Piotr Müller. Fot. PAP/L. Szymański
W sumie do końca roku do Konstytucji dla Nauki planujemy wydać ponad 20 rozporządzeń - powiedział PAP wiceminister nauki Piotr Müller. Konsultacje ws. kilku ważnych rozporządzeń - m.in. dot. zasad ewaluacji i podziału dziedzin - mają się zacząć, kiedy ustawę podpisze prezydent.
Nad ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (tzw. Ustawa 2.0, Konstytucja dla Nauki) obecnie pracuje Sejm, który rozpatruje zgłoszone do ustawy senackie poprawki. Głosowanie nad nimi ma odbyć się podczas bieżącego posiedzenia Sejmu. Potem ustawa będzie czekała na podpis prezydenta.
W rozmowie z PAP wiceminister nauki Piotr Müller dopytywany był o to, czy jest zadowolony z tego, jak zmienił się projekt ustawy podczas prac w parlamencie. Powiedział, że przepisy wprawdzie uległy sporym zmianom, ale nie dotyczyły filarów reformy.
"Sercem reformy jest nowa ewaluacja badań naukowych, autonomia organizacyjna uczelni, przypisywanie uprawnień do nadawania stopni i prowadzenia studiów uczelni jako całości. To także nowa klasyfikacja dziedzin i dyscyplin oraz konsolidacja potencjału naukowego. One nie uległy zmianie w projekcie" - zapewnił.
Przyjęcie Konstytucji dla Nauki to jednak nie koniec reform. Wielu nowych przepisów można się spodziewać w nowych rozporządzeniach, które szykuje resort nauki.
"Od 22 czerwca publikujemy stopniowo projekty rozporządzeń, które wynikają z ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz prowadzimy konsultacje w ich sprawie. Do konsultacji do tej pory trafiło kilkanaście projektów. W sumie do końca roku planujemy wydać ponad 20 rozporządzeń" - powiedział w rozmowie z PAP wiceminister nauki Piotr Müller. Liczba rozporządzeń zdecydowanie się więc zmniejszy. Do tej pory obowiązywało bowiem 80 rozporządzeń.
Jednym z ważniejszych rozporządzeń związanych z reformami nauki ma być to dotyczące ewaluacji badań naukowych. Będzie ono określało zasady oceny badań naukowych. A z tym wiązać się będzie przypisywanie m.in. uczelniom i instytutom kategorii naukowych w poszczególnych dyscyplinach. "Ja i wicepremier Jarosław Gowin jeździmy po Polsce, spotykamy się z władzami uczelni z różnych województw. Prowadzimy jeszcze prekonsultacje i korekty przed publikacją tego projektu i rozpoczęciem oficjalnej fazy konsultacji" - powiedział wiceminister.
Mówiąc o szczegółach tego projektu rozporządzenia wyjaśnił, iż poszczególne dziedziny nauki będą miały różne wagi kryteriów branych pod uwagę przy ewaluacji. "Będzie to szczególnie ważne w naukach społeczno-humanistycznych. Najważniejsze w ich przypadku będą publikacje. Kryterium wdrożeniowe będzie tu mało istotne. A trzecie kryterium - wpływ gospodarczo-społeczny też będzie dostosowany do specyfiki nauk humanistyczno-społecznych" - wymienił wiceminister. Poza tym, jak zapowiedział, rola monografii w naukach społecznych i humanistycznych będzie lepiej punktowana niż to było dotąd.
Resort nauki chce też przygotować przewodnik po ewaluacji, który opublikuje razem z projektem rozporządzenia.
Innymi ważnymi rozporządzeniami mają być rozporządzenia dot. zasad ustalania wykazu czasopism i wydawnictw. Wiele wydawnictw i naukowców zastanawia się więc, jak punktowane będą poszczególne publikacje. Kolejnym ważnym rozporządzeniem jest to dot. zasady podziału dziedzin i dyscyplin. Konstytucja dla Nauki przewiduje bowiem nowy podział dyscyplin - wzorowany na podziale proponowanym przez OECD. Na razie nie było jednak jasne, jak ten podział będzie wyglądać.
"Projekty tych ważnych rozporządzeń przedstawimy w jednym pakiecie. Opublikujemy je z chwilą podpisania ustawy przez pana prezydenta" - zapowiedział wiceminister.
Wtedy zacząć się ma oficjalny etap konsultacji tych rozporządzeń. "Niestety, jest to okres wakacyjny, ale to przepisy wymuszają na nas taki harmonogram prac nad rozporządzeniami. Warto jednak podkreślić, że pierwszy projekt rozporządzenia dotyczącego ewaluacji opublikowaliśmy już w lutym" - wyjaśnił rozmówca PAP.
Mówiąc o zmianach, które wynikają z rozporządzeń, powiedział o korzystnej propozycji dla studentów w rozporządzeniu dotyczącym kredytów studenckich. "Proponujemy, by ubieganie się o kredyt studencki było możliwe w sposób permanentny. Student, który uzna, że potrzebuje kredytu, nie będzie więc musiał czekać cały rok, do lipca, aby złożyć podanie o kredyt - jak to jest teraz. Będzie to mógł zrobić w dowolnym miesiącu" - powiedział wiceminister.
W konsultacjach jest też projekt dot. wsparcia czasopism naukowych. Zakłada on m.in., że aby móc zabiegać o dofinansowanie, należy zachować zróżnicowanie wśród publikujących autorów. Autorzy z afiliacją tej samej placówki nie mogą stanowić tam więcej niż połowę autorów. Być może jednak MNiSW złagodzi ten wymóg. "Okazuje się, że sporo czasopism naukowych ma charakter wtórny - nie są polem do prowadzenia debaty naukowej między ośrodkami naukowymi, ale są narzędziem publikacyjnym stosowanym na potrzeby wewnętrzne uczelni" - powiedział wiceminister. Dzięki środkom z MNiSW czasopisma będą miały szansę poprawić swoje funkcjonowanie.
Pytany o to, czy ministerstwo już planuje nowelizację ustawy, Piotr Müller tego nie wykluczył. Powiedział, że ustawa konsoliduje 3-4 ustawy. "Zawsze w praktyce stosowania prawa mogą się znaleźć błędy, które trzeba będzie korygować. Ale nie ma mowy o żadnym korygowaniu filarów reformy. One pozostaną niezmienne" - powiedział wiceminister. (PAP)
Autor: Ludwika Tomala
lt/ ekr/
