Kilkanaście nagrobków pochodzących z XIX wieku, odrestaurowano na zabytkowym mizarze, czyli cmentarzu muzułmańskim w Kruszynianach (Podlaskie). Opiekuje się nim miejscowa gmina muzułmańska, pieniądze pochodziły z resortu kultury i dziedzictwa narodowego.
Mizar w Kruszynianach, położony w pobliżu tamtejszego meczetu, został założony najprawdopodobniej pod koniec XVII wieku - najstarszy odnaleziony nagrobek pochodzi z 1696 roku.
Prace trwały kilka miesięcy. Jak powiedział PAP przewodniczący tej gminy Bronisław Talkowski, to pierwsze tak kompleksowe działania na cmentarzu, które oprócz samej renowacji nagrobków, zakładały też dokonanie stosownej inwentaryzacji.
Nagrobki do renowacji wybrali pracownicy Narodowego Instytutu Dziedzictwa, w sumie udało się odrestaurować czternaście najbardziej zniszczonych. Talkowski powiedział, że pochodzą z XIX wieku, wszystkie znajdują się w starej części cmentarza. Dodał, że to groby, których nikt dzisiaj nie odwiedza.
Zgodnie z projektem - jak podkreślił Talkowski - nagrobki miały wrócić do pierwotnego stanu. Chodziło przede wszystkim o ich podniesienie, bo były zapadnięte w ziemi oraz ustawienie na betonowych cokołach.
Nagrobki składają się z kilku rzędów polnych kamieni, w tym jednego większego, na którym znajdują się napisy. Talkowski dodał, że na niektórych z nich znajdują się napisy w języku arabskim, na innych po rosyjsku, napisane cyrylicą, a na pozostałych po polsku. W ramach renowacji, napisy także zostały odnowione.
Gmina ma w planach naprawę i odnowienie kolejnych nagrobków na mizarze, będą je wyszukiwać pracownicy Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Gmina będzie szukała pieniędzy na ten cel, bo – jak zauważył Talkowski – to dość kosztowna sprawa. Obecna renowacja czternastu nagrobków kosztowała 80 tys. zł, pieniądze pochodziły z resortu kultury i dziedzictwa narodowego.
Mizary są przez wyznawców islamu odwiedzane przede wszystkim w czasie najważniejszych w roku świąt muzułmańskich. Kilka dni temu obchodzili oni 4-dniowe Kurban Bajram, czyli Święto Ofiarowania, w czasie którego nie tylko modlili się w meczecie w Kruszynianach, ale też odwiedzali groby bliskich.
Jak informuje na swojej stronie internetowej Muzułmański Związek Religijny w RP, obecnie w Polsce jest sześć cmentarzy muzułmańskich. Czynne w Bohonikach i Kruszynianach (Podlaskie) oraz w Warszawie oraz nieczynne: także w Warszawie i miejscowościach Studzianka i Lebiedziew (Lubelskie). Na cmentarzach komunalnych w całym w kraju jest też kilkanaście kwater muzułmańskich. (PAP)
