
Muzeum Fabryka Emalia Oskara Schindlera w Krakowie udostępni od piątku wielowątkową wystawę „Wojenne dzieci”, pokazującą „mikrohistorie” kilkunastu bohaterów, którzy w chwili wybuchu II wojny światowej mieli nie więcej niż 11 lat.
Na ekspozycji są m.in. zdjęcia, dokumenty, przedmioty. Nie brakuje relacji bohaterów zarejestrowanych w formie audiowizualnej po wojnie. Materiały archiwalne i artefakty pochodzą z archiwów państwowych i ze zbiorów prywatnych z Polski, Anglii oraz Izraela.
Bohaterowie różnią się bagażem kulturowym, przynależnością narodową, religią, statusem społecznym i ekonomicznym. Większość przeżyła wojnę. Wśród nich jest m.in. Bronisława (Niusia) Horowitz-Karakulska – ocalona z Holokaustu przez Oskara Schindlera.
– Za sprawą wystawy pragniemy zmienić dotychczasowe postrzeganie dzieci – tak, aby zobaczyć w nich nie tylko i wyłącznie ofiary, ale także aktywne podmioty i adresatów działań dorosłych. Chcemy ukazać ich rolę w tamtych okrutnych czasach, ich sprawczość – nawet jeśli była ona zależna od sprawczości dorosłych – powiedziała PAP kurator Beata Łabno. Jak zwróciła uwagę, wystawa ukazuje nie tylko „mikrohistorie” 16 bohaterów indywidualnych, ale również bohaterów zbiorowych.
Z szacunku dla bohaterów i dla pełnego obrazu ich wojennych losów pokazana została także, choć w skróconej formie, ich przedwojenna i powojenna historia.
Wystawa jest podzielona na części: Od zabawy do konspiracji; Normalne życie; Dom – schronienie, dom – zagrożenie; Po aryjskiej stronie; Więźniowie obozów; Deportowani; Ślady życia i pamięci (część poświęcona dzieciom, które nie przeżyły wojny). Ostatnia część wystawy nosi nazwę Dzieci dokumentują i przedstawia wstrząsający obraz wojny i okupacji oparty na relacjach i rysunkach dzieci.
Twórcy ekspozycji zadają także pytania: Czy naprawdę dziś dajemy dzieciom wszystko, co najlepsze? Czy wszystkim dzieciom?
Te pytania są parafrazą zapisu z Deklaracji Praw Dziecka z 1924 r. Zgromadzenia Ogólnego Ligi Narodów, gdzie czytamy „(…) ludzkość powinna dać dziecku wszystko, co ma najlepszego (…) bez względu na narodowość i wyznanie”.
Wystawa „Wojenne dzieci” będzie czynna do 30 sierpnia 2026 r. (PAP)
bko/ dki/