22.08.2010. Lublin (PAP) - Postaci urodzonej w Chełmie (Lubelskie) światowej sławy skrzypaczki żydowskiego pochodzenia Idy Haendel poświęcony będzie film dokumentalny pt."Wiem, skąd jestem". Produkcję dofinansuje samorząd województwa lubelskiego.
"Zarząd województwa lubelskiego przeznaczył na realizację filmu dotację w wysokości 35 tysięcy złotych. Dokument realizuje firma producencka MAAM.TV z niemieckiej Bremy wspólnie z Telewizją Polską" - poinformował Damian Miechowicz z zespołu prasowego Urzędu Marszałkowskiego w Lublinie.
Film ma pokazywać związki Idy Haendel z Lubelszczyzną, a szczególnie z Chełmem, gdzie będzie kręcona część zdjęć. "Zgodnie z deklaracją Telewizji Polskiej, film będzie emitowany na jej antenie. Ma być też pokazany w innych krajach. Producenci zobowiązali się również skonsultować z nami miejsce premiery" - dodał Miechowicz.
Całkowity koszt dokumentu "Wiem, skąd jestem" to ok. 400 tys. zł, oprócz samorządu województwa lubelskiego, produkcję współfinansuje TVP.
Ida Haendel urodziła się w 1928 r. w Chełmie. Już jako mała dziewczynka w wieku niespełna czterech lat umiała zagrać na skrzypcach zasłyszane melodie. W 1935 r. brała udział w I Konkursie Skrzypcowym im. Henryka Wieniawskiego w Warszawie. Była jego najmłodszą uczestniczką, w polskiej ekipie zajęła pierwsze miejsce. Po tym sukcesie uczyła się dalej u różnych wirtuozów skrzypiec: Mieczysława Michałowicza w Warszawie, Carla Flescha w Berlinie i Londynie, George'a Enescu w Paryżu.
Koncertowała na scenach całego świata, m.in. razem z Londyńską Orkiestrą Symfoniczną udała się w tournee po Chinach. Występowała razem w wybitnymi muzykami i dyrygentami m.in. z Arturem Rubinsteinem i Władymirem Aszkenazym. Kilkakrotnie występowała w Polsce, m.in. w 2006 r. grała na skrzypcach podczas wizyty papieża Benedykta XVI w Auschwitz-Birkenau, a także razem z Capellą Cracoviensis dała koncert w swoim rodzinnym mieście Chełmie. Gra na skrzypcach Stradivariusa z 1696 r. Obecnie mieszka w Miami Beach na Florydzie.
Żydzi w Chełmie i jego okolicach stanowili niegdyś bardzo liczną społeczność. Osiedlali się tu już od czasów średniowiecza. W XV w. powstała chełmska gmina żydowska. W kolejnych stuleciach liczba ludności żydowskiej systematycznie rosła. W 1913 r. w powiecie chełmskim mieszkało ponad 25 tys. Żydów, co stanowiło 12 proc. ogólnej liczby mieszkańców, w samym Chełmie mieszkało ich ponad 12 tys. Osoby pochodzenia żydowskiego w różnych okresach stanowiły od 50 do 75 proc. mieszkańców miasta. Społeczność żydowska była tu bardzo aktywna. Żydzi zajmowali się przede wszystkim handlem i rzemiosłem, ale tworzyli też liczne organizacje społeczne i polityczne. W Chełmie wydawano czasopisma żydowskie, działało wiele instytucji kulturalnych. Podczas II wojny światowej ludność żydowska Chełmszczyzny została niemal w całości wymordowana, większość w hitlerowskim obozie zagłady w Sobiborze. Pozostały po nich nieliczne już ślady w postaci cmentarzy i zachowanych budynków, m.in. synagogi w Chełmie, Włodawie i Wojsławicach. (PAP)
ren/ pz/
