Siedmiu autorów z Danii, Macedonii, Portugalii, Rosji, Rumunii, Węgier i Włoch konkurować będzie o Nagrodę Europejski Poeta Wolności w IV edycji tego konkursu, który rozpocznie się w czwartek w Gdańsku. Nazwisko laureata ogłoszone zostanie w sobotę.
Jak poinformowała we wtorek PAP rzecznik prasowy Instytutu Kultury Miejskiej w Gdańsku Marta Bednarska, na program festiwalu literackiego składają się głównie spotkania autorskie z poetami i tłumaczami ich wierszy. Obecność w w Gdańsku potwierdzili wszyscy nominowani twórcy oprócz Rosjanina Siergieja Stratanowskiego, który odwołał przyjazd do Polski z powodów zdrowotnych.
Zdaniem, cytowanego w komunikacie prasowym, dyrektora artystycznego festiwalu Europejski Poeta Wolności Tadeusza Dąbrowskiego, wiersz pozwala "zobaczyć świat i samych siebie z innej perspektywy, poszerza nasze horyzonty, uwalnia od stereotypów, uprzedzeń oraz poznawczej sztampy". "Jest lekcją empatii. Otwiera oczy, a zarazem uczy, jak traktować rzeczywistość z przymrużeniem oka. Tak rozumiemy zawartą w nazwie festiwalu i nagrody wolność" - podkreślił.
Nominowanymi do IV Nagrody Literackiej Europejskiego Poety Wolności są w tym roku: Yahya Hassan (Dania) za tom "Wiersze" - tłumaczenie Bogusława Sochańska, Lidija Dimkovska (Macedonia) za tom "pH neutralna życia i śmierci" - tłumaczenie Danuta Cirlić-Straszyńska, Daniel Jonas (Portugalia) za tom "Częsty przechodzeń" - tłumaczenie Michał Lipszyc, Siergiej Stratanowski (Rosja) za tom "Graffiti" - tłumaczenie Adam Pomorski, Ana Blandiana (Rumunia) za tom "Moja ojczyzna A4" - tłumaczenie Joanna Kornaś-Warwas, Aniko Polgar (Węgry) za tom "Archeolożka w Czółenkach" - tłumaczenie Anna Górecka, oraz Vanni Bianconi (Włochy) za tom "Wymówisz moje imię" - tłumaczenie Joanna Wajs.
Losowanie krajów, z których pochodzą wymienieni poeci, odbyło się podczas gali wieńczącej III edycję konkursu w 2014 r.
Nazwiska zagranicznych poetów zgłaszali jury ich polscy tłumacze, którzy wskazywali do trzech autorów wierszy. Następnie, z wybranymi fragmentami ich twórczości, przetłumaczonymi na język polski, zapoznało się jury, w składzie - Krzysztof Czyżewski, Paweł Huelle, Andrzej Jagodziński, Zbigniew Mikołejko, Krzysztof Pomian, Stanisław Rosiek, Anda Rottenberg i Olga Tokarczuk - które ostatecznie zdecydowało o nominacjach.
Gościem specjalnym gdańskiej imprezy będzie amerykański poeta D.A. Powell, laureat m.in. National Book Critics Circle Award. Będzie on gościem otwierającej festiwal debaty o przekraczaniu granic w sztuce, w której weźmie udział również Olga Tokarczuk i Stefan Chwin.
"Nowością programową podczas tegorocznego festiwalu będzie wizyta poetów sieci Versopolis, która zrzesza 13 festiwali poetyckich z Europy" - uzupełniła Bednarska. W Gdańsku pojawią się: Paulo Bozalongo (Hiszpania), Goran Colakhodzić (Chorwacja), Veronika Dintinjana (Słowenia), Jonathan Edwards (Wielka Brytania) i Gjoko Zdraveski (Macedonia).
Yahya Hassan, urodzony w Danii Palestyńczyk, jest najmłodszym z dotychczas nominowanych twórców do Nagrody Europejski Poeta Wolności. Debiutował w 2013 r. w wieku 18 lat, tomem "Yahya Hassan. Digte", który rozszedł się w Danii w nakładzie stu tysięcy egzemplarzy.
Lidija Dimkovska z Macedonii publikuje od 1992 roku, jej poezja jest często nagradzana i tłumaczona m.in. na angielski, niemiecki, słoweński, polski, słowacki, bułgarski i rumuński.
Portugalczyk Daniel Jonas uważany jest przez miejscowych krytyków i czytelników za jeden z najbardziej oryginalnych i niezależnych głosów współczesnej, portugalskiej poezji. Twórca pracuje także jako pedagog, dramaturg i tłumacz, koncentrując się głównie na literaturze anglo- i francuskojęzycznej.
Poeta rosyjski Siergiej Stratanowski z Petersburga to jedna z najważniejszych postaci w dziejach rosyjskiego samizdatu (z rosyjskiego "wydawnictwo samodzielne", określenie literatury drugiego obiegu wydawanej nielegalnie w ZSRR) i formacji tzw. kultury nieoficjalnej po roku 1968.
Ana Blandiana z Rumunii jest autorką zaangażowaną w walkę o równość obywatelską w swojej ojczyźnie. Przed rokiem 1989 r. za publiczne sprzeciwianie się reżimowi Ceausescu jej książki były zakazane i usunięte z bibliotek. Blandiana jest najbardziej rozpoznawaną na świecie rumuńską poetką, jej twórczość tłumaczona jest na co najmniej 24 języki obce.
Aniko Polgar jest węgierską poetką mieszkającą w Słowenii. W swej poezji skupia się przede wszystkim na wspólnotowym doświadczeniu kobiet, odwołując się do mitologii greckiej i rzymskiej.
Vanni Bianconi z Włoch porusza w swoich wierszach problem emocjonalnego i językowego wykorzenienia, często na tle niełatwej europejskiej historii najnowszej. Laureat nagrody Leona Schillera (2009) za pierwszy tom swojej poezji "Ora prima. Sei poesie lunghe", w którym poświęca wiersz m.in. wojnie w Bośni i Hercegowinie.
Nagroda Literacka Europejski Poeta Wolności została ustanowiona przez Miasto Gdańsk w 2008 r. Przyznawaną co dwa lata nagrodę - statuetkę oraz 100 tys. zł - otrzymuje poeta z kraju europejskiego, który w najbardziej oryginalny sposób pisze o "wolności rozumianej w kategoriach osobistych, politycznych, religijnych oraz jako prawo do ekspresji intelektualnej, uczuciowej i zmysłowej". Nagroda dla tłumacza wynosi 10 tys. zł.
W 2010 r. zwycięzcą pierwszej edycji konkursu został białoruski poeta Uładzimier Arłou za tom "Prom przez kanał La Manche" w przekładzie Adama Pomorskiego. Dwa lata później nagrodę zdobył niemiecki poeta Durs Gruenbein za tom "Mizantrop na Capri", który przetłumaczył Andrzej Kopacki. W 2014 r. konkurs tomem "Kanapa na rynku" (w tłumaczeniu Małgorzaty Wierzbickiej) wygrała Dorta Jagić z Chorwacji.(PAP)
rop/ dym/
