Polska premiera sztuki "Kukła. Księga Blasku" Pawła Passiniego inspirowanej pracami Tadeusza Kantora i tekstami kabalistycznymi odbędzie się we wtorek na scenie stołecznego Teatru Żydowskiego. Spektakl zostanie pokazany w ramach festiwalu "Warszawa Singera". "Kukła. Księga Blasku" to spektakl inspirowany pracami Tadeusza Kantora i tekstami kabalistycznymi. Tytułowa Księga Blasku (Sefer ha-Zohar) to jeden z najważniejszych tekstów żydowskiego mistycyzmu.
Jak zaznaczył w rozmowie z PAP reżyser, spektakl powstał w związku z festiwalem "Polska Arts in Edinburgh". "Pojechaliśmy tam w ubiegłym roku ze spektaklem +Turandot+. Podczas rozmów na temat zmian w kształcie festiwalu jeden z twórców Richard Demarco, człowiek który ściągał na ten festiwal spektakle Tadeusza Kantora zaproponował, żebyśmy zrobili spektakl, który by jakoś sytuował tradycje +dziadów+ w kontekście polskiego teatru i w kontekście zmian politycznych w Polsce. Miała być to sztuka grana po polsku, świeżo +zdjęta z warsztatu+, taki +kęs polskiego teatru+" - mówił Passini.
Zaznaczył, że chciał przybliżyć fenomen Tadeusza Kantora i spróbować przełożyć go na język zrozumiały dla kogoś, kto nie urodził się w Polsce i nie wychował w naszej tradycji romantycznej. "W spektaklu pojawia się figura, która wydaje się, że najbardziej oddaje kim jest Kantor i co oznacza ten jego gest wprowadzenia duchów na scenę. Występuje też figura Hioba i wątek Księgi Hioba, jednego z najważniejszych tekstów w tradycji judeo-chrześcijańskiej" - relacjonował reżyser.
Tytułowa "Księga blasku" to jeden z najważniejszych kabalistycznych tekstów, ale - jak przyznał twórca - tak naprawdę pojawia się jako rodzaj prowokacji, wywołania tematu samej kabały. "Kabała wyrasta z przekonania, że świat który nas otacza i który się staje wokół nas jest dziełem sztuki i każde takie dzieło pozwala w sobie dostrzec ślady działania artysty, który je stworzył. A tytułowa +kukła+ ma wyobrażać zadawane w naszej wyobraźni pytanie - czy to Bóg jest kukłą w rękach człowieka czy człowiek kukłą w rękach Boga" - powiedział Passini.
"Kabała wyrasta z przekonania, że świat który nas otacza i który się staje wokół nas jest dziełem sztuki i każde takie dzieło pozwala w sobie dostrzec ślady działania artysty, który je stworzył. A tytułowa +kukła+ ma wyobrażać zadawane w naszej wyobraźni pytanie - czy to Bóg jest kukłą w rękach człowieka czy człowiek kukłą w rękach Boga" - powiedział Passini.
Przyznał też, że dla niego ważne jest, iż spektakl nie próbuje pokazywać świata żydowskiego, świata sztetlów, którego już nie ma, ale dotyka rzeczywistości wciąż istniejącej. "Ona może wydaje się teraz mniej oczywista, ale to jest rzeczywistość styku kultury polskiej i żydowskiej i na tym styku nie sposób odróżnić +które czyje+. To jest ten fragment najbardziej żywy i najpiękniejszy tego, co nas spotyka w tym dziwnym miejscu między Niemcami a Rosją. To rozdroże, pomieszanie kultur, wielogłosowość i niezwykła umiejętność polskiego języka absorbowania tego, co zewnętrzne. I tej niezwykłej potrzeby, jaka pojawia się już w biblijnej Księdze Hioba, by nawet na gruzach swego świata pytać się o sens istnienia" - zaznaczył reżyser.
W jego ocenie, spektakl opowiada właśnie o tej rzeczywistości takiego "mieszania, spotkania i wymiany". "Opowiada o świecie, który nie jest nam dostępny, w którym spotykały się wielkie religie i była jeszcze umiejętność rozmowy, nawet różnymi językami, na temat tego co na górze. Wydaje mi się, że ten spektakl może trochę odbiega od takiego charakteru wydarzeń na festiwalu Singera, które próbują nam przybliżyć to, co odeszło. To bardziej rodzaj doświadczenia, podróży, do której próbuję zaprosić widza" - podsumował Passini.
W spektaklu występują: Justyna Antoniak, Igor Aronov, Elżbieta Rojek, Katarzyna Tadeusz, Iga Załęczna, Adam Biedrzycki, Tomasz Leszczyński, Marek Oleksy, Paweł Passini, Łukasz Wójcik, Maciej Wyczański i Borys Wysocki. Przedstawienie dopełni wykonywana na żywo muzyka oraz projekcje wideo.
Paweł Passini urodził się w 1977 r. Jest absolwentem Wydziału Reżyserii warszawskiej Szkoły Teatralnej. Wśród wyreżyserowanych przez niego spektakli znalazły się m.in. "Dybbuk" w poznańskim Teatrze Nowym im. Jan Łomnickiego, "Ifigenia w Aulidzie" Eurypidesa w Teatrze im. Jana Kochanowskiego w Opolu (Złota Maska za najlepszy spektakl sezonu) i "Hamlet '44" według Williama Shakespeare'a w stołecznym Muzeum Powstania Warszawskiego. Współtwórca pierwszego w Europie teatru internetowego. Nominowany do Paszportów Polityki w 2011 r.
IX Festiwal Kultury Żydowskiej "Warszawa Singera", którego organizatorem jest Fundacja Shalom we współpracy z Teatrem Żydowskim potrwa do 2 września. Jak co roku odbędzie się w rejonie pl. Grzybowskiego i ul. Próżnej, w kafejkach nad Wisłą oraz na warszawskiej Pradze. Poza atrakcjami muzycznymi i teatralnymi, planowanych jest prawie 200 wydarzeń kulturalnych - wystaw, wykładów, warsztatów, spotkań literackich, pokazów filmowych oraz innych atrakcji.
Polska Agencja Prasowa jest patronem medialnym festiwalu "Warszawa Singera". (PAP)
akn/ abe/
