Osiem różnych relacji dotyczących codzienności Mazurów żyjących w XIX wieku znalazło się w książce „Mazurzy wobec wiary i Kościoła” . Niektóre z tych relacji nigdy dotąd nie były drukowane.
Relacje te poprzedza wstęp historyka prof. Grzegorza Jasińskiego z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
Jak zauważa prof. Jasiński "gdy przyglądamy się przekazom dotyczącym Mazur w XIX wieku, dostrzeżemy dotkliwy brak takich, które można by nazwać +personalnymi+, a więc wspomnień, pamiętników, przemyśleń, relacji. Wynikało to z cech wschodniopruskiej (i mazurskiej) społeczności, związanych z brakiem zwyczaju dokumentowania własnych przeżyć i osobistych rozważań. W tej sytuacji niemal każde źródło wychodzące poza klasyczną, biurokratyczną proweniencję zasługuje na uwagę".
W książce zamieszczono m.in. wspomnienia nauczyciela dotyczące życia kościelnego na Mazurach (Johannes Mrowitzki), dziennik prowadzony przez duchownego (Otto Kirchner), relacje z podróży po Mazurach (Adolf Friedemann), anonimowy tekst obrazujący życie duchownego na wsi mazurskiej, rozważania na temat roli i formy mazurskiego ewangelicyzmu (Gottfried Schulz, Friedrich Carus) oraz dwa opisy wizytacji. Pierwszy z nich omawia inspekcję szkół na Mazurach z 1884 roku, podczas której wspólna komisja rządowo-kościelna interesowała się przede wszystkim stanem nauczania religii. Drugi natomiast dotyczy mazurskiej diaspory w Zagłębiu Ruhry. (PAP)
autorka: Joanna Kiewisz-Wojciechowska
jwo/ pat/
