Najmłodsza ofiara Poznańskiego Czerwca, 13-letni Romek Strzałkowski, będzie bohaterem koncertu multimedialnego „Romek”, który odbędzie się w poniedziałek w CK Zamek. Wydarzenie zainauguruje główne obchody 60. Rocznicy Poznańskiego Czerwca ‘56.
60 lat temu, 28 czerwca 1956 r. poznańscy robotnicy Zakładów Cegielskiego, wówczas Zakładów im. Stalina, podjęli strajk generalny i zorganizowali demonstrację uliczną, krwawo stłumioną przez milicję i wojsko. Według badań IPN w starciach zginęło co najmniej 58 osób, w tym kilkanaście w wieku poniżej 18 lat. Romek Strzałkowski, 13-letni chłopiec był najmłodszą ofiarą tamtych wydarzeń.
Kompozytor Jerzy Fryderyk Wojciechowski podkreślił w rozmowie z PAP, że pierwsze inspiracje do stworzenia koncertu pojawiły się już 10 lat temu, podczas 50. rocznicy poznańskiego zrywu. „Podczas spaceru z dziadkami, śladami - ich Czerwca, kiedy przeszliśmy szlakiem, jaki oni pokonali 28 czerwca 1956 roku, uświadomiłem sobie jak duży rzeczywiście był poziom niezadowolenia społecznego, jak wiele osób wyszło wówczas na ulice” - mówił.
Kompozytor podkreślił, że Romek Strzałkowski, bohater koncertu, był nie tylko najmłodszą ofiarą tamtych wydarzeń, ale przede wszystkim najbardziej niewinną osobą, która w wyniku pewnego zbiegu okoliczności została uwikłana w krwawą manifestację.
60 lat temu, 28 czerwca 1956 r. poznańscy robotnicy Zakładów Cegielskiego, wówczas Zakładów im. Stalina, podjęli strajk generalny i zorganizowali demonstrację uliczną, krwawo stłumioną przez milicję i wojsko. Według badań IPN w starciach zginęło co najmniej 58 osób, w tym kilkanaście w wieku poniżej 18 lat. Romek Strzałkowski, 13-letni chłopiec był najmłodszą ofiarą tamtych wydarzeń.
„Romek był chłopcem, który zupełnie nie zdawał sobie sprawy z tego, co może go spotkać. Był w swoim własnym mieście, gdzie chodził do szkoły, był w swoim własnym kraju. Pewnie nawet nie przypuszczał, że tamtego dnia ktokolwiek będzie mógł zrobić mu krzywdę, że pojawi się w złym miejscu i w złym czasie” – dodał Wojciechowski.
Podczas koncertu postać Romka pojawi się symbolicznie m.in. jako tancerz. Autorka choreografii Regina Lissowska-Postaremczak powiedziała PAP, że Romek to postać, która zmieniła społeczny odbiór tamtych wydarzeń.
„Romek stał się symbolem Czerwca nie dlatego, że był wtedy wielkim bohaterem, ale z powodu tych wszystkich zabiegów, jakie czyniono, żeby zatuszować jego śmierć, jego młody wiek. To był też w naszym odczuciu punkt zwrotny. Z buntu, sprzeciwu, zamieszek ta realna ofiara, zupełnie niewinna, sprawiła, że zupełnie zmieniła się skala i odczucie tego wydarzenia” – zaznaczyła.
Dodała, że historia Romka, to historia chłopca, który „jest właściwie na pograniczu dzieciństwa i wchodzenia w dorosłość. W momencie, kiedy pewne sprawy już rozumie, pewnych jeszcze nie – ale chce uczestniczyć w czymś ważnym, chce brać udział”.
Jak mówiła, choreografia opiera się na metaforach, pewnych impresjach na temat chłopca.
„Będzie to też taki trochę uniwersalny przekaz – na scenie pojawi się 13-latek, uczeń szkoły muzycznej, który miał wielki potencjał, talent, który nigdy niestety nie został rozwinięty” – mówiła Lissowska-Postaremczak.
„Chcemy pokazać jego postać nie na zasadzie rekonstrukcji faktów, a raczej pewnych wyobrażeń, dając publiczności poczucie takiej trochę wspomnieniowości, intymnego wspomnienia – jakby obserwowali go bliscy, np. na starym nagraniu” - dodała.
Kompozytor podkreślił, że Romek Strzałkowski podczas koncertu pojawi się także jako pianista. „Romek był uczniem szkoły muzycznej. Nie skończył jej, ale później pobierał prywatnie lekcje, co pokazują dokumenty i fotografie” – mówił Wojciechowski.
Jak dodał, na scenie obecny będzie także szkolny kolega Romka, który wraz z nim rozpoczynał szkołę muzyczną - Jacek Tomaszewski. „Szkolny kolega Romka kontynuował grę na fortepianie, został pianistą, następnie pracował w Akademii Muzycznej, filharmonii. Podczas koncertu pan Tomaszewski zagra z Romkiem taki symboliczny koncert, po latach, aby mieli szansę razem wystąpić na scenie” – zaznaczył Wojciechowski.
Koncertowi towarzyszyć będą wyświetlane archiwalne zdjęcia bohaterów Czerwca ’56 oraz projekcja wideo zrealizowana przez Patryka Lichotę w Zakładach Cegielskiego w Poznaniu. Na scenie wystąpi łącznie 40 muzyków. Autorką kostiumów jest natomiast Justyna Kuchta.
Koncert poświęcony Romkowi Strzałkowskiemu zainauguruje w poniedziałek główne obchody 60. Rocznicy Poznańskiego Czerwca ’56. Przed koncertem odbędzie się spotkanie p.o. szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jana Józefa Kasprzyka z uczestnikami protestów i poznańskich manifestacji z czerwca 1956 roku. Podczas uroczystości Kasprzyk wręczy kombatantom Czerwca Medale „Pro Patria”.
Główne uroczystości rocznicowe w 60-lecie tamtych wydarzeń odbędą się 28 czerwca w Poznaniu. Spodziewana jest obecność prezydentów Polski i Węgier. Swój udział w uroczystościach zapowiedział także b. prezydent Lech Wałęsa. (PAP)
ajw/ son/
