Kiedy podsumujemy ostatnie siedem lat, to można mówić o prawie 10 tys. inwestycji w kulturze, które budżet państwa zaplanował i zrealizował poprzez instytucje samorządowe czy to nasze czy współprowadzone - powiedział w czwartek wicepremier, minister kultury prof. Piotr Gliński.
Jak zaznaczył szef resortu kultury i dziedzictwa narodowego w rozmowie z TVP Info, w ostatnich latach "zwiększyliśmy nakłady na kulturę, które staramy się racjonalnie wydawać". Powołano także nowe instytucje, wspierane są instytucje artystyczne i muzealne przez współprowadzenie.
Duże zmiany - jak wskazał - dotyczyły w ostatnim czasie szkolnictwa artystycznego. "Myśmy skończyli wielki projekt termomodernizacji szkół artystycznych. Jedna trzecia państwowych szkół artystycznych przeszła w XXI w. jeżeli chodzi o warunki pracy, mamy 20 nowych sal koncertowych. Ale także inwestycje na uczelniach, w ostatnich latach to jest ponad 1 mld zł jeżeli chodzi o inwestycje w szkolnictwo artystyczne" - powiedział prof. Gliński.
"Jeżeli chodzi o zabytki to też mamy zwiększenie o ponad 100 proc. nakładów, jeżeli chodzi o program ministerialny. W ostatnim roku 800 projektów jeżeli chodzi o remonty, o inwestycje w polskich zabytkach. Więc myślę, że to jest widoczne, tym bardziej, że kiedy podsumujemy siedem lat, to można mówić o prawie 10 tys. inwestycji w kulturze, które budżet państwa zaplanował i zrealizował oczywiście poprzez instytucje czy to samorządowe czy to nasze czy współprowadzone" - mówił.
Wyraził także satysfakcję, że mimo trudnych czasów - dwu lat pandemii, wojny w Ukrainie - kultura "się obroniła". "Budżet wzrósł o ponad 100 proc. W przyszłym roku to będzie już ponad 6 mld zł. Gdy ja przychodziłem do ministerstwa to było ok. 3 mld zł, więc duża różnica i duża odpowiedzialność. Ale myśmy też zwiększyli w ciągu 7 lat o 100 proc. liczbę instytucji współprowadzonych, czyli tych instytucji, które są wspierane z budżetu centralnego, a więc mają znacznie lepsze możliwości rozwoju" - zauważył wicepremier.
"My w muzeach prowadzimy faktycznie w tej chwili, część już żeśmy skończyli, ale łącznie w tych ostatnich latach 300 projektów inwestycyjnych, bardzo różnych, w różnych muzeach. Budujemy nowe muzea, takie jak Muzeum Historii Polski, które powstaje na Cytadeli. Dopiero co oddaliśmy budynek Muzeum Piaśnickiego. Piaśnica ta straszliwa zbrodnia, nie była upamiętniona poprzez instytucję muzealną" - przypomniał.
Zwrócił również uwagę na sukces frekwencyjny w muzeach. "Dopiero co dostałem sms z Muzeum Narodowego w Krakowie - mamy rekord. 1 mln 350 tys. ludzi odwiedziło muzeum, nigdy takiej frekwencji nie było (...). Więc odbudowujemy frekwencję, bardzo się cieszymy, że kolejki przed naszymi instytucjami się tworzą i ludzie pragną kultury. To jest piękna wiadomość na koniec starego roku i na początek nowego" - ocenił minister.
Odnosząc się do wydarzeń zaplanowanych na 2023 rok podkreślił, że jest to rok ważnej i okrągłej rocznicy wybuchu powstania styczniowego. "Jednego z wielu tych naszych polskich powstań, które często są krytykowane, ale my z tych powstań wszyscy jesteśmy" - podkreślił dodając, że w tym powstaniu zginął jego prapradziadek. "Już w styczniu rozpoczynamy informacjami i imprezami związanymi z powstaniem styczniowym" - zapowiedział.
"Ale przyszły rok to także wiele innych wydarzeń. Ja czekam na otwarcie Muzeum Historii Polski. Największa inwestycja w historii chyba polskiej kultury, wielki gmach, który będzie multifunkcjonalny, budowany razem z nową siedzibą Muzeum Wojska Polskiego". Nowe muzea będą się mieściły w warszawskiej Cytadeli. "To miejsce, które kiedyś zbudowali zaborcy żeby pognębić Warszawę, Polskę, symbolicznie, będzie teraz parkiem muzealnym otwartym dla nas wszystkich" - zaznaczył prof. Gliński.
Jak mówił, otwarcie budynku powinno mieć miejsce we wrześniu. "W sierpniu najprawdopodobniej premier Mariusz Błaszczak otworzy obok budowane Muzeum Wojska Polskiego. Bo my wspólnie ten kompleks muzealny budujemy. Muzeum Historii Polski jest czterokrotnie większe od tego pawilonu wojskowego, ale tam się pomieszczą wszystkie funkcje, które są potrzebne, a przede wszystkim to będą instytucje otwarte dla nas wszystkich, wielofunkcyjne, bardzo nowoczesne. Zapraszam już z góry, myślę że sierpień, wrzesień to będzie ten moment kiedy będziemy mogli otworzyć te muzea" - wskazał.
Pytany o kwestie związane z wojną w Ukrainie podkreślił, że Polska wraz z krajami bałtyckimi są takimi najważniejszymi partnerami Ukrainy na forum międzynarodowym, także na forum Unii Europejskiej. "Namówiłem ostatnio ministra kultury Ukrainy aby z nami pojechał na Radę Unii Europejskiej, czyli to zebranie wszystkich ministrów kultury UE, gdzie prezentowaliśmy potrzeby i sytuację na Ukrainie w czasie wojny. Ponieważ nie wszyscy w Europie są przekonani, że trzeba pomagać, nie wszyscy rozumieją, że to jest nasz wspólny interes, że Ukraińcy biją się nie tylko za suwerenność, niepodległość swojego kraju, ale także w obronie Polski i Europy, a myślę że szerzej - cywilizacji" - zaznaczył wicepremier.
"Tu się zupełnie zmieniła sytuacja jeżeli chodzi o relacje polsko-ukraińskie w ciągu ostatnich lat. I po pierwsze musimy doceniać tę wielką ofiarę narodu ukraińskiego, że oni są gotowi poświęcać swoje życie w obronie przed tą straszliwą agresją. A jednocześnie bronią Europy. I naszym interesem, a także i solidarnością z serca wynikającą jest być z nimi i solidaryzować się i pomagać realnie Ukrainie" - zaakcentował.
Odnosząc się do kwestii strat wojennych dotyczących kultury i działań związanych z ich odzyskiwaniem zaznaczył, że jest to praca żmudna. "Ale mamy system, mamy departament już w tej chwili. Kiedy przyszedłem do ministerstwa to kilka osób się tym zajmowało, w tej chwili jest cały departament, jest system przeszukiwania, system kontaktów międzynarodowych, także współpraca tutaj w kraju. My prowadzimy w tej chwili ponad 130 procesów restytucyjnych dotyczących konkretów. Te 66 tys. w naszej bazie (dzieł utraconych) to są te, które są opisane, zidentyfikowane, natomiast straty polskie były znacznie, znacznie większe, co najmniej dziesięciokrotnie większe, jeżeli chodzi o straty wojenne" - powiedział. (PAP)
autorka: Anna Kondek
akn/ aszw/