Setki mieszkańców Kalisza odwiedziły w niedzielę park i rodzinny dworek Marii Dąbrowskiej w Russowie. Pierwszą w tym roku „Niedzielę u Niechciców” poświęcono Józefowi Szumskiemu – ojcu pisarki. Zapisał się on w polskiej literaturze jako Bogumił Niechcic w powieści „Noce i Dnie”. „Szumski wiódł życie przepełnione pracą, której jako zarządca majątkami ziemskimi poświęcił się bez reszty” – powiedziała PAP kustosz russowskiego muzeum Grażyna Przybylska.
Przez prawie 20 lat Szumski zarządzał majątkiem Kazimierza Waliszewskiego w podkaliskim Russowie. Bardzo ważnym etapem w jego życiu był w młodości udział w powstaniu styczniowym. Gdy wybuchło powstanie w 1863 r. bez wahania zgłosił się do oddziału i walczył o niepodległość.
Do jego losów z tego okresu nawiązała Kalisko-Ostrowska Grupa Rekonstrukcji Historycznej. Jej członkowie zainscenizowali w niedzielę zamieszanie i panikę na wsi po wkroczeniu Kozaków, rekrutację do wojska carskiego, pożegnanie Szumskiego, który wyrusza do powstania i jest żegnany przez najbliższych.
Goście byli też świadkami potyczki powstańczej, opatrywania rannych, rekonstrukcję przejęcia kasy carskiej na podstawie autentycznych wydarzeń z pobliskiego Morawina. W dworku carscy urzędnicy przeprowadzili rewizje, a przed dworem sąd polowy z rozkazu najjaśniejszego cara i w ramach restrykcji popowstańczych dokonał konfiskaty majątku Szumskich.
Uzupełnieniem rozgrywających się scen była poczta polowa, zdjęcia plenerowe, powstańcza kuchnia, stoisko z fasolą niepodległości. Na terenie parku zaaranżowano stoiska nawiązujące klimatem do „Nocy i Dni”, a wśród nich była m.in. biżuteria powstańca.
W zachowanym do dziś dworku urodziła się i spędziła młodość późniejsza autorka „Nocy i dni”. Zgromadzono tutaj wiele pamiątek, a piękna opowieść o losach małżeństwa Niechciców, wzorowana na przeżyciach pisarki i wpleciona w scenerię Ziemi Kaliskiej, wzbudza wyobraźnię czytelnika o tym, jak żyli i pracowali kiedyś miejscowi chłopi i ziemianie. Przypominają o tym festyny etnograficzne, organizowane o każdej porze roku, m.in. „Niedziele u Niechciców”.
Dworek w Russowie jest oddziałem literackim kaliskiego Muzeum Okręgowego. W otaczającym go parku urządzono skansen etnograficzny dawnej wiejskiej architektury drewnianej. Można tu obejrzeć m.in. spichlerz podcieniowy z XVIII wieku, spichlerz podworski z 1800 r. i zagrodę trójbudynkową, tzw. kaliską. (PAP)
zak/ jra/
