Na początku jesieni przyjedzie do Polski i na Ukrainę ekspert z UNESCO, który ma ocenić szesnaście cerkwi; osiem z terenu Ukrainy i tyle samo z Polski. To w dużej mierze od jego oceny zależeć będzie czy zabytki wpisane zostaną na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Wniosek, o wpis drewnianych cerkwi polskiego i ukraińskiego regionu Karpat, został złożony w styczniu br. przez stronę ukraińską.
Dotyczy on 16 obiektów. Osiem z nich znajduje się w Polsce i są to: Cerkiew św. Paraskiewy w Radrużu, Cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Chotyńcu, Cerkiew św. Michała Archanioła w Smolniku, Cerkiew św. Michała Archanioła w Turzańsku (wszystkie na Podkarpaciu) oraz Cerkiew św. Jakuba Młodszego Apostoła w Powroźniku, Cerkiew Opieki Bogurodzicy w Owczarach - dawniej Rychwałdzie, Cerkiew św. Paraskiewy w Kwiatoniu, Cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach Wyżnych (wszystkie w Małopolsce).
Dariusz Bogacz: "Jeśli ocena eksperta będzie pozytywna, wówczas będzie to kolejny krok zbliżający drewniane cerkwie polsko-ukraińskiego regionu Karpat do wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO”
Osiem cerkwi po ukraińskiej stronie granicy to: Cerkiew Zesłania Ducha Świętego w Potyliczu (obwód lwowski), Cerkiew św. Ducha w Rohatyniu (obwód iwanofrankowski), Cerkiew św. Jerzego w Drohobyczu (obwód lwowski), Cerkiew św. Trójcy w Żółkwi (obwód lwowski), Cerkiew Narodzenia Theotokos w Werbiążu Niżnym (obwód iwanofrankowski), Cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego w Jasinie (obwód zakarpacki), Cerkiew św. Michała Archanioła w Użoku (obwód zakarpacki), Cerkiew św. Dymitra w Matkowie (obwód lwowski).
Jak poinformował PAP rzecznik prasowy Narodowego Instytutu Dziedzictwa Dariusz Bogacz, ekspert ma na miejscu przekonać się czy dany obiekt jest zgodny z opisem, jaki zawarty został w złożonym wniosku.
„Ekspert będzie oceniał m.in. wyjątkową, uniwersalną wartość obiektów. Ponadto, ocenie zostanie poddana także ich autentyczność, stan zachowania oraz integracja walorów kulturowych i przyrodniczych lokalnego krajobrazu. Jeśli ocena eksperta będzie pozytywna, wówczas będzie to kolejny krok zbliżający drewniane cerkwie polsko-ukraińskiego regionu Karpat do wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO” - dodał.
Zdaniem rzecznika, polskie cerkwie są dobrze przygotowane do tej wizyty. „Nasi eksperci współpracowali z samorządami i wizytowali cerkwie, więc jesteśmy dobrej myśli” - zaznaczył Bogacz.
Ocena sporządzona przez eksperta zostanie przedstawiona w czasie obrad walnego zgromadzenia komitetu UNESCO w przyszłym roku, który podejmie ostateczną decyzję co do wpisu drewnianych cerkwi na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Najstarsze zachowane drewniane cerkwie w obszarze polskich i ukraińskich Karpat pochodzą z przełomu XV i XVI wieku. O ich wyjątkowości świadczy m.in. różnorodność stylistyki i formy, stanowiąca jednocześnie powiązaną ze sobą spójną całość. Świątynie te są zachowane w historycznej postaci. To właśnie drewniane budownictwo sakralne stało się wyznacznikiem odmienności kulturowej polskich i ukraińskich Karpat.
Lista Światowego Dziedzictwa zawiera spis obiektów objętych szczególną ochroną UNESCO ze względu na ich unikatową wartość kulturową bądź przyrodniczą. Obecnie znajduje się na niej ponad 930 obiektów z 153 krajów, w tym 13 z Polski. (PAP)
huk/ abe/
