Tomas Transtroemer, szwedzki poeta, laureat literackiej Nagrody Nobla. Fot. PAP/EPA
Przyjaciele, znawcy i miłośnicy poezji zmarłego w 2015 r. wybitnego szwedzkiego poety, laureata literackiej Nagrody Nobla Tomasa Transtroemera spotkają się 7 i 8 kwietnia w Katowicach i Krakowie. W tych miastach odbędą się po raz drugi Dni Transtroemerowskie.
Maja Komorowska, Adam Zagajewski, Ewa Lipska, Jerzy Trela, Krzysztof Globisz i Tadeusz Sławek – to tylko niektórzy spośród twórców, których będzie można spotkać podczas Dni.
Dwudniowe wydarzenie literacko-muzyczne odbędzie się w dwóch miastach kreatywnych UNESCO; w Katowicach - Mieście Muzyki i Krakowie - Mieście Literatury. Gospodarzami Dni będą Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek oraz Cricoteka – Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora.
Jak przypomniał rzecznik Miasta Ogrodów Łukasz Kałębasiak, poezja i muzyka to dwie dziedziny nierozerwalnie związane z twórczością Transtroemera. Poeta wielokrotnie odwiedzał Polskę, m.in. jako gość Spotkań Poetów Wschodu i Zachodu. Po otrzymaniu Nagrody Nobla gościł w Polsce w 2012 r. z okazji wydania jego „Wierszy i prozy 1954-2004”. W 2014 r. otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego i – niezależnie - Uniwersytetu Śląskiego.
„Zamysłem Dni Transtroemerowskich jest, by muzyka odgrywała równie ważną rolę jak literatura. Obok poezji, muzyka była bardzo ważnym elementem życia Tomasa Transtroemera. Grał na fortepianie i organach, po wylewie, sparaliżowany, kontynuował przygodę z muzyką grając sprawną lewą ręką – specjalnie dla niego pisano także nowe utwory. Pisał o muzyce: o Liszcie, Schubercie, Griegu, Haydnie; o kwintetach smyczkowych, tonacjach, instrumentach” - wskazał Kałębasiak.
Dni Transtroemerowskie rozpoczną się 7 kwietnia w Mieście Ogrodów, a 8 kwietnia zaplanowano cykl wydarzeń w Cricotece. Honorowym gościem będzie Adam Zagajewski. Specjalnie z okazji Dni ukaże się tomik jego poezji pt. „Nasze północne miasta”. Wybitny poeta wygłosi też wykład mistrzowski i spotka się z czytelnikami.
Jak wskazują organizatorzy, wyjątkowo zapowiada się także poetycka akcja Pokój Transtroemera, której głównym bohaterem będzie znakomity aktor Krzysztof Globisz. Każdy chętny, który odwiedzi Pokój podczas konferencji, będzie mógł porozmawiać z aktorem słowami wybranego wiersza szwedzkiego poety.
Głównym wydarzeniem muzycznym Dni będzie katowicki koncert z udziałem Mai Komorowskiej, Joanny Freszel i Royal String Quartet. W programie znajdzie się muzyka Franza Schuberta, Ludwiga van Beethovena, Dymitra Szostakowicza oraz wiersze Zagajewskiego, który również pojawi się na scenie. Wśród gości Dni Transtroemerowskich są także m.in. Ewa Lipska, Tomasz Różycki, Justyna Bargielska, Ryszard Koziołek i Tadeusz Sławek.
Organizatorami Dni jest Fundacja Miasto Literatury, Katowice Miasto Ogrodów, a partnerami Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka, Instytut Mikołowski i Kraków - Miasto Literatury UNESCO.
Tomas Transtroemer (1931-2015) był pisarzem, poetą i tłumaczem, jednym z najlepiej znanych i najchętniej czytanych szwedzkich poetów. W 2011 r. otrzymał literacką Nagrodę Nobla. Jego twórczość została przetłumaczona na ponad 60 języków. W Polsce ukazały się takie zbiory wierszy jak m.in.: "Moja przedmowa do ciszy" (1992), "Muzeum motyli" (1994), "Gondola żałobna" (1996), "Późnojesienny labirynt" (1997), "Niebieski dom" (2000), "Podsłuchany horyzont" (2005).
Transtroemer otrzymał Nobla za "zwięzłe, przejrzyste obrazy, które dają nam świeży dostęp do rzeczywistości". Poeta, który przez wiele lat pracował jako psycholog, w swoich wierszach przedstawiał zderzenie ludzkiej psychiki z oderwaną od natury współczesną cywilizacją.
W 1990 r. poeta przeszedł udar mózgu. Częściowo sparaliżowany w następstwie choroby, poświęcił się twórczości poetyckiej jako głównemu zajęciu. Mimo niedowładu oraz przejściowej utraty mowy nie zaprzestał prowadzenia aktywnego trybu życia i spotykania się z czytelnikami.(PAP)
autor: Krzysztof Konopka
kon/ pad/
