Prezentacja książki „Polskie konkordaty. Historia i teraźniejszość”, poświęconej regulacji stosunków państwa polskiego z Kościołem katolickim na podstawie konkordatu, odbyła się w środę w Sekretariacie Konferencji Episkopatu Polski w Warszawie.
Jak zaznaczył podczas konferencji ks. prof. Józef Krukowski z KUL, publikacja dzieli się na część historyczną i współczesną. "Jest to pierwsze w historii nauki polskiej tak obszerne opracowanie problematyki konkordatu" – ocenił ks. Krukowski.
Dodał, że publikacja jest podzielona na 4 rozdziały. "Pierwszy rozdział jest autorstwa ks. prof. Burczaka, który omówił nam znaczenie dokumentu +Dagome iudex+ jako protokonkordatu, na mocy którego pierwszy historyczny władca Polski oddał pod opiekę swoje państwo" – wyjaśnił.
Według duchownego rozdział drugi – "Konkordaty nienazwane i nazwane w Polsce przedrozbiorowej" – autorstwa prof. Wacława Uruszczuka, zawiera pierwsze całościowe opracowanie wielu umów zawartych między państwem polskim a Kościołem katolickim od X w. do drugiej połowy XVIII w., czyli do rozbiorów.
Rozdział trzeci zawiera opracowanie "Konkordatu polskiego z 1925 r." autorstwa ks. prof. Wojciecha Góralskiego. Przedmiotem analizy jest konkordat zawarty przez państwo polskie po odzyskaniu niepodległości. Jest to konkordat w ścisłym tego słowa znaczeniu, regulujący całokształt stosunków państwa z Kościołem. Autor omówił w nim genezę zawarcia tego konkordatu oraz przeprowadził systematyzację zawartych w nich norm z uwzględnieniem gwarancji, jakie uzyskał Kościół katolicki ze strony państwa oraz państwo ze strony Kościoła.
"Później jeszcze jest artykuł mojego autorstwa na temat umowy między Konferencją Episkopatu Polski i rządem komunistycznym z 1950 r., który został później wznowiony – chodzi tu o umowę w 1956 r. Była to pierwsza w dziejach umowa między episkopatem danego kraju a rządem komunistycznym" – wyjaśnił ks. Krukowski. Jak ocenił duchowny, podpisanie takiej umowy było wielkim ryzykiem ze strony Kościoła, ale "podniosło rangę Episkopatu Polski, a zwłaszcza prymasa Polski kard. Stefana Wyszyńskiego".
Druga część książki zawiera wyjaśnienie genezy i obszerny komentarz norm zawartych w obowiązującym konkordacie. W opracowaniu genezy konkordatu zostały uwzględnione informacje zawarte w monografii abpa Józefa Kowalczyka, nuncjusza apostolskiego w Polsce i przewodniczącego delegacji Stolicy Apostolskiej, która z upoważnienia papieża Jana Pawła II wynegocjowała konkordat.
W zakończeniu autor stawia tezę, że zawarcie tego konkordatu oznacza zerwanie z modelem wrogiej separacji – narzuconym przez reżim komunistyczny – i realizację modelu państwa świeckiego opartego na zasadzie przyjaznego rozdziału i współdziałania dla dobra wspólnego państwa z Kościołem. (PAP)
Autor: Iwona Żurek
iżu/ joz/
