Uczniowie klas VIII szkoły podstawowej i klas III gimnazjów mają nierówne szanse w konkursach wiedzy organizowanych przez kuratorów oświaty, w efekcie czego nie będą mieli takich samych szans przy rekrutacji do szkół średnich – uważa rzecznik praw dziecka Marek Michalak.
RPD wystąpił do minister edukacji narodowej Anny Zalewskiej z pytaniem, czy sprawa ta była przedmiotem analiz resortu oraz jakie działania zamierza podjąć, by zagwarantować równe traktowanie obu roczników uczniów.
"Rzecznik Praw Dziecka wyraża zaniepokojenie informacjami na temat nierównego traktowania dzieci startujących w konkursach przedmiotowych organizowanych przez kuratorów oświaty. Z docierających do Rzecznika Praw Dziecka danych wynika, że konkursy te nie przewidują zróżnicowania programowego w przypadku uczniów klas trzecich gimnazjów i uczniów klas ósmych. W jednej z publikacji wskazuje się na ogromny problem w przypadku konkursów z języków obcych, będących drugim nauczanym językiem obcym w danej szkole" – napisał Michalak w liście do szefowej MEN.
Według niego oczywistym wydaje się, że ogromne znaczenie ma w tym wypadku czas trwania nauki tego języka. "Z przytoczonej w artykule wypowiedzi nauczycielki wynika, że nie jest możliwe przygotowanie ucznia do tego konkursu w ciągu jednego roku nauki, a takim właśnie czasem dysponują uczniowie obecnych klas ósmych, którzy chcieliby wziąć w nim udział (uczniowie gimnazjum mieli na opanowanie tego materiału dwa lata)" – czytamy w liście.
"W tej sytuacji szanse ósmoklasistów na awansowanie do kolejnych etapów konkursu i uzyskanie statusu laureata bądź finalisty zostały pomniejszone. Uczniowie ci są zatem w gorszym położeniu niż ich koleżanki i koledzy z ostatniej klasy gimnazjum" – ocenił rzecznik. Zaznaczył, że stworzenie odpowiednich możliwości uczniom do udziału w konkursach przedmiotowych jest bardzo ważnym czynnikiem motywującym ich do rozwijania indywidualnych zainteresowań, zdolności i pasji. "Jednocześnie, z uwagi na znaczenie statusu finalisty i laureata w tych konkursach z punktu widzenia zasad rekrutacji do szkół ponadpodstawowych, są one okazją do zwiększenia szans na sukces w procesie rekrutacji do wymarzonych szkół ponadpodstawowych" – dodał.
"Dlatego w ocenie Rzecznika Praw Dziecka konieczne jest zapewnienie równych szans wszystkim uczestnikom tych przedsięwzięć, poprzez m.in. uwzględnienie różnic programowych w toku edukacji przebiegającej obecnie dwutorowo – zgodnie z dawnym systemem i tym po reformie. Sytuacja, w której uczniowie mają do rozwiązania identyczne zadania, pomimo znaczących różnic programowych i ilości czasu przeznaczonego na opanowanie materiału jest niedopuszczalna z uwagi na nierespektowanie zasady równości obywateli wobec prawa i jawną ich dyskryminację" – napisał Michalak.
Przypomniał, że artykuł 32 Konstytucja RP stanowi: "Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny".
"Mając powyższe na uwadze (...), zwracam się do Pani Minister z zapytaniem, czy kwestia dostosowania kuratoryjnych konkursów przedmiotowych (nie tylko językowych) do zmienionego reformą polskiego systemu szkolnego, w szczególności w zakresie konieczności uwzględnienia różnic programowych w przypadku uczniów kontynuujących edukację w dotychczasowym trybie i pierwszego rocznika objętego zmianami, była przedmiotem analizy resortu edukacji? Proszę również o wskazanie, jakie ewentualnie działania zamierza podjąć Pani Minister w celu zagwarantowania realizacji zasady równego traktowania w przypadku tegorocznych ósmoklasistów biorących udział w konkursach przedmiotowych?" – napisał RPD.
Resort ma 30 dni, by odpowiedzieć na pismo.
Reforma szkolnictwa przywróciła osiem klas w szkole podstawowej i wprowadziła stopniowe wygaszanie gimnazjów. W tym roku po raz drugi nie było rekrutacji do gimnazjów. Uczniowie uczący się w klasach III gimnazjów są ostatnim rocznikiem uczącym się w tym typie szkoły. Z kolei w szkołach podstawowych uczy się pierwszy rocznik ósmoklasistów. W efekcie na wiosnę 2019 r. o przyjęcie do szkół średnich ubiegać się będą dwa roczniki uczniów: pierwszy rocznik absolwentów ośmioletniej szkoły podstawowej oraz ostatni rocznik gimnazjalistów.
MEN od kilku miesięcy wyjaśnia, że rekrutacje do szkół średnich będą osobno prowadzone dla absolwentów ośmioletniej szkoły podstawowej, a osobno dla absolwentów gimnazjów. W szkołach średnich dla obu roczników będą przygotowane osobne klasy.
Jak podało we wrześniu, w przypadku absolwenta ośmioletniej szkoły podstawowej punkty możliwe do uzyskania przy rekrutacji w połowie będą za wyniki z egzaminu ósmoklasisty (maksymalnie 100 punktów), a w połowie (do 100 punktów) za: oceny na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej z języka polskiego i z dwóch obowiązkowych zajęć edukacyjnych ustalonych przez dyrektora szkoły przeprowadzającego rekrutację, za świadectwo ukończenia szkoły podstawowej z wyróżnieniem, szczególne osiągnięcia wymienione na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej.
W przypadku absolwenta gimnazjum – punkty możliwe do uzyskania przy rekrutacji do szkół ponadpodstawowych w połowie będą za wyniki z egzaminu gimnazjalnego (do 100 punktów), a w połowie (do 100 punktów) za: oceny na świadectwie ukończenia gimnazjum z języka polskiego i z dwóch obowiązkowych zajęć edukacyjnych ustalonych przez dyrektora szkoły przeprowadzającego rekrutację, świadectwo ukończenia gimnazjum z wyróżnieniem, szczególne osiągnięcia wymienione na świadectwie ukończenia gimnazjum.
Finaliści i laureaci kuratoryjnych konkursów wiedzy (zarówno absolwenci ośmioletniej szkoły podstawowej, jak i gimnazjów) będą mieli dodatkowe punkty. (PAP)
Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka
dsr/ joz/
