1 lutego Żydowski Instytut Historyczny i Muzeum Treblinka podpiszą porozumienie o współpracy przy tworzeniu wystawy stałej Muzeum Treblinka. „Teren niemieckiego obozu pracy jest ważnym miejscem związanym z historią Zagłady Żydów na terenie okupowanej Polski” – powiedziała PAP dyrektor ŻIH Monika Krawczyk.
"1 lutego Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma podpisze umowę z Muzeum Treblinka o współpracy przy tworzeniu nowej wystawy stałej Muzeum Treblinka. Teren byłego niemieckiego, nazistowskiego obozu pracy jest bardzo ważnym miejscem związanym z historią Zagłady Żydów na terenie okupowanej Polski. W ubiegłym roku minister kultury i dziedzictwa narodowego wspólnie z samorządem woj. mazowieckiego zdecydowali o budowie nowego gmachu, w którym znajdzie się wystawa stała" - powiedziała PAP dyrektor ŻIH Monika Krawczyk.
ŻIH i MT od kilku lat współpracują m.in. przy organizacji uroczystości rocznicowych na terenie byłego obozu.
"ŻIH dysponuje wieloma dokumentami związanymi z obozem w Treblince. Pochodzą z Archiwum Ringelbluma i są to m.in. relacje osób, które w 1942 r. zbiegły z obozu i szczegółowo opisały, jak przebiegała masowa eksterminacja ludności żydowskiej w Treblince. Ponadto nasz instytut ma bogaty dorobek naukowy związany z tym miejscem i dlatego postanowiliśmy wspólnie z dyrekcją muzeum podpisać porozumienie i działać na rzecz wystawy stałej" - wyjaśniła, dodając, że "nowy budynek i stała ekpozycja mają powstać do 2026 r".
"Jest więc jeszcze czas na przemyślenie, jak ekspozycja stała powinna wyglądać, jakie eksponaty i dokumenty prezentować" - wskazała
"1 lutego o godz. 18 w ramach cyklu +Czwartki na Tłomackiem+ - zapraszamy na spotkanie, na którym, wraz z przedstawicielami Muzeum Treblinka, opowiemy szerzej o tym projekcie. Powiemy także o pracach archeologicznych i badaniach naukowych, które się tam odbywały" - podkreśliła dyrektor ŻIH.
"Na mocy porozumienia powołany zostanie zespół, którego zadaniem będzie przygotowanie merytorycznej części wystawy. Obie instytucje będą również wspólnie organizować wydarzenia edukacyjne dotyczące wystawy" - poinformował ŻIH.
Muzeum Treblinka rozpoczęło działalność 1 lipca 2018 r. Placówka zarządza obszarem o powierzchni 132,64 ha., na którym znajdują się: Obóz Zagłady, Karny Obóz Pracy (Treblinka I), kopalnia żwiru (w której pracowali więźniowie), Miejsce Straceń i tzw. Czarna Droga łącząca oba obozy.
Na przełomie maja i czerwca 1942 r. w ramach akcji "Reinhardt", której celem była zagłada ludności żydowskiej w Generalnym Gubernatorstwie, Niemcy wybudowali obok karnego obozu pracy Treblinka I - obóz zagłady Treblinka II. Jego załogę stanowiło ok. 30-40 Niemców i Austriaków, przeważnie członków SS i policji oraz 100-120 strażników.
Pierwszym komendantem obozu zagłady w Treblince był lekarz SS-Obersturmfuehrer Irmfried Eberle. We wrześniu 1942 r. zastąpił go SS-Hauptsturmfuehrer Franz Paul Stangl, który pełnił wcześniej funkcję komendanta niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze. Jego zastępcą był SS-Unterscharfuehrer Kurt Hubert Franz.
23 lipca 1942 r. do Treblinki przybył pierwszy transport, wiozący Żydów deportowanych z Warszawy. Do 21 września tego roku z getta warszawskiego do obozu zagłady w Treblince wywieziono co najmniej 254 tys. osób.
2 sierpnia 1943 r. w obozie zagłady w Treblince wybuchł bunt, w którym wzięło udział ponad 800 więźniów, jednak udało się jednak uciec ok. 200 więźniom. Historycy szacują, że wojnę przeżyło ok. 100.
Do momentu likwidacji obozu w listopadzie 1943 r. zamordowano w nim ok. 900 tys. Żydów. Większość z nich, (ok. 760 tys.), pochodziła z terenów okupowanej Polski. Wśród zamordowanych w Treblince byli również Żydzi z Austrii, Belgii, Czechosłowacji, Francji, Grecji, Jugosławii, III Rzeszy i ZSRS oraz Romowie i Sinti.(PAP)
autor: Maciej Replewicz
mr/ aszw/
