Źródło: www.lenkukultura.lt
Wileńska wersja opery „Halka” w wykonaniu chóru kameralnego i orkiestry Capella Cracoviensis w Pałacu Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie zainaugurowała w środę na Litwie Rok Stanisława Moniuszki.
W 2019 roku przypada 200. rocznica urodzin Stanisława Moniuszki, kompozytora, dyrygenta, organisty, pedagoga, dyrektora Teatru Wielkiego w Warszawie, twórcy polskiej opery narodowej. Obchody tej rocznicy - wspólnej dla Polski, Litwy i Białorusi - patronatem objęło UNESCO. Sejm Polski ustanowił przyszły rok Rokiem Stanisława Moniuszki.
„Moniuszko, podobnie jak Adam Mickiewicz, jest postacią, która w sposób szczególny łączy trzy nasze narody, Litwę, Polskę i Białoruś” - powiedział PAP Marcin Łapczyński, dyrektor Instytutu Polskiego w Wilnie, współorganizatora środowego koncertu.
Dyrektor przypomina, że „Moniuszko urodził się w nieopodal Mińska, na terenie dzisiejszej Białorusi, ale spędził kilkanaście lat w Wilnie”. „Jego przygoda z Wilnem rozpoczęła się w 1836 roku i z krótką przerwą trwała do 1858 roku” - wskazuje Łapczyński.
Stanisław Moniuszko w Wilnie mieszkał przy ulicy Niemieckiej. Dom, w którym mieszkał, zachował się do dziś. Jest na nim tablica informacyjna, a na pobliskim skwerze znajduje się pomnik Moniuszki wzniesiony w 1922 roku.
Mieszkając w Wilnie, Moniuszko pracował jako organista w kościele św. Janów, udzielał lekcji muzyki, był dyrygentem w Teatrze Wileńskim. Tu skomponował wiele utworów, w tym ponad 300 pieśni, słynne cztery „Litanie Ostrobramskie”, wydał „Śpiewniki domowe”. W Wilnie 16 lutego 1854 roku w gmachu Ratusza odbyła się też teatralna premiera „Halki”.
„+Halka+ została zaprezentowana po raz pierwszy w Wilnie – wskazuje Marcin Łapczyński. - Dopiero potem, po kilku latach, w 1858 roku miała premierę w Warszawie”.
Wileńska wersja „Halki” (z 1848 roku) znacznie różni się od powszechnie znanej późniejszej, warszawskiej. Jest mniej liryczna, mniej widowiskowa, ale bardziej zwarta i dramatyczna.
W przyszłym roku, Roku Stanisława Moniuszki przy udziale Instytutu Polskiego w Wilnie odbędzie się kilka innych wydarzeń. Dyrektor Instytutu zapowiada, że w kwietniu, w ramach festiwalu Kaunas Jazz, zostanie zaprezentowany Moniuszko na jazzowo. W maju w Wilnie w kościele Świętych Janów (Chrzciciela i Ewangelisty) odbędzie się koncert, podczas którego wystąpią trzy chóry: Uniwersytetu Wileńskiego, Politechniki Białostockiej i Państwowego Uniwersytetu w Mińsku. Potem koncert zostanie powtórzony w Mińsku i Białymstoku.
Głównym elementem obchodów Roku Stanisława Moniuszki na Litwie będzie międzynarodowa konferencja naukowa, która odbędzie się w Wilnie w czerwcu. Konferencji będzie towarzyszyć koncert z „Litaniami Ostrobramskimi” (1843-55) w wykonaniu Litewskiej Narodowej Orkiestry Symfonicznej i Kowieńskiego Chóru Państwowego pod batutą polskiego dyrygenta Antoniego Wita.
„Program jest bogaty. Myślimy, że pozwoli przybliżyć Moniuszkę litewskiemu odbiorcy” - powiedział Marcin Łapczyński.
Do obchodów Roku Stanisława Moniuszki przygotowuje się również Centrum Kultury Polskiej na Litwie im. Stanisława Moniuszki.
Jak poinformowała PAP dyrektor Centrum Apolonia Skakowska, „wszystkie imprezy, które w ciągu roku organizuje Centrum, będą podporządkowane 200. rocznicy naszego patrona”. Centralne, jubileuszowe przedsięwzięcie odbędzie się 5 maja, w dniu urodzin kompozytora.
„Na tę okazję przygotowujemy specjalny koncert w Siemens Arenie, największej sali widowiskowej Wilna mieszczącej 4,5-tysięczną widownię” - powiedziała Skakowska.
Z Wilna Aleksandra Akińczo (PAP)
aki/ klm/ mc/
