W przyszłym roku, prawdopodobnie wiosną, zostanie uruchomiona popularnonaukowa encyklopedia internetowa „Polski Petersburg”. Projekt ma przybliżyć Polakom i Rosjanom rolę, jaką Polacy odegrali w historii Petersburga.
„Intensywne prace nad projektem trwają od początku roku. Na wiosnę przyszłego roku encyklopedia powinna być gotowa” – powiedziała PAP Beata Nykiel z krakowskiego Międzynarodowego Centrum Kultury (MCK), które odpowiada za polskie wydanie strony internetowej. Nad wydaniem rosyjskim czuwa Fundacja im. Dmitrija Lichaczowa z Petersburga.
„W szczególności zależy nam na przedstawieniu wielowątkowej, a nierzadko zapomnianej roli, jaką odgrywali Polacy w życiu społecznym, naukowym, gospodarczym, artystycznym, politycznym nad Newą” – mówiła przedstawicielka MCK i dodała, że wiedza przeciętnego Polaka i Rosjanina o polskości w Petersburgu jest znikoma.
Encyklopedia online będzie przybliżać historię polskości nad Newą od XVIII w. do dnia dzisiejszego, w językach polskim i rosyjskim. Autorzy z obu krajów przygotowują ok. 200 obszernych haseł biograficznych i tematycznych.
Na stronie internetowej, na której dostępna będzie encyklopedia, znajdzie się też interaktywna mapa z ok. 260 obiektami. Mapa wskaże miejsca, w których Polacy mieszkali, ale i obiekty zaprojektowane przez polskich architektów.
Na mapie nie zabraknie punktów wskazujących, w których częściach miasta działały organizacje społeczne i charytatywne. „Ilość polskich organizacji społecznych, charytatywnych w Petersburgu, była olbrzymia. Tak naprawdę na wzór tych polskich organizacji Rosjanie zakładali swoje tego typu organizacje” – zauważyła Nykiel.
Jako przykład miejsc, z którymi związani byli Polacy, wymieniła budynki przy ulicy Machovaja w centrum Petersburga. Tu pod numerem 14 mieszkał bankier Leopold Julian Kronenberg, a pod 18 – polityk prorosyjski Zygmunt Wielopolski. Historia budynku przy Machovaja 27 wiąże się z politykiem Władysławem Grabskim.
Ważnym komponentem portalu będzie bibliografia, która obecnie liczy 20 stron. Będzie ona o tyle cenna, że jak dotąd podstawowym źródłem informacji o Polakach nad Newą była publikacja „Polacy w Petersburgu” prof. Ludwika Bazylowa z 1984 r., którą autor napisał bez dostępu do archiwaliów.
Encyklopedia wpisuje się w trend przypominania miejsca diaspor narodowych w Petersburgu. O swoich śladach w mieście przypominali w ostatnich latach, m.in. podczas sezonów kulturalnych w Petersburgu, Francuzi, Włosi, Niemcy, Holendrzy, Brytyjczycy.
„Chcemy, by Polska reprezentacja również została przypomniana, zwłaszcza, że wiemy - i to nie jest tajemnicą - że wspólna historia polsko-rosyjska jest bardzo odmiennie interpretowana” – mówiła Nykiel.
Z kolei historyk Hieronim Grala zwrócił uwagę, że Petersburg jest spośród rosyjskich ośrodków miejskich najbardziej otwarty na polskość i wielonarodowość. Powiedział także, że „nie ma historii polskiego tułactwa i pielgrzymstwa bez historii polskiego Petersburga”.
Pod koniec XVIII w. w Petersburgu mieszkało 200-300 Polaków. Największy napływ nad Newę nastąpił w II poł. XIX w., by na początku XX w. liczba Polaków w mieście wzrosła do 65 tys. W czasie I wojny światowej liczba ta się podwoiła. Po 1918 r. rozpoczęły się masowe wyjazdy do odrodzonej ojczyzny – w 1937 r. w Petersburgu mieszkało już ok. 34 tys. Polaków. Dziś Polonię nad Newą reprezentuje ok. 2,5 tys. osób.
Strona internetowa z encyklopedią „Polski Petersburg” będzie rozwijana. „Zakładamy, że z czasem ten projekt zacznie żyć własnym życiem i będzie możliwość uzupełniania naszej wiedzy, dzięki sugestiom czytelników. To będzie portal interaktywny” – mówił Grala. (PAP)
bko/ pz/
