Kreowanie przestrzeni dla dialogu - misją Muzeum Śląskiego

Podczas piątkowej konferencji prasowej dyrektor Muzeum Śląskiego Alicja Knast podkreśliła, że chce, aby od dnia otwarcia muzeum kojarzyło się mieszkańcom regionu m.in. z nowoczesną formą prezentacji, miejscem, w którym można poznać dziedzictwo regionu.

Poinformowała, że dyskusja o misji muzeum, w której uczestniczyli wszyscy pracownicy placówki, trwała od listopada. Ostatecznie sformułowano ją tak: "Zobowiązane dziedzictwem regionu, dynamiką jego dziejów, wielokulturowością i wiodącą rolą przemysłu, przy jednoczesnym uznaniu jego dorobku intelektualnego, artystycznego, Muzeum Śląskie podejmuje się misji kreowania przestrzeni dla dialogu z przeszłością i dokonaniami współczesności w celu głębszego poznawania Śląska, Polski i Europy".

Nowa siedziba muzeum to 25 tys. m kw. powierzchni użytkowej, z czego wystawy zajmą ok. 6 tys. m kw. Łącznie będzie ich sześć: Galeria Malarstwa Polskiego 1800-1945, Galeria Sztuki Polskiej po 1945 roku, Galeria Plastyki Nieprofesjonalnej, Galeria Śląskiej Sztuki Sakralnej, a także ekspozycja "Światło historii" - Górny Śląsk na przestrzeni dziejów i wystawa Centrum Scenografii Polskiej - "Laboratorium przestrzeni teatralnych - przeszłość w teraźniejszości". W piątek przedstawiono informacje o każdej z nich.

"Polacy nie wiedzą, że obrazy, które kojarzą z podręczników historii i języka polskiego, są w Muzeum Śląskim. Mam nadzieję, że dzięki tej galerii te obrazy otrzymają nową przestrzeń i pozwoli to na ponowne odczytanie tej wspaniałej galerii" - powiedziała dyrektor Alicja Knast, odnosząc się do kolejnej wystawy stałej - Galerii Malarstwa Polskiego 1800-1945, która jest trzonem kolekcji przedwojennego Muzeum Śląskiego. Zbiór liczy ok. 250 obrazów.

Propozycją, która "wpisuje się w cykl wystaw poświęconych dziedzictwu kulturowemu i historii Górnego Śląska", jest Galeria Śląskiej Sztuki Sakralnej. Obejmuje ona zbiory Muzeum Śląskiego oraz Muzeum Archidiecezjalnego w Katowicach. Prezentować będzie dawne obiekty kultury, dzieła sztuki, w tym malarstwo, rzeźbę i rzemiosło artystyczne, od gotyku po sztukę nowożytną. W zbiorach są m.in. "dzieła uratowane od zapomnienia", które stanowiły część wystroju dawnych kościołów.

Kolejną z ekspozycji będzie "Światło historii" - Górny Śląsk na przestrzeni dziejów, zajmująca aż jedną piątą powierzchni wystawienniczej. Będzie to wizualna prezentacja obecnego stanu badań nad historią Górnego Śląska, a składać się ma z tysięcy zdjęć, setek tekstów, dziesiątek materiałów multimedialnych, nagrań audio.

Jednym z elementów tej wystawy będzie makieta maszyny parowej jako symbol rewolucji przemysłowej, która dotarła na Górny Śląsk. "Wykonana zostanie ze specjalnie grawerowanych plastrów szkła (podświetlanych), w których środek zostanie wtopiony wykonany z odlewu metalowego model kotła parowego, który napędzał maszynę. Obok znajdzie się prezentacja multimedialna pokazująca zasady jej działania oraz na czym polegała rewolucyjność jej funkcjonowania" - powiedział jeden z projektantów wystawy "Światło historii" Łukasz Czuj z firmy AdVenture.

Czuj dodał, że wystawa "jest zbudowana z ciągu kilkunastu przestrzeni inscenizowanych". "Zapraszamy widza w podróż przez bardzo charakterystyczne miejsca i wydarzenia związane z historią Górnego Śląska. Zaczynamy od wejścia do markowni kopalni Katowice (budynek, gdzie dawniej przechowywano tzw. marki np. z informacją o zmianie, na której pracowali górnicy - PAP) - jako symbolu tego miejsca, w którym znajduje się Muzeum Śląskie (...). Z markowni widz przejdzie do sali poświęconej dziejom najdawniejszym, która powstała wokół dwóch obiektów scenograficznych, w tym m.in. rotundy cieszyńskiej" - poinformował. Dodał, że zwiedzający będzie mógł również znaleźć się na zrekonstruowanej ulicy z okresu międzywojennego czy zobaczyć, jak zmieniały się śląskie mieszkania.

Unikatowa propozycja to Galeria Plastyki Nieprofesjonalnej. Jak powiedziała kustosz Sonia Wilk, prezentowane będą tam m.in. dzieła Teofila Ociepki, Erwina Sówki, Ewalda Gawlika, Pawła Wróbla. "Bardzo ważny dla nas jest również kontekst miejsca, w którym się znajdujemy. Na kopalni Katowice od lat 50. działała grupa plastyczna +Gwarek 58+ i tej grupie będzie poświęcona dosyć znaczna część ekspozycji plastyki nieprofesjonalnej" - dodała. Będzie można oglądać m.in. grafiki i rzeźby w węglu tych artystów, którzy kiedyś w tej kopalni pracowali.

W ramach Galerii Plastyki Nieprofesjonalnej będzie można też zobaczyć wystawę poświęconą najwybitniejszym przedstawicielom polskiej sztuki intuicyjnej, w tym Jana Nowaka, b. sztygara kopalni Katowice, którego prace można obecnie oglądać m.in. w Paryżu, Londynie.

"Polacy nie wiedzą, że obrazy, które kojarzą z podręczników historii i języka polskiego, są w Muzeum Śląskim. Mam nadzieję, że dzięki tej galerii te obrazy otrzymają nową przestrzeń i pozwoli to na ponowne odczytanie tej wspaniałej galerii" - powiedziała Knast, odnosząc się do kolejnej wystawy stałej - Galerii Malarstwa Polskiego 1800-1945, która jest trzonem kolekcji przedwojennego Muzeum Śląskiego. Zbiór liczy ok. 250 obrazów. Z kolei Galeria Sztuki Polskiej po 1945 roku (poprzednio Galeria Malarstwa Polskiego po 1945 roku) - oprócz malarstwa prezentować będzie również m.in. rzeźbę, fotografię i instalacje multimedialne.

Ostatnia z wystaw stałych to "Laboratorium przestrzeni teatralnych - przeszłość w teraźniejszości" Centrum Scenografii Polskiej. Jej zadaniem będzie pokazanie zwiedzającym unikatowej kolekcji dzieł scenograficznych, dokonań polskiej plastyki teatralnej, które będzie można oglądać po raz pierwszy "w tak dużym zakresie, w formie stałej wystawy".

Knast dodała, że z okazji otwarcia muzeum powstaje przewodnik po galeriach, a specjalną instalację na tę uroczystość wykona Leon Tarasewicz.

Muzeum Śląskie to inwestycja samorządu woj. śląskiego, wsparta przez resort kultury. Powstała w tzw. Strefie Kultury, w pobliżu katowickiego Spodka.

Budowa trwała od lipca 2011 r. Obiekt zaprojektowała austriacka pracownia Riegler Riewe. Architekci ukryli jego główną część pod ziemią, na powierzchni eksponując efektowne pokopalniane zabudowania, m.in. dawny magazyn odzieżowy, dawną maszynownię (przyszła restauracja) czy wieżę wyciągową szybu Warszawa (działający już taras widokowy). Na powierzchni znajdują się też pokryte szkłem prostopadłościany, mieszczące pomieszczenia administracyjne lub doświetlające podziemia.

Wartość budowy muzeum przekroczyła prawie 274 mln zł, z czego 85 proc. pokryły środki unijne. Pozostała część pieniędzy to środki własne Urzędu Marszałkowskiego Woj. Śląskiego i 2,3 mln zł dotacji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Promesa. Ponadto realizowany jest projekt "Rewitalizacja zabytkowych budynków Łaźni Głównej i Stolarni wraz z przyległym terenem dawnej kopalni Katowice i budową niezbędnej infrastruktury na potrzeby Muzeum Śląskiego w Katowicach". (PAP)

ktp/ gma/