Oględziny bloków kamiennych odnalezionych przy szpitalu wojskowym w Lublinie nie potwierdziły, że budulec pochodzi z przedwojennego Pomnika Nieznanego Żołnierza z pl. Litewskiego. Konserwator zabytków zaapelował do mieszkańców o przekazywanie zdjęć i informacji o jego losach z lat 1940-1960, które dla historyków pozostają nieznane.
Pod nadzorem konserwatora, przy pomocy żołnierzy WOT i wojskowej koparki dokonano w środę oględzin bloków kamiennych odnalezionych przy ogrodzeniu na terenie 1. Wojskowego Szpitala Klinicznego z Polikliniką SPZOZ w Lublinie.
Przed rozpoczęciem prac komendant szpitala płk dr n. biol. Aleksander Michalski powiedział, że według legendy krążącej wśród personelu kamienie są pozostałością Pomnika Nieznanego Żołnierza z pl. Litewskiego rozebranego prawdopodobnie przez Niemców w czasie II wojny światowej. Jak dodał, zależy mu na weryfikacji tych przypuszczeń i uporządkowaniu terenu szpitala.
Przenoszenie bloków kamiennych i oględziny trwały około trzech godzin. Po ich zakończeniu Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków Dariusz Kopciowski stwierdził, że na płytach nie odkryto napisu "Nieznanemu Żołnierzowi 1914-1920" i godła Polski, które, według doniesień przedwojennej prasy, miały znajdować się na pomniku wzniesionym w 1925 r.
Jak wyjaśnił, ostatnia wzmianka o upamiętnieniu pochodzi z 1936 r. Nie ma natomiast informacji o demontażu, dlatego przypuszcza, że mogli to zrobić Niemcy podczas II wojny światowej. "Mieliśmy cichą nadzieję, że znajdziemy napisy na obrobionych kamieniach, które leżały na pryzmie. Nie znaleźliśmy, zagadka się nie wyjaśniła" - zastrzegł Kopciowski dodając, że nadal istnieje cząstka szansy, że odnalezione płyty to elementy Pomnika Nieznanego Żołnierza.
"Niewątpliwie była to część większej całości" - zauważył. Podał, że na dwóch płytach odkryto namalowane farbą olejną cyfry "0" i "9". Konserwator przypuszcza, że kamień mógł zostać przywieziony do Lublina podczas budowy drugiego pomnika w latach 60. i pozostawiono go, gdy okazało się, że budulca jest za dużo.
Kopciowski zaapelował do mieszkańców do dzielenia się archiwalnymi zdjęciami przedwojennego Pomnika Nieznanego Żołnierza. Szczególnie ważne są informacje o jego losach w latach 1940-1960, o którym historycy wiedzą najmniej. "Szukamy dalej" - zastrzegł.
Zdaniem obecnego na miejscu mistrza rzeźbiarstwa Witolda Marcewicza, odnaleziony materiał to piaskowiec wydobyty w regionie świętokrzyskim, który został obrobiony przy użyciu dłuta.
Zastępca komendanta szpitala płk Bogusław Piątek powiedział, że jeżeli okaże się, że materiał nie pochodzi z pomnika, to zostanie wykorzystane do budowy instalacji artystycznej na terenie szpitala.
Wojsko Polskie utworzyło szpital wojskowy w Lublinie w lipcu 1944 r. w gmachu "Bobolanum", który został wybudowany w latach 1922-1926 ze składek społeczeństwa z przeznaczeniem na cele oświatowo-wychowawcze Towarzystwa Jezusowego. Podczas okupacji niemieckiej budynek pełnił funkcję szpitala niemieckiego.(PAP)
Autor: Piotr Nowak
pin/ dki/
