Alina Szapocznikow. Fot. PAP/CAF/Z. Matuszewski
Rzeźbiarka Alina Szapocznikow zajęła pierwsze miejsce w rankingu polskich artystów współczesnych układanym przez przedstawicieli czołowych galerii. Drugie miejsce w organizowanym od 2007 r. zestawieniu przyznano Mirosławowi Bałce, trzecie - Tadeuszowi Kantorowi.
Jak podkreślają inicjatorzy przedsięwzięcia - dziennikarze i promotorzy sztuki współczesnej Kama Zboralska i Piotr Cegłowski – głównym zadaniem Kompasu Sztuki jest "próba systematyzacji ciągle jeszcze kształtującego się polskiego rynku sztuki". Ranking jest publikowany od 2007 r. na łamach "Rzeczpospolitej".
Obejmuje on artystów - żyjących i zmarłych - aktywnych twórczo po 1945 r. Ranking tworzony jest przez przedstawicieli czołowych polskich galerii sztuki współczesnej, komercyjnych i publicznych, specjalizujących się w promocji sztuki. W tym roku w głosowaniu uczestniczyło 76 placówek z całego kraju, m.in. CSW Zamek Ujazdowski, Foksal, Galeria Bielska, Łaźnia, BWA Zielona Góra, Galeria Bałtycka, Arsenał w Białymstoku, Galeria XX1, Galeria Kronika oraz komercyjne: Galeria Starmach, Zderzak, Piekary, lokal_ 30, Propaganda, Leto, Le Guern, Jan Fejkiel Gallery, Artemis i Art Agenda Nova.
Ranking jest publikowany od 2007 r. na łamach "Rzeczpospolitej". Obejmuje on artystów - żyjących i zmarłych - aktywnych twórczo po 1945 r. Ranking tworzony jest przez przedstawicieli czołowych polskich galerii sztuki współczesnej, komercyjnych i publicznych, specjalizujących się w promocji sztuki.
Przedstawiciele galerii zgłaszali do rankingu 10 nazwisk biorąc pod uwagę osiągnięcia artystów. Twórca wymieniony jako pierwszy otrzymywał 10 punktów, drugi – 9, trzeci – 8 itd. Suma punktów zadecydowała o ostatecznej lokacie. Zwracano także uwagę na liczbę rekomendacji. W tegorocznej edycji pojawiło się blisko 290 nazwisk.
Pierwsze miejsce przyznano Alinie Szapocznikow. W ubiegłym roku zajęła trzecią lokatę. Jak podkreślają organizatorzy, obecnie trwa renesans twórczości tej znanej, zmarłej w 1973 r., artystki. Na przełomie 2013 r. zaprezentowano jej wystawę w nowojorskiej MoMA i w Hammer Museum w Los Angeles. Jej poszukiwane przez kolekcjonerów rzeźby osiągają coraz wyższe ceny.
Drugą pozycję zajął Mirosław Bałka (zwycięzca w latach 2010-2011). Kolejne wystawy tego znanego twórcy w prestiżowych galeriach (w ub. roku m.in. w Nowym Jorku, Moskwie i Helsinkach) dowodzą jego ugruntowanej pozycji w świecie sztuki. Prace Bałki można kupić od kilkudziesięciu tysięcy euro wzwyż. Trzecie miejsce przyznano Tadeuszowi Kantorowi, ubiegłorocznemu zwycięzcy. Jego dzieła osiągają obecnie ceny kilkuset tysięcy złotych. W przyszłym roku przypada setna rocznica urodzin artysty.
Na czwartej pozycji znalazł się Jerzy Nowosielski (podobnie jak w 2012 r.). Jego dzieła powróciły na aukcje po 17 latach. Podczas ubiegłorocznej licytacji jego "Dziewczyny na statku" sprzedano za 414 tys. zł. Piąta pozycja przypadła Magdalenie Abakanowicz (w ub. roku 6.). Jej prace można było oglądać w zeszłym roku na wystawie w nowojorskiej Marlborough Gallery i podczas retrospektywy w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Szóste miejsce zajął Andrzej Wróblewski (rok wcześniej był 7.). Na przełomie 2012-13 miała miejsce jego głośna wystawa "Patrzeć wciąż naprzód" w krakowskim Muzeum Narodowym.
Siódma pozycja przypadła znanej awangardowej rzeźbiarce Katarzynie Kobro (poprzednio była 18). Od 2001 r. przyznawana jest nagroda jej imienia, którą w 2013 r. otrzymał Cezary Bodzianowski. Ósme miejsce zajął Roman Opałka (w ub. roku 5.). Podczas ubiegłorocznej aukcji w Christie’s jego "1965/1-** Detail 3479347-3496667" sprzedano w sumie za ponad 2,1 mln zł. Zmarły w 2011 r. Opałka to jeden z kilku polskich artystów współczesnych rozpoznawalnych w świecie.
Największy wzrost w rankingu odnotował Władysław Hasior - z 25. pozycji w ubiegłym roku na miejsce dziewiąte. Organizatorzy Kompasu wiążą to z powracającym zainteresowaniem pop artem, którego Hasior był prekursorem. Pierwszą dziesiątkę zamyka Jan Tarasin, którego wystawa "W czym rzecz" w Galerii Bardzo Białej spotkała się ze znakomitym przyjęciem.
Do grupy najlepszych polskich artystów dołączają też młodzi, którym poświęcono aneks do głównego rankingu, czyli Kompas Młodej Sztuki, prezentujący twórców do 35 roku życia. Niektórzy z nich obecni są już na obu listach m.in. Radek Szlaga (zwycięzca Kompasu Młodej Sztuki 2012), Wojciech Bąkowski, Norman Leto, Aleksandra Waliszewska, Ewa Juszkiewicz, Nicolas Grospierre, Artur Malewski i Konrad Smoleński.
Pełne listy Kompasu Sztuki są na www.kompassztuki.pl. Kompas honorowym patronatem objęło Ministerstwo Kultury. (PAP)
akn/ abe/
