Źródło: organizator
Z myślą o wielbicielach historii i łamigłówek w piątek w Łodzi odbędzie się Festiwal Szyfrów. Wydarzenie ma przybliżyć historię kryptologa z Łodzi Jana Kowalewskiego oraz innych badaczy kodów, również tych, którzy złamali słynną Enigmę.
Urodzony w Łodzi Kowalewski był wybitnym kryptologiem, który złamał sowieckie szyfry podczas wojny 1920 roku przyczyniając się do zwycięstwa nad bolszewikami.
Jego postać jest patronem pierwszej edycji Festiwalu Szyfrów, skierowanego do wielbicieli historii i łamigłówek. W rozwiązywaniu historycznych zagadek będzie można wziąć udział w piątek w godz. 12-20 w Mediatece MeMo w Łodzi.
Jak poinformowali organizatorzy, w patio Mediateki czekać będzie m.in. zrekonstruowane Biuro Szyfrów z 1920 r., gdzie gości powita sam porucznik Kowalewski w mundurze oficera z lat 20. XX wieku. Specjalnym gościem będzie Centrum Szyfrów „Enigma” z Poznania, która rozsławia dorobek poznańskich „pogromców” Enigmy: Mariana Rejewskiego, Henryka Zygalskiego i Jerzego Różyckiego. Na tym stanowisku będzie można oglądać makietę – replikę słynnej maszyny kodującej, szyfrogramy oraz inne ciekawe przybory np. atrament sympatyczny.
Pojawią się też żołnierze ze sprzętem radiotelefonicznym, używanym przez wojskowe służby specjalne. Do obejrzenia będą również mundury m.in. z zasobów Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, wystawy historyczne, zabytkowa i współczesna broń wojskowa.
Z kolei w sali komputerowej MeMo, zagrać będzie można w grę o Janie Kowalewskim z wykorzystaniem okularów VR. Atrakcją dla młodzieży będzie też gra miejska w kilku salach Mediateki.
„Szyfry łamać będzie można za pomocą książek, komiksów, klocków lego, komputera, a nawet… pianina. Przybliżymy też metodę Jana Kowalewskiego, szyfr +Delegat+ czyli sztukę łamania kodów na grzebieniu. Na wszystkich, którzy odsłonią finalne hasło czekają nagrody” – dodali organizatorzy.
Wstęp jest wolny.
Jan Kowalewski urodził się 24 października 1892 r. w Łodzi. Ukończył Szkołę Handlową Zgromadzenia Kupców w Łodzi. Studiował na Uniwersytecie w Liege, gdzie uzyskał dyplom z chemii technicznej. Znał wiele języków, m.in. niemiecki, francuski i rosyjski. Podczas I wojny światowej Kowalewski służył w carskiej armii jako oficer łączności. Potem przeszedł do II Korpusu Polskiego na Ukrainie. Był naczelnikiem Wydziału II Radiowywiadu Biura Szyfrów Oddziału II Sztabu Generalnego Naczelnego Dowództwa.
W czasie wojny polsko-bolszewickiej porucznik Kowalewski był sztabowcem. Stworzył zespół kryptologów, których praca przyczyniła się dużym stopniu do zwycięstwa nad bolszewikami w 1920 roku. Znając treść odszyfrowanych przez nich depesz bolszewickich, polskie dowództwo mogło wyprzedzić ruchy nieprzyjaciela.
W międzywojniu Kowalewski pracował dla wojska i dyplomacji. W 1937 r. został szefem sztabu Obozu Zjednoczenia Narodowego. Podczas II wojny światowej był szefem podlegającej rządowi londyńskiemu Placówki Łączności z Kontynentem oraz centrali informacyjnej z krajami kontynentu w Lizbonie. Kierował wieloma polskimi operacjami wywiadowczymi w okupowanej przez Niemców Europie.
Po wojnie ppłk Jan Kowalewski pozostał na emigracji. Współpracował m.in. z Radiem Wolna Europa. Zmarł w Londynie 31 października 1965 roku. (PAP)
bap/ dki/
