Reżyser Antoni Krauze. Fot. PAP/R. Guz
W środę w wieku 78 lat zmarł Antoni Krauze jeden z najwybitniejszych polskich reżyserów i scenarzystów. O śmierci autora takich obrazów jak "Czarny czwartek. Janek Wiśniewski padł" i "Smoleńsk" - poinformowały w środę wieczór media: tygodnik "Do Rzeczy" i TVP Info.
Urodzony w styczniu 1940 r. w Warszawie, Antoni Krauze wyreżyserował w sumie kilkadziesiąt filmów. Do najbardziej znanych obrazów należą: "Monidło", "Meta", "Zaklęty dwór", "Party przy świecach", "Prognoza pogody", "Dziewczynka z Hotelu Excelsior", "Akwarium", "Czarny czwartek. Janek Wiśniewski padł" (2011) i "Smoleńsk" (2016).
Za swoją twórczość reżyser był wielokrotnie nagradzany. W 1981 roku otrzymał nagrodę specjalną jury na 8. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku za film "Meta". W 1988 r. uhonorowano go specjalną nagrodą jury za całokształt twórczości na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Autorskich w San Remo.
Za film "Czarny czwartek. Janek Wiśniewski padł" otrzymał w 2011 roku Nagrodę Międzynarodowej Federacji Krytyków Filmowych (FIPRESCI) podczas 35. edycji Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Montrealu. Film stanowi rekonstrukcję wydarzeń z czwartku 17 grudnia 1970 roku, kiedy to w Gdyni wojsko otworzyło ogień do robotników idących do pracy. Było to najtragiczniejsze wydarzenie w czasie pacyfikacji robotniczych protestów dokonanej na Wybrzeżu przez władze komunistyczne. "Balladę o Janku Wiśniewskim" zaśpiewał w filmie Kazik Staszewski.
9 września 2016 roku premierę miał ostatni film Antoniego Krauzego - "Smoleńsk". Film osnuty jest wokół wydarzeń z 10 kwietnia 2010 r., gdy doszło do katastrofy prezydenckiego samolotu, którym przedstawiciele najwyższych władz RP lecieli do Smoleńska. Na pokładzie Tu-154 była polska delegacja z prezydentem Lechem Kaczyńskim na czele, zmierzająca do Katynia. Wszyscy pasażerowie oraz członkowie załogi - w sumie 96 osób - zginęli.
"Tragedia smoleńska stała się najważniejszym wydarzeniem w III RP, najtragiczniejszą chwilą w polskiej historii od czasu II wojny światowej. Stała się wydarzeniem, które wpływa na los dzisiejszej Polski i życie Polaków w sposób niebywale silny; które nas podzieliło bardzo głęboko. Dlatego próba zmierzenia się z tym tematem jest nie tylko wielkim wyzwaniem, ale i obywatelskim obowiązkiem twórcy" - podkreślał w czasie prac nad filmem Antoni Krauze.
11 listopada 2015 roku Prezydent RP Andrzej Duda podczas uroczystości w Belwederze z okazji Narodowego Święta Niepodległości odznaczył Antoniego Krauze Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za "wybitne zasługi w pracy artystycznej i twórczej".
W maju 2017 roku w trakcie Kongresu "Polska Wielki Projekt" reżyser otrzymał (razem z bratem Andrzejem) nagrodę im. Lecha Kaczyńskiego. Prezes PiS Jarosław Kaczyński wręczając mu nagrodę mówił, że Andrzej i Antoni Krauze to artyści wielkiej odwagi. "Wielkiej odwagi, która czemuś służy, to znaczy służy prawdzie (...). Ta odwaga jest skierowana ku prawdzie" - jak podkreślił.
Antoni Krauze ukończył studia na Wydziale Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej i Filmowej w Łodzi. Od 1968 roku był związany ze Studiem Filmowym "TOR". Był asystentem Krzysztofa Zanussiego podczas kręcenia filmu "Struktura kryształu".
Zmarł w środę, 14 lutego. Miał 78 lat.(PAP)
ron/ mars
