Należy zwiększyć dostępność do specjalistycznej pomocy psychologicznej i psychiatrycznej, wprowadzić prostsze procedury umawiania wizyt. Społeczeństwo powinno zrozumieć, że zdrowie psychiczne jest równie ważne jak zdrowie fizyczne – to wnioski z raportu Rady Dzieci i Młodzieży RP przy MEiN.
W środę w MEiN odbyły się obrady okrągłego stołu Rady Dzieci i Młodzieży RP, podczas którego omawiano raport z ogólnopolskich konsultacji Rady o zdrowiu psychicznym dzieci i młodzieży.
Przewodnicząca Rady Aleksandra Horoszko podkreśliła na briefingu po zakończeniu obrad, że "raport pokazuje konkretne problemy młodych ludzi, bez żadnej cenzury, bez mówienia, że wszystko jest OK, bo OK nie jest".
"Spotkaliśmy się dziś nie po to, żeby narzekać i mówić jak bardzo jest źle, bo my to wszystko wiemy. Znamy przerażające statystyki i mity, które funkcjonują w naszym społeczeństwie, że depresja to nie jest wcale choroba tylko moda, co jest absolutnie niezgodne z prawdą. Spotkaliśmy się dziś, by wypracować pomysły, podjąć konkretne działania ponad podziałami, bo zdrowie psychiczne nie może być tematem politycznym" - podkreśliła Horoszko.
W raporcie wskazano, że zgodnie z danymi UNICEF 1 na 7 dzieci i młodzieży na całym świecie boryka się z zaburzeniami psychicznymi. W Polsce sytuacja nie jest lepsza - według raportów wielu organizacji pozarządowych, a także danych Ministerstwa Zdrowia, coraz więcej dzieci i młodzieży doświadcza depresji, lęków, zaburzeń odżywiania czy uzależnień.
Autorzy raportu Rady podkreślili, że istnieje wiele czynników, które przyczyniły się do pogorszenia stanu zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży w Polsce. Do jednego z najważniejszych, który w ostatnich latach znacząco wpłynął na ich kondycję psychiczną, była pandemia COVID-19, która charakteryzowała się izolacją społeczną i nauką zdalną.
W ramach przeprowadzonych przez Radę Dzieci i Młodzieży RP ogólnopolskich konsultacji, w których udział wzięło kilka tysięcy uczniów, zapytano uczestników m.in. o kwestię promocji i dbania o zdrowie psychiczne, psychoedukacji, a także dostępności i jakości pomocy udzielnej przez psychologów szkolnych. Wśród najczęściej wskazywanych problemów były brak świadomości społecznej i brak dostępności do specjalistycznej pomocy.
W raporcie wskazano, że należy zwiększyć dostępność do pomocy psychologicznej i psychiatrycznej, co wymaga przede wszystkim zwiększenia liczby specjalistów oraz zmiany podejścia do finansowania terapii. "Obecnie w Polsce brakuje odpowiedniej liczby psychologów, zwłaszcza w miejscowościach mniejszych i na wsiach. W celu zwiększenia ich liczby konieczne jest zachęcanie do studiowania psychologii, a także zapewnienie atrakcyjnych warunków pracy i zatrudnienia dla specjalistów, zwłaszcza na obszarach, gdzie brakuje psychologów" - napisano.
Autorzy raportu podkreślają, że aby zwiększyć dostępność do psychologów konieczne jest także poprawienie organizacji systemu opieki zdrowotnej - wprowadzenie prostszych procedur umawiania wizyt u specjalistów, skrócenie kolejek, zwiększenie liczby poradni psychologicznych.
Wreszcie, jak podkreślono, konieczne jest uwzględnienie zdrowia psychicznego w planowaniu polityki zdrowotnej. "Społeczeństwo powinno zrozumieć, że zdrowie psychiczne jest równie ważne, jak zdrowie fizyczne" - napisano w raporcie.
Wiceminister edukacji i nauki Marzena Machałek zgodziła się z autorami raportu, że pandemia była katalizatorem różnych problemów rozwojowych i psychicznych dzieci i młodzieży. "To się nasiliło, mamy zdwojoną liczbę prób samobójczych w ciągu ostatnich trzech lat w stosunku do tego, co się działo przed pandemią. Dzieci doświadczają różnego typu problemów i zaburzeń" - powiedziała.
Wskazała, że psychoedukacja, wiedza o zdrowiu w szkołach jest bardzo ważna, podobnie jak dostęp do psychologów, do specjalistów. "Przypomnę, że zwiększyliśmy prawie o 100 proc. dostęp do specjalistów w szkołach i przedszkolach. Ale to, co jest bardzo istotne, to by przełamać barierę proszenia o pomoc, jeśli tej pomocy się potrzebuje" - podkreśliła. Zapewniła, że MEiN będzie korzystać z wypracowanych przez Radę rekomendacji.
Rada Dzieci i Młodzieży została powołana zarządzeniem ministra edukacji i nauki 11 stycznia 2022 roku. Do zadań Rady należy podejmowanie stanowisk i wyrażanie opinii, w tym przedstawianie propozycji w kwestiach dotyczących dzieci i młodzieży, przedstawianie opinii na temat planowanych zmian, w tym propozycji rozwiązań. (PAP)
Autorka: Agata Zbieg
agz/ mir/
