„Cud jedności” to wspólny tytuł wystawy i konferencji, które organizuje Nadbałtyckie Centrum Kultury w Gdańsku. Ekspozycja i trzydniowe spotkanie, które rozpocznie się w środę mają opowiedzieć o powstawaniu nowego polskiego państwa, w tym architekturze i designie II Rzeczpospolitej.
Jak powiedziała PAP Katarzyna Wojtczak z Nadbałtyckiego Centrum Kultury (NCK), oba wydarzenia mają uświadomić, jak trudnym i skomplikowanym procesem były narodziny nowego państwa – II Rzeczpospolitej.
Wojtczak przypomniała, że państwo to tworzone było od podstaw, na które składały się choćby – dziś oczywiste dla Polaków - narodowe symbole. Nowy na mapie ówczesnej Europy, kraj potrzebował też banknotów, monet, znaczków pocztowych czy wspólnej polityki propagandowej, a wszystkie te elementy musieli stworzyć ludzie żyjących dotąd pod oddziaływaniem wielu różnych kultur.
Konferencja "Cud jedności" rozpocznie się w środę wieczorem w gdańskim Ratuszu Staromiejskim, którego gospodarzem jest NCK. Zainauguruje ją wykład historyk sztuki i b. minister kultury Małgorzaty Omilanowskiej pt. "Kierunek architektoniczny polski, czyli meandry poszukiwań formy architektury dla II Rzeczypospolitej".Na czwartek zaplanowano wystąpienia rozwijające tematykę związaną z architekturą młodego polskiego państwa. Olga Baron z Uniwersytetu Gdańskiego przybliży problematykę zabudowy morskiego wybrzeża w dwudziestoleciu międzywojennym, a dr Michał Pszczółkowski z gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych (ASP) opowie o narodowym tradycjonalizmie w architekturze województwa pomorskiego po 1918 r.Z kolei prof. Irma Kozina z katowickiej ASP opowie o poszukiwaniu wyrazu dla stylu polskiego w architekturze województwa śląskiego, a prof. Joanna Olenderek z Instytutu Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej przybliży podobną problematykę dotyczącą Łodzi.
Prof. Krzysztof Stefański z Uniwersytetu Łódzkiego wygłosi wykład poświęcony roli architektury sakralnej w budowaniu niepodległej Rzeczypospolitej, dr Aneta Borowik z Uniwersytetu Śląskiego opowie o stylu stanisławowskim jako wzorcu dla architektury narodowej w dwudziestoleciu międzywojennym, a dr Emilia Kiecko z Uniwersytetu Wrocławskiego – o domach żołnierza jako "narzędziu" scalania odrodzonego państwa polskiego.Zestaw czwartkowych wykładów zakończą dwa wystąpienia poświęcone wnętrzom polskich domów z tamtego czasu. Honorata Gołuńska z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu opowie o ówczesnych ideach mieszkalnictwa, a dr Anna Kostrzyńska-Miłosz z Instytutu Sztuki PAN w Warszawie – o mieszkaniach ówczesnej polskiej inteligencji.
W piątek dr Dawid Keller z Muzeum Śląskiego w Katowicach przybliży genezę i trudy powstawania Polskich Kolei Państwowych, dr Piotr Lasek i Piotr Sypczuk z Instytutu Sztuki PAN w Warszawie przypomną historię Centralnego Biuro Inwentaryzacji Zabytków Sztuki, a dr Paweł Dettloff z tej samej instytucji opowie o tym, jak chroniono i postrzegano zabytki w województwie pomorskim. Również w piątek dr Diana Stelowska wygłosi wykład poświęcony temu, jak zaprezentowała się polska sztuka na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu w 1925 r., a dr Marcin Markowski z Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego przybliży jednoczącą rolę polskiego pieniądza papierowego. Tego dnia mowa też będzie o Gdyni i morzu w polskiej propagandzie dwudziestolecia międzywojennego oraz o filmie polskim z tego czasu.
Konferencji towarzyszyć będzie wystawa, na której obejrzeć można będzie m.in. banknoty, monety i inne numizmaty, a także znaczki pocztowe z okresu dwudziestolecia międzywojennego oraz materiały związane z działalnością propagandową i promowaniem zjednoczonego państwa, w tym plakaty, ulotki i dokumenty życia społecznego promujące Gdynię i Bałtyk.Konferencję i wystawę uzupełni planowany na czwartkowy wieczorny koncert przygotowany przez Akademicki Chór Uniwersytetu Gdańskiego, zespół Zagan Acoustic oraz Zespół Pieśni i Tańca UG "Jantar". W Centrum św. Jana zaprezentowane zostaną szlagiery dwudziestolecia międzywojennego. Występom towarzyszyć będą przygotowane przez Ariela Sielaffa zdjęcia prezentujące Trójmiasto lat 20. i 30. (PAP)
autor: Anna Kisicka
aks/ godl/