Premier Mateusz Morawiecki (P) podczas uroczystości wręczenia nagród nagród laureatom konkursu literackiego w Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach. Fot. PAP/H. Bardo
Żeby zrozumieć małe ojczyzny, trzeba poznać ich historię, tradycję, kulturę, ludzi – mówił w piątek w Katowicach premier Mateusz Morawiecki. Podziękował za pielęgnowanie pamięci o zmarłym przed kilkoma miesiącami wybitnym malarzu Erwinie Sówce.
W piątek w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim premier wręczył nagrody w wojewódzkim konkursie literackim dla uczniów „Sówka- NIEmaSówka”, inspirowanym twórczością Sówki. Szef rządu sprawował nad konkursem honorowy patronat, a organizował go wojewoda śląski i śląski kurator oświaty.
Morawiecki dziękował uczestnikom i laureatom za "pielęgnowanie pamięci o naszym pięknym, wspaniały malarzu, takim bardzo nietypowym, jakim był Erwina Sówka". Przypomniał, że twórczość Sówki jest kategoryzowana jako malarstwo naiwne. „Może i naiwne, ale na pewno nie jest banalne, jest piękne, jest pełne wrażliwości i bardzo, bardzo ciekawe” – ocenił.
Jak dodał, z prac nadesłanych przez uczestników konkursu "przebija ogromna, nieokiełznana wrażliwość i odwaga, a także chęć eksploracji nowych zupełnie obszarów artystycznych".
Zaznaczył, że owe obszary artystyczne mają wspólny mianownik związany z „naszą małą ojczyzną”. "Żeby zrozumieć małe ojczyzny, trzeba do nich przylgnąć, poznać ich historię, ich tradycję, kulturę, ludzi. Z tych wielu prac, które miałem przyjemność oglądać właśnie te wszystkie wartości tak dobitnie tam się ukazują" - dodał szef rządu.
Laureatom konkursu życzył też, by poprzez pielęgnowanie kultury „bardzo bliskiej naszemu życiu codziennemu, a jednocześnie w piękny sposób wyrażonej”, udawało się im „coraz głębiej poznawać nasze małe ojczyzny, ale także być dumnymi z naszej wielkiej ojczyzny – z Rzeczypospolitej”.
„To w jaki sposób jedno z drugim się przeplata w twórczości naszego znakomitego artysty Erwina Sówki i w waszej twórczości, młodzi artyści, jest czymś naprawdę pięknym i ja jestem z tego dumny, jestem bardzo szczęśliwy, że Erwin Sówka ma wielu naśladowców, ale naśladowców, którzy wyraźnie w swojej twórczości starają się odszukać również własne trendy, spostrzeżenia, kierunki twórczości artystycznej” – powiedział premier i wyraził przekonanie, że w przyszłości Śląsk będzie miał kolejnych wspaniałych artystów.
Celem konkursu była m.in. popularyzacja twórczości Erwina Sówki, inspirowanie uczniów do poszerzania wiedzy o malarstwie i lokalnych artystach oraz promowanie piękna regionu śląskiego i wzmocnienie poczucia tożsamości lokalnej. Zadaniem uczestników, czyli uczniów klas VI-VIII szkół podstawowych oraz uczniów szkół ponadpodstawowych z województwa, było napisanie pracy literackiej inspirowanej wybranymi obrazami Erwina Sówki.
Do konkursu nadesłano 156 prac z ponad 130 szkół podstawowych i 19 ponadpodstawowych. Były to opowiadania, wiersze i rozprawki. Jak powiedział wojewoda śląski Jarosław Wieczorek, premier był nie tylko patronem, ale też „osobistym inicjatorem konkursu”. „Dziękujemy za sugestie, za podpowiedzi, ale przede wszystkim za to, że wspiera pan tożsamość Górnego Śląska, ludzi tak ważnych, tak zacnych, tak szlachetnych, jakim był Erwin Sówka” – mówił wojewoda.
Śląska kurator oświaty Urszula Bauer oceniła, że poziom nadesłanych prac był bardzo wysoki. Jury zdecydowało o przyznaniu ex aequo I, II, III miejsca oraz dziewięciu wyróżnień, w tym dwóch wyróżnień specjalnych.
Erwin Sówka urodził się w 1936 r. w Giszowcu - dzielnicy Katowic - w rodzinie górniczej. W wieku kilkunastu lat podjął pracę w kopalni Wieczorek - początkowo na powierzchni, potem pod ziemią, a wkrótce dołączył do grupy górników-malarzy nieprofesjonalnych, założonej w 1946 r. przy tej kopalni w Katowicach-Janowie przez Teofila Ociepkę - duchowego ojca grupy. Grupę Janowską tworzyło ok. 30 malarzy-amatorów. Fenomen ich malarstwa, inspirowanego m.in. okultyzmem, został przedstawiony w filmie "Angelus" Lecha Majewskiego.
Inspiracją dla Erwina Sówki były krajobrazy katowickich dzielnic - Nikiszowca i Janowa. W swoich pracach często odwoływał się do Starego Testamentu oraz kultury i religii Wschodu. Często malował kobiece akty – mawiał, że kobiety to piękno pochodzące od Boga. Postaci bardzo często umieszczał w dwóch przestrzeniach: realnej i magicznej, materialnej i mistycznej. Krytycy sztuki podkreślają, że dysponował doskonałym warsztatem malarskim.
W 2013 r. artysta otrzymał Złotą Odznakę Honorową za Zasługi dla Województwa Śląskiego, a w 2017 r. został odznaczony Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Erwin Sówka zmarł 21 stycznia br. w wieku 84 lat. Spoczął na cmentarzu parafialnym w Katowicach – Janowie.(PAP)
autorzy: Krzysztof Konopka, Rafał Białkowski
kon/ rbk/ mok/
