Nowe pozycje na liście lektur szkolnych i usunięcie kilku z niej, egzamin ósmoklasisty bez czwartego przedmiotu, matura tak jak w ostatnich dwu latach bez egzaminów ustnych – to najważniejsze zmiany w prawie oświatowym obowiązujące w nowym roku szkolnym.
Od nowego roku szkolnego będzie obowiązywał zmieniony kanon lektur szkolnych na wszystkich etapach kształcenia, tj.: w klasach I-III szkoły podstawowej, w klasach IV-VI oraz VII i VIII szkoły podstawowej oraz w szkołach ponadpodstawowych.
Z dniem 1 września 2021 r. wchodzą w życie nowelizacje rozporządzeń: w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej oraz w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia.
Zmiany polegają głównie na usunięciu kilku pozycji i dodaniu kilkunastu nowych pozycji w wykazie lektur uzupełniających.
Z listy lektur szkolnych znikają m.in. "Zaczarowana zagroda" Aliny i Czesława Centkiewiczów, "Oto jest Kasia" Miry Jaworczakowej, "Kto z was chciałby rozweselić pechowego nosorożca?" Leszka Kołakowskiego, "Winnetou" Karola May'a, "Stowarzyszenie Umarłych Poetów" Nancy H. Kleinbaum, "Wielki testament" (fragmenty) Françoisa Villona, "Żywoty świętych" (fragmenty) Piotra Skargi i wybrane wiersze Marcina Świetlickiego.
Do listy dochodzi kilka pozycji Zofii Kossak-Szczuckiej "Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata", "Topsy i Lupus", "Bursztyny", "Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917-1919", "Błogosławiona wina". Na nowej liście lektur szkolnych znalazły się także m.in. takie pozycje: Jan Paweł II "Przekroczyć próg nadziei" (fragmenty), "Tryptyk rzymski", "Pamięć i tożsamość" (fragmenty), "Fides et ratio" (fragmenty), Karol Wojtyła "Przed sklepem jubilera", Stefan Wyszyński "Zapiski więzienne", Paweł Zuchniewicz "Ojciec wolnych ludzi. Opowieść o Prymasie Wyszyńskim", Witold Pilecki "Raport Witolda" Bolesław Prus "Placówka", Stefan Żeromski "Ludzie bezdomni", wiersze wybrane Adama Zagajewskiego i Ryszarda Krynickiego. Na nowej liście lektur znalazły się także: Carlo Collodi "Pinokio", Alan Aleksander Milne "Kubuś Puchatek", Bolesław Leśmian "Klechdy sezamowe", John Ronald Reuel Tolkien "Władca pierścieni" tom I "Drużyna pierścienia", John Flanagan "Zwiadowcy". Księga 1. "Ruiny Gorlanu".
Od 1 września zmieniają się też warunki i sposób realizacji przedmiotu wychowanie do życia w rodzinie. Wchodzi w życie nowelizacja rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół. Zmiana obowiązująca polega na wykreśleniu zalecenia realizacji zajęć wychowanie do życia w rodzinie (WDŻ) na pierwszej i ostatniej godzinie lekcyjnej. Zmiana nie nakłada obligatoryjnego obowiązku innego planowania rozkładu lekcji. Zajęcia WDŻ są obligatoryjne z mocy rozporządzenia do realizacji w szkołach. Rodzice mogą jednak decydować o tym czy dziecko będzie w nich uczestniczyć, czy też nie.
Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 wiosną 2022 r., podobnie jak w roku 2021, egzamin ósmoklasisty i egzamin maturalny zostaną przeprowadzone na podstawie wymagań egzaminacyjnych.
Na egzaminie ósmoklasisty nie zostanie wprowadzony czwarty przedmiot obowiązkowy. Chodzi o egzamin z wybranego spośród przedmiotów: biologia, chemia, fizyka, geografia lub historia, który miał być wprowadzony od roku szkolnego 2021/2022. Nadal obowiązkowe będą trzy egzaminy: z języka polskiego, matematyki i języka obcego nowożytnego.
W 2022 r. egzamin maturalny, podobnie jak w 2021 r., będzie przeprowadzany tylko w części pisemnej, ale absolwenci będą mieli obowiązek przystąpienia do egzaminu maturalnego z jednego przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym. Nie będzie też obowiązkowych egzaminów ustnych. Do ustnych będą mogli przystąpić wyłącznie absolwenci, którzy aplikują na uczelnię zagraniczną, są zobowiązani do przystąpienia do części ustnej egzaminu maturalnego z języka obcego nowożytnego w celu zrealizowania postanowień umowy międzynarodowej.
Oznacza to, że abiturient zda egzamin maturalny i uzyska świadectwo dojrzałości, jeżeli uzyska z każdego pisemnego przedmiotu obowiązkowego co najmniej 30 proc. punktów możliwych do uzyskania i przystąpi do egzaminu maturalnego z co najmniej jednego przedmiotu dodatkowego (w przypadku przedmiotu dodatkowego nie ma progu zaliczeniowego).
Absolwenci, którzy w poprzednich latach nie zdali egzaminu maturalnego w 2022 r. będą mogli złożyć, do 31 maja 2022 r., wniosek o wydanie świadectwa dojrzałości do dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej. Będą mogły zrobić to osoby, które w poprzednich latach z każdego przedmiotu obowiązkowego pisemnego otrzymały co najmniej 30 proc. punktów możliwych do uzyskania oraz przystąpiły do egzaminu pisemnego z co najmniej jednego przedmiotu dodatkowego. Ze względu na brak obowiązkowych egzaminów ustnych na maturze w analogiczny sposób potraktowano absolwentów z lat ubiegłych wiosną 2020 r. i wiosną 2021 r.
Nowy rok szkolny to także zmiany w edukacji domowej. Z dniem 1 lipca 2021 r. weszła w życie nowelizacja ustawy Prawo oświatowe dotyczącą właśnie edukacji domowej. Znosi ona znosi obowiązek przypisania ucznia w edukacji domowej do szkoły lub przedszkola w tym województwie, w którym mieszka, a także wymóg uzyskiwania opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej dla rozpoczęcia edukacji domowej. (PAP)
Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka
dsr/
