09.04.2022–31.12.2022
Projekt Instytutu De Republica „Zapomniani polscy romantycy”
Historia polskich naukowców i ich odkryć, które niejednokrotnie zrewolucjonizowały świat, wciąż poukrywana jest w zakamarkach bibliotek, muzeów czy notatkach badaczy. Instytut De Republica, którego jedną z misji jest promocja i popularyzacja rodzimej myśli badawczej, od samego początku swojej działalności zabiega o to, by przypominać o wybitnych, dziś zapomnianych postaciach, których dorobek na stałe wpisał się w polskie oraz zagraniczne dziedzictwo naukowe i kulturowe.
Założenia te Instytut De Republica realizuje w dwóch projektach: „Znani nieznani” oraz „Zapomniani polscy romantycy”.
W 2021 roku Instytut De Republica uruchomił projekt pod nazwą „Znani nieznani”. Ma on na celu przywrócenie pamięci o Polakach, którzy w szczególny sposób przysłużyli się światowej nauce. Przypominane są w nim postaci, których osiągnięcia czy wynalazki okazały się rewolucyjne i pionierskie, ale z jakiś względów ich nazwiska zostały zapomniane lub są nieznane. Biogramy opracowywane są specjalnie dla Instytutu De Republica przez wybitnych naukowców, którzy mają dostęp do unikalnych źródeł wiedzy.
Wśród wybranych i opisanych już postaci znaleźli się między innymi: Maria Zakrzewska – pionier kobiecej służby zdrowia, twórca pierwszego szpitala dla kobiet w Stanach Zjednoczonych; Ernest Malinowski – budowniczy kolei w Peru i Ekwadorze; Karol Stefan Szolc-Rogoziński – podróżnik, odkrywca i badacz Kamerunu; Kazimierz Romuald Nowak – podróżnik po Afryce, pionier polskiego reportażu; Ferdynand Karo – farmaceuta-botanik, najbardziej zasłużony polski badacz Syberii czy Erazm Jerzmanowski – „człowiek, który oświetlił Amerykę” zwany także polskim Noblem. Częścią projektu jest dwujęzyczna, interaktywna mapa zamieszczona na stronie internetowej https://iderepublica.pl, która pozwala odbiorom zobaczyć i uświadomić sobie, w jak wielu zakątkach świata wspominani i cenieni są nasi rodacy.
Drugim projektem mającym na celu upowszechnienie wiedzy o wielkich polskich nazwiskach jest projekt pod tytułem „Zapomniani polscy romantycy”. Zakłada on przypomnienie kilkunastu mniej znanych, nieco zapomnianych, postaci świata polskiej kultury i nauki z XIX wieku. Wpisuje się on z jednej strony w istniejący już cykl „Znani nieznani”, z drugiej zaś w obchody Roku Romantyzmu Polskiego ogłoszonego przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej.
Od 9 kwietnia, co drugą sobotę, aż do końca 2022 roku, na stronie internetowej Instytutu De Republica oraz na Facebooku będą pojawiały się kolejne teksty, przybliżające wybrane sylwetki. Wśród nich między innymi Karol Appel – wybitny polski językoznawca; Józef Chodźko – topograf i geodeta, jeden z pierwszych na świecie badaczy Kaukazu; Aleksander Kokular, który zainicjował antykwaryczny handel dziełami sztuki w Warszawie, czy chociażby Feliks Wierzbicki – polski lekarz i podróżnik, który jest autorem pierwszego opisu Kalifornii w języku angielskim.
Poszczególne biogramy opracowywać będą przede wszystkim językoznawcy, kulturoznawcy, historycy sztuki oraz literaturoznawcy. Specjaliści w dziedzinie romantyzmu, osoby od lat prowadzące badania i publikujące swoje odkrycia: dr Adam Cedro, dr Edyta Chlebowska, dr hab. Tomasz Korpysz, prof. ucz., dr Mateusz Kowalski, dr Elżbieta Lijewska, dr Małgorzata Majewska, dr hab. Ewa Szczeglacka-Pawłowska, prof. ucz., dr Magdalena Woźniewska-Działak. Każda nota biograficzna opatrzona będzie bogatą ikonografią przedstawiającą nie tylko samą postać, ale również środowisko i otoczenie, w którym tworzyli.
Szczegółowe informacje o poszczególnych projektach dostępne są na stronie internetowej Instytutu De Republica: https://iderepublica.pl oraz na Facebooku Instytutu De Republica: https://www.facebook.com/instytutderepublica.
***
Instytut De Republica został powołany na mocy zarządzenia nr 12 Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 lutego 2021 r. Głównym celem jego działalności jest promocja i popularyzacja polskiej nauki w dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych, wytworzenie mechanizmów i kapitału społecznego, który organizowałby się wokół idei państwowości oraz uwolnienie potencjału polskiej nauki w tych obszarach.
We współpracy z uczelniami wyższymi w Polsce i na świecie, jednostkami administracji państwowej oraz jednostkami badawczymi, Instytut De Republica organizuje konferencje naukowe i seminaria, które stanowić mają platformę wymiany opinii wobec prezentowanych na nich wyników naukowych prac badawczych. Zadaniem Instytutu jest też popularyzowanie najbardziej interesujących osiągnięć polskich naukowców w formie publikacji i multimediów.
Instytut De Republica docelowo ma stać się nowoczesnym zapleczem eksperckim, promocyjnym i wydawniczym dla niedocenianych w Polsce i poza jej granicami, a tak ważnych dla właściwego rozumienia naszej historii i zjawisk społecznych, dziedzin nauki.
Źródło: Instytut De Republica
