Wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński. Fot. PAP/T. Gzell
Rozbudowa sieci muzeów w Polsce, tworzenie nowych instytucji kultury, wzmocnienie kilkunastu regionalnych instytucji kultury (współprowadzenie) oraz więcej środków budżetowych na kulturę - to część dokonań MKiDN, które wymieniono w podsumowaniu trzech lat pracy resortu.
W komunikacie ministerstwa podano, że "w ostatnich trzech latach wydatki na kulturę z budżetu państwa wzrosły o ponad 20 proc. i zauważalnie przekroczyły próg 1 proc. budżetu". "W roku 2018 na kulturę przeznaczono z budżetu państwa ponad 4,3 mld zł. W roku 2019 kwota ta zostanie zwiększona o ok. 600 mln zł" - podkreślono.
Zwrócono uwagę, że jednym z "priorytetów ministra kultury i dziedzictwa narodowego" jest wzmacnianie tożsamości narodowej poprzez rozwój działalności muzealniczej. Realizując ten cel przeprowadzono kilkadziesiąt nowych projektów, w tym m.in. Muzeum Historii Polski na Cytadeli Warszawskiej, Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce, Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w Świątyni Opatrzności Bożej, powołano Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 i połączenie go z Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, Muzeum Piaśnickie w Wejherowie, Narodowe Muzeum Techniki w Warszawie, Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II Wojny Światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej.
MKiDN wskazuje, że instytucje kulturalne i naukowe powołane przez ministra "odgrywają niezwykle istotną rolę w ochronie dziedzictwa kulturowego i budowaniu tożsamości narodowej". Wymieniono w tym miejscu m.in.: Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego, Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONICA, Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, Polską Operę Królewską, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Państwowy Instytut Wydawniczy oraz Studio Miniatur Filmowych w Warszawie.
W komunikacie o podsumowaniu trzech lat działań resortu kultury dodano, że odpowiedzialność państwa za rozwój polskiej kultury rozwija się również na szczeblu lokalnym. "Minister Kultury systematycznie poszerza zakres współprowadzenia samorządowych instytucji kultury, dzięki czemu ich potencjał kulturotwórczy znacznie się wzmocnił. Na nowe współprowadzenia MKiDN przeznacza rocznie ponad 20 mln zł" - podkreślono.
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, jak napisano, stale monitoruje międzynarodowy rynek dzieł sztuki w poszukiwaniu polskich strat wojennych, weryfikuje zdigitalizowane zbiory publiczne za granicą oraz korzysta z innych możliwości w zakresie odzyskiwania utraconych dóbr kultury. Obecnie Wydział Restytucji Dóbr Kultury działający w ramach Departamentu Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Strat Wojennych prowadzi blisko 80 postępowań restytucyjnych w kraju i za granicą.
W ciągu 3 ostatnich lat MKiDN odzyskało m.in. obrazy: "Zimę w małym miasteczku" (1872 r.) Maksymiliana Gierymskiego; "Wzburzone morze z okrętami" (około 1630 r.) Simona de Vliegera; "Ulicę z ruiną zamku" (koniec XIX wieku) Roberta Śliwińskiego, XVIII-wieczne meble w stylu chińskim z Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, kolekcję ponad 300 obiektów etnograficznych z Getyngi (obecnie w Muzeum Etnograficznym i Archeologicznym w Łodzi).
Ministerstwo kultury zwraca uwagę, że pozyskało również 500 mln zł ze środków europejskich na modernizację energetyczną 139 placówek publicznych szkół artystycznych w całej Polsce, głównie w małych i średnich miejscowościach. Środki przeznaczono na prace remontowe przy 187 starych, zniszczonych, drogich w utrzymaniu budynkach. "Jest to zupełnie nowe, unikatowe w skali kraju zamierzenie inwestycyjne, realizowane w ramach dwóch perspektyw finansowych UE (2007-2013 i 2014-2020) „ - podkreślono.
Resort kultury inwestuje także w rozwój sektorów kreatywnych. Jako sukces wymieniono m.in. doprowadzenie do uchwalenia ustawy o finansowym wspieraniu produkcji audiowizualnej. "Ustawa wprowadza mechanizm zachęt finansowych do produkcji filmów i seriali - fabularnych, dokumentalnych lub animowanych, które promują polski lub europejski dorobek kulturowy. Jej celem jest kompleksowy rozwój polskiego przemysłu audiowizualnego oraz rozwój kultury i promocja polskiego dziedzictwa kulturowego na świecie. Ustawa wejdzie w życie w pierwszym kwartale 2019 r." - przypomniano.
Podano, że w ramach dwóch edycji Programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego "Rozwój Sektorów Kreatywnych" wsparciem objęto 165 projektów rodzimych branż kreatywnych, w tym m.in. muzyki, gier wideo, wzornictwa oraz nowych mediów. Łącznie na ten cel przeznaczono ok. 10 mln zł.
Ponadto Ministerstwo włączyło się w organizację: cyklicznych konferencji Mastering the Game oraz Music Export Conference, kongresu Impact’17 w Krakowie, konferencji "Digital cultures" zorganizowanej przez IAM, III Forum Sektorów Kreatywnych Europa Środkowo-Wschodnia Chiny. Dodatkowo w październiku br. po raz pierwszy odbyły się "Dni Kreatywności" – wydarzenie dedykowane branżom kreatywnym.
MKiDN przypomina także o swojej aktywności na forum UNESCO. "1 grudnia 2018 r. Polska została wybrana na wiceprzewodniczącego Międzyrządowego Komitetu ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO na kadencję 2018-2019. Przewodniczącym kolejnej, 14. sesji Komitetu, została Kolumbia w osobie Maria Claudia Lopez Sorzano Sekretarz Generalnej ds. Kultury w Bogocie" - napisano.
Dodano, że 29 listopada 2018 r. szopkarstwo krakowskie jako pierwszy polski wpis trafiło na Reprezentatywną Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO.
Z kolei w maju 2018 r. w Warszawie odbyła się konferencja "The challenges of World Heritage recovery. International conference on reconstruction", podczas której przyjęto tzw. Rekomendację Warszawską dotycząca nowoczesnych standardów i dobrych praktyk w zakresie odbudowy miejsc światowego dziedzictwa zniszczonych w wyniku konfliktów zbrojnych i kataklizmów naturalnych. W dokumencie odwołano się do przykładu i doświadczeń związanych z odbudową Warszawy po II wojnie światowej.
MKiDN przypomina, że 9 lipca 2017 r. Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO podczas odbywającej się w Krakowie 41. sesji wpisał na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO kopalnie rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach. To 15. polski wpis na tej liście.
Resort kultury przygotował również szereg zmian do istniejących regulacji oraz nowe projekty przewidujące rozwiązania dla twórców i przedsiębiorców działających w sektorze kultury. Wśród najważniejszych wskazano, ustawę o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi, nowelizację ustawy o radiofonii i telewizji oraz ustawy o opłatach abonamentowych, nowelizację ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, ustawę o restytucji narodowych dóbr kultury, nowelizację ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej z 2018 r., ustawę o działach administracji rządowej – w ramach nowelizacji ustawy Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego nabył nową kompetencję – udział w kształtowaniu estetyki przestrzeni publicznej w zakresie architektury, urbanistyki i planowania przestrzennego. (PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska
ksi/ pat/
