MSWiA prowadzi robocze konsultacje z MEN „na temat dostępnych i skutecznych form wsparcia asystentów edukacji romskiej” - poinformowało MSWiA w odpowiedzi na dezyderat sejmowej Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych. We wtorek komisja zapoznała się z odpowiedzią.
Pod koniec listopada ubiegłego roku sejmowa Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych przyjęła dezyderat, w którym zwróciła się do ministra spraw wewnętrznych i administracji Joachima Brudzińskiego o zwiększenie liczby asystentów edukacji romskiej. Jak zaznaczono, liczba ich jest niewystarczająca. Postulowano też przygotowanie centralnych szkoleń dla asystentów.
"Wprowadzenie stanowiska asystenta edukacji romskiej okazało się jednym z największych sukcesów pilotażowego programu rządowego na rzecz społeczności romskiej w województwie małopolskim na lata 2001-2003. Romowie obdarzeni zaufaniem przez lokalne społeczności romskie od lat pomagają uczniom romskim, co sprzyja realizacji obowiązku szkolnego i służy inkluzji społeczności romskiej. Asystenci stali się ważną instytucją życia romskiej wspólnoty, realizując zadania wykraczające poza obowiązki pracownicze. W 2004 r. zawód asystenta edukacji romskiej został oficjalnie uznany i zaklasyfikowany w grupie pracownicy opieki osobistej i pokrewni" - czytamy w dezyderacie przyjętym przez komisję jednogłośnie.
Podano w nim, że komisja w czasie swoich posiedzeń wielokrotnie była informowana przez społeczność romską, że liczba asystentów jest niewystarczająca. Działacze romscy wskazywali także na potrzebę zmiany systemu szkoleń. "Komisja uznaje te postulaty za właściwe, a ich realizacja może znacząco poprawić sytuację Romów i ich relacje ze społecznościami lokalnymi" - zaznaczono.
Odpowiadając na ten dezyderat MSWiA zaznacza, że "asystenci edukacji romskiej powinni mieć możliwość dalszego kształcenia specjalistycznego, korzystania z literatury cyganologicznej oraz pomocy specjalistów zajmujących się edukacją międzykulturową, a także wolontariuszy (np. słuchaczy studiów pedagogicznych)". "Asystenci powinni posiadać wiedzę na temat czynności zachęcających do uczenia się" - dodano.
Przypomniano m.in., że Stowarzyszenie Romów w Polsce przeprowadziło ostatnie szkolenie dla asystentów edukacji o zasięgu ogólnopolskim w 2015 r., a koszty związane z organizacją i przebiegiem tego przedsięwzięcia zostały pokryte z rezerwy celowej budżetu państwa przeznaczonej na realizację zadań "Programu integracji społeczności romskiej w Polsce na lata 2014-2020". "W ocenie MSWiA organizacja podobnych szkoleń niesie za sobą ryzyko niskiej frekwencji uczestników. Powodem tego są uciążliwości związane z podróżą do miejsca odbywania szkolenia, z czym wiąże się niska motywacja Romów do uczestnictwa w takich wydarzeniach (dla wielu przedstawicieli tej mniejszości wyjazd, m.in. ze względów kulturowych, stanowi utrudnienie). Dlatego wydaje się, że bardziej skutecznym i praktycznym rozwiązaniem są warsztaty o zasięgu regionalnym" - zaznaczono.
"Ponadto celowa byłaby organizacja kursów podstawowych, ponieważ poziom wykształcenia Romów jest relatywnie niski. MSWiA aktualnie prowadzi robocze konsultacje z Ministerstwem Edukacji Narodowej na temat dostępnych i skutecznych form wsparcia asystentów edukacji romskiej, których celem jest opracowanie koncepcji ogólnopolskiego szkolenia dla tej grupy zawodowej" - podano w odpowiedzi na dezyderat. Zaznaczono w nim także, że "ze względu na relatywnie niski poziom wykształcenia Romów w Polsce uznano, że asystentami mogą być osoby z wykształceniem podstawowym, choć odsetek osób z wykształceniem pełnym, w tym wyższym, w tej grupie zawodowej sukcesywnie rośnie".
Zgodnie z przepisami prawa oświatowego asystent edukacji romskiej może być zatrudniony w przedszkolu i szkole podstawowej w charakterze pomocy nauczyciela. Jego zadaniem jest udzielanie dzieciom i młodzieży romskiej pomocy w kontaktach ze środowiskiem przedszkolnym i szkolnym, a także współdziałanie z ich rodzicami oraz z przedszkolem i szkołą. Do zadań asystentów, którymi z założenia mają być Romowie obdarzeni zaufaniem lokalnych społeczności romskich, należy też budowanie pozytywnego obrazu szkoły i korzyści płynących z wykształcenia oraz zapewnienie wsparcia emocjonalnego uczniom romskim oraz pomoc szkole w egzekwowaniu realizacji obowiązku szkolnego (poprzez kontrolę frekwencji uczniów i ich postępów w nauce).
Asystenci romscy nie podlegają przepisom ustawy Karta Nauczyciela (nie są pracownikami z uprawnieniami pedagogicznymi), są pracownikami samorządowymi.
Z danych MEN wynika, że w szkołach jest 45 asystentów edukacji romskiej, 28 z nich pracuje w pełnym wymiarze godzin, pozostali są zatrudnieni na część etatu. Asystent romski jest w co szóstej szkole podstawowej, do której uczęszczają dzieci romskie.
W informacji resortu edukacji przesłanej w listopadzie do sejmowej komisji mniejszości przypomniano, że dzieci romskie mają ustawowo zagwarantowany dostęp do edukacji na równych prawach ze wszystkimi uczniami objętymi obowiązkiem szkolnym i obowiązkiem nauki. "Uczniowie romscy uczęszczający do szkół publicznych, uczą się w klasach i oddziałach razem ze swoimi nieromskimi rówieśnikami. W ostatnich latach coraz większa liczba uczniów romskich kończy szkołę podstawową i podejmuje dalszą naukę w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych, co jest m.in. wynikiem kompleksowej pomocy ze środków publicznych na rzecz społeczności romskiej" - czytamy w informacji.
Jednocześnie zaznaczono w niej, że w niektórych środowiskach romskich pojawiają się problemy edukacyjne. "Jednym z ważnych powodów ich występowania, na co uwagę zwracają przedstawiciele społeczności romskiej, jest słaba znajomość języka polskiego wśród dzieci rozpoczynających naukę szkolną, co staje się z kolei przyczyną ich niepowodzeń szkolnych w środowisku obcym im kulturowo. W tej sytuacji nauczyciele stają przed koniecznością podejmowania dodatkowych działań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych" - napisano w informacji.
"Społeczność romska nie korzysta z nauki języka romskiego, własnej historii i kultury w przedszkolach i szkołach systemu oświaty. Do najczęściej podejmowanych przez szkołę działań edukacyjnych na rzecz uczniów romskich należy organizowanie zajęć wyrównawczych z języka polskiego i innych przedmiotów, zatrudnianie nauczycieli wspomagających (przygotowanych do pracy w środowisku wielokulturowym z dziećmi dwujęzycznymi) oraz zatrudnianie asystentów edukacji romskiej" - informuje MEN.
Według danych Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 r. liczba obywateli polskich deklarujących pochodzenie romskie wynosi 16,7 tys. osób. (PAP)
Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka
dsr/ krap/
