II Rzeczpospolita

„Wróg II RP. Państwo przeciw Ukraińcom” to temat najnowszego numeru kwartalnika „Karta”. W numerze znalazły się również teksty dotyczące wileńskiej Papierowej Brygady, toru wyścigów konnych na Służewcu czy zakładów Toto-Lotka.

O ludziach, którzy rzucili wyzwanie trudnościom i podjęli wysiłek urzeczywistniania swych marzeń – tak przedstawili bohaterów książki autorzy publikacji. Ale nie są to – jak mógłby sugerować podtytuł „Marzycieli” – tylko budowniczowie naszej niepodległości z 1918 roku. Książka przypomina wcześniejsze sny o wolnej Polsce - te Kościuszki, Lelewela, Matejki czy rabina Meiselsa. 

Redakcja magazynu „Mówią wieki” we współpracy z Narodowym Bankiem Polskim przygotowała numer specjalny pisma podsumowujący wyzwania i dokonania lat 1918–1939. Historycy stawiają pytania o skalę sukcesu w wielu dziedzinach – od negocjacji pokojowych, po rozwój nowoczesnych gałęzi przemysłu.

Luxtorpeda, transatlantyk Batory, sławojka. Lalka „Szrajerka”, pocztówka z wieżowcem Prudential i Koziołek Matołek. Płyta wytwórni Syrena-Electro z nagraniem orkiestry Golda i Petersburskiego, motocykl Sokół, „Elementarz” Falskiego. Podkładka pod kufel z reklamą piwa Heberbusch i Schiele, Papierosy Egipskie, plakat z reklamą „cukier krzepi”. I wiele innych – w sumie 100. 

Huta szkła „Niemen” wytwarzająca popularne na świecie szkło prasowane, wileńskie Towarzystwo Radiotechniczne „Elektrit” produkujące nowoczesne radioodbiorniki czy lwowska cukiernia Zalewskiego transportująca wyroby drogą lotniczą do stolicy – to niektóre z osiągnięć międzywojennych Kresów.

Ignacy Matuszewski był typem polityka, który niemal już u nas wyginął. Był kimś, kto codziennie pragnie się czegoś uczyć, ocenia sytuację raczej w odcieniach szarości i szuka sposobów na zwiększenie siły Polski. Z kolei jego styl pisarski wyróżnia go spośród innych publicystów międzywojnia i okresu emigracyjnego – mówi prof. Sławomir Cenckiewicz, dyrektor Wojskowego Biura Historycznego, redaktor zbioru pism Matuszewskiego wydanego przez IPN.

Tablicę pamiątkową poświęconą pierwszemu wojewodzie lubelskiemu Stanisławowi Moskalewskiemu odsłonięto w poniedziałek w Lublinie, podczas obchodów 100-lecia administracji rządowej w woj. lubelskim.

125 lat temu, 4 października 1894 r., w Warszawie urodził się Józef Beck, legionista, jeden z najbliższych współpracowników marszałka Józefa Piłsudskiego. Jako minister spraw zagranicznych w latach 1932–1939 obciążany był współodpowiedzialnością za katastrofę wrześniową Polski.

91 lat temu, w 1928 r., ustanowiono w Polsce kilka odznaczeń, którymi honorowano zasłużonych w walce o odrodzenie państwa, m.in. 27 września Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości. Bardzo rozbudowany wówczas program uroczystości wyznaczył ramy obchodów na kolejne kilkanaście lat.

„Do dyskusji o budowie fundamentów niepodległego i nowoczesnego państwa potrzebna jest głębsza refleksja nad całym okresem II Rzeczypospolitej” – wskazuje w przedmowie książki Robert Kostro, dyrektor Muzeum Historii Polski.