańska, Wieczerza Święta, Sakrament Ołtarza, Komunia Święta, Stół Pański, Eucharystia, Łamanie Chleba” – powiedziała rzecznik.
Jak wyjaśniła, luteranie wierzą w realną i substancjalną obecność ciała i krwi Chrystusa w chlebie i winie. Dlatego Kościół uroczyście obchodzi Wielki Czwartek jako dzień wdzięczności za Sakrament Ołtarza. Komunia św. jest zawsze udzielana pod dwiema postaciami.
Wielki Czwartek to dzień radosny, a kolorem liturgicznym jest biały. „W liturgii ksiądz śpiewa dziękczynne +Chwała Bogu na wysokościach!+, a zbór odpowiada: +Na wysokościach Bogu cześć+. W czasie nabożeństwa wielkoczwartkowego dzwonią wszystkie dzwony kościelne, które po zakończeniu milkną aż do Wielkanocy” – powiedziała Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska.
Centralnym świętem luterańskim jest Wielki Piątek. Nabożeństwo tego dnia zajmuje szczególne miejsce w życiu Kościoła. Wierni kontemplują i wyciszają się, by stawać się właściwie przygotowanymi do Zmartwychwstania Chrystusa.
W Wielki Piątek w luterańskich kościołach dominuje czerń, a krzyż przesłonięty jest kirem na znak żałoby. Liturgia przystosowana jest do znaczenia święta - czytane są fragmenty Męki Pańskiej, śpiewane pieśni pasyjne oraz recytowane naprzemiennie słowa "Ludu mój Ludu, cóżem Ci uczynił". Luteranie przystępują do komunii.
Jak dodała rzecznik, w parafiach ewangelickich nie ma tradycji budowania grobu Chrystusa.
W Polsce dla wiernych Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego Wielki Piątek jest dniem ustawowo wolnym od pracy. W wielu domach przestrzega się postu, choć nie jest on obowiązkowy. Rezygnuje się z oglądania telewizji, słuchania radia i korzystania z Internetu.
Wielka Sobota jest dniem ciszy i skupienia. Luteranie pamiętają, że Chrystus spoczywa w grobie. W niektórych regionach Polski odprawione zostaną krótkie nabożeństwa na cmentarzach. Nie ma tradycji święcenia pokarmów w kościołach. Jednakże dziękując Bogu za posiłek luteranie poprzedzają go modlitwą i Słowem Bożym.
„Młodzi ewangelicy z Wielkiej Soboty na Niedzielę Wielkanocną zgromadzą się na spotkaniu modlitewnym nazywanym +Bezsenną nocą+. Jest ono organizowane cyklicznie od 1998 r. W czterogodzinnym programie uczestniczy corocznie ok. 600–800 młodych osób z południowej Polski. Tegoroczna +Bezsenna noc+ rozpocznie się 20 kwietnia o godz. 20.00 w kościele luterańskim w Drogomyślu” – poinformowała Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska.
Święto Zmartwychwstania Pańskiego (Wielkanoc) obchodzone jest przez luteranów w niedzielę i poniedziałek. Gromadzą się na uroczystych nabożeństwach. W kazaniach podkreśla się znaczenie zmartwychwstania Jezusa Chrystusa i zbawczą moc krzyża.
Rodziny gromadzą się na uroczystych śniadaniach lub obiadach wielkanocnych. Potrawy, w zależności od regionu, nawiązują do polskich zwyczajów kulinarnych związanych z Wielkanocą, na stołach pojawiają się także pisanki lub potrawy z jajek.
Znaczenie Niedzieli Zmartwychwstania podkreśla biskup-senior diecezji cieszyńskiej Paweł Anweiler. "Przyjęło się mówić, że Wieki Piątek jest największym świętem ewangelików. Tak, jest ważny, ale również istotna jest Niedziela Zmartwychwstania. Tych dwóch dni nie można rozdzielić. Jezus umiera za nas, za nasze zbawienie, ale przecież on zmartwychwstaje. Nic nie kończy się na śmierci" - uważa.
W Polsce żyje ok. 70 tys. luteran, z czego ponad połowa na Śląsku Cieszyńskim. Na świecie jest ich ponad 74 mln. (PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/ mhr/
