Wspólną ofertę edukacyjną dla uczniów szkół średnich przygotowały zabrzańska Sztolnia Królowa Luiza oraz Wydział Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej. To wykłady i zwiedzanie podziemi sztolni koncentrujące się wokół zagadnień związanych z techniką, geologią i górnictwem.
Sztolnia Królowa Luiza w Zabrzu to uruchamiany stopniowo w ostatnich latach kompleks turystyczny, oparty o udrożniony odcinek unikalnej sztolni odwadniającej z XIX w. W połowie ub. roku otwarto tam po odnowieniu (i wzbogaceniu o nowe elementy na powierzchni) funkcjonujący już w poprzednich latach podziemny skansen górniczy.
Niezależnie od obsługi ruchu turystycznego infrastruktura skansenu wykorzystywana jest do organizowania zajęć edukacyjnych. Dotąd były one kierowane głównie do młodszych odbiorców – od przedszkolaków do uczniów gimnazjów.
Ofertę dla uczniów klas ponadgimnazjalnych specjaliści z Luizy przygotowali we współpracy z naukowcami Wydziału Górnictwa i Geologii Politechniki Śląskiej. Nauczyciele akademiccy opracowali zestaw 45-minutowych wykładów poświęconych np. bezpieczeństwu związanemu z prądem elektrycznym, analizie obrazów czy zasadom działania algorytmów komputerowych.
Taki 45-minutowy wykład na wybrany temat – odbywający się na terenie Luizy - uzupełnia 90-minutowa wizyta w podziemiach skansenu z programem dostosowanym do wykładu oraz wieku uczestników. Zwiedzanie bazuje na przygotowanych w skansenie trasach edukacyjnych
Uczniowie mogą też później np. zwiedzić parki tematyczne na powierzchni skansenu. Park 12C to plenerowa wystawa z urządzeniami doświadczalnymi - nawiązująca do zagadnień związanych z czterema żywiołami. Park Techniki Wojskowej prezentuje natomiast wozy pancerne, czołgi, wyrzutnie rakiet i inne tego typu eksponaty.
Inne propozycje edukacyjne Luizy to np. różne trasy i programy zwiedzania XIX-wiecznych wyrobisk kopalni dla przedszkolaków i młodszych uczniów ("Kulturalny bajtel" i "Mali pomocnicy sztygara" - z podstawowymi informacje na temat węgla i jego wydobycia, pracy górnika i jego stroju oraz legendami, grami i zabawami) i przez starszych uczniów ("Strefa kultury" i "Strefa działań" – gdzie aktywne zwiedzanie podziemi kończy przejażdżka kolejką spągową).
Starsi uczniowie szkół podstawowych i gimnazjaliści mogą skorzystać z tras "Geostrefa" i "Strefa Techniki". Koncentrują się one odpowiednio na geologicznej budowie Ziemi i historii węgla oraz na górniczej pracy i technice (z pokazami pracy pod ziemią autentycznych urządzeń, jak kombajn, strug czy wrębiarka).
Zespoły dzieci w wieku 7-14 lat mogą też pobawić się w "Bajtel Grubie", czyli zabawkowej kopalni. Podzielone na brygady dzieci współpracują tam wykonując czynności nawiązujące do wydobycia węgla. Nabierają urobek (w postaci drobnych kamyczków) łopatą, transportują go specjalnymi przenośnikami do szybu, wyciągają go przy pomocy siły na powierzchnię i odbierają tam - komunikując się z poziomem wydobywczym telefonami akustycznymi.
Oferta edukacyjna Luizy koncentruje się w części kompleksu działającej wokół skansenu górniczego. Druga naziemna część kompleksu to główne zabudowania dawnej kopalni Królowa Luiza. Na połowę br. planowane jest otwarcie podziemnego połączenia obu tych części pierwszym odcinkiem trasy w sztolni odwadniającej z XIX w. Był to zbudowany w latach 1799-1863 chodnik wodny ciągnący się kilkadziesiąt metrów pod ziemią przez 14 km - od Zabrza do Chorzowa.
Od 2008 r. zabrzański odcinek Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej jest stopniowo przystosowywany do obsługi ruchu turystycznego. Podziemna trasa zacznie się w głównej części dawnej kopalni Królowa Luiza/ Zwiedzający zejdą szybem Carnall 36 m pod ziemię na poziom kanału i przejdą ok. 500 m do mijanki, gdzie znajdował się największy podziemny port załadowczy sztolni (jest odtwarzany).
Z portu wiedzie połączenie - chodnikiem w węglowym pokładzie 510 – do podziemnego skansenu prezentującego m.in. technikę wydobycia z XX w. Ta część liczących łącznie ok. 1,5 km płytkich wyrobisk - z odnowioną ekspozycją - połączona jest z powierzchnią szybem z windą i pochylnią.
Po zakończeniu prac w drugiej części adaptowanego fragmentu sztolni (według wcześniejszych informacji w drugiej połowie tego roku) będzie można wrócić do niej, aby docelowo ok. 1,5 km do zrekonstruowanego wylotu w centrum miasta pokonać łodzią.
Wszystkie wyrobiska udostępniane turystom w Królowej Luizie będą miały ok. 5 km długości. Sam odkopany fragment Sztolni liczy ok. 2,5 km, jednak na długości ok. kilometra tworzą ją dwie równoległe odnogi. Pozostała część to chodnik w pokładzie 510 i wyrobiska podziemnego skansenu. Całością kompleksu zarządza Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, którego częścią jest też działająca w tym mieście Zabytkowa Kopalnia Guido z trzema trasami na poziomach 170 m, 320 m i 355 m.(PAP)
mtb/ malk/
