Prezentacja pionierskiego projektu Zachęty - pierwszej encyklopedii sztuki w Polskim Języku Migowym, odbędzie się w poniedziałek podczas Dnia Otwartego w Galerii. Osobom niesłyszącym i niewidomym placówka zapewnia audiodeskrypcję i tłumaczenie wydarzeń na Polski Język Migowy.
Zachęta - Narodowa Galeria Sztuki zainicjowała powstanie encyklopedii sztuki w Polskim Języku Migowym oraz podjęła się opracowania kilkudziesięciu pojęć związanych ze sztuką współczesną. Podczas Dnia Otwartego - jak zapewniają jego organizatorzy - przedstawiona zostanie geneza i cel tego projektu jak też stan prac nad encyklopedią i nowymi znakami w Polskim Języku Migowym (PJM).
"Sama idea powstania takiego kompendium zrodziła się podczas zajęć warsztatowych, w których uczestniczyły m.in. osoby niesłyszące. Opracowując materiały uświadomiliśmy sobie, że oprócz wydruków z opisami, definicjami, pojęciami z dziedziny sztuki współczesnej pomocne byłyby tłumaczenia tych tekstów na PJM, a następnie nagranie krótkich filmów w celu szerokiego ich wykorzystania przez osoby prowadzące zajęcia i lekcje z osobami niesłyszącymi - podkreśliła w rozmowie z PAP Paulina Celińska, koordynatorka dostępności Zachęty.
"Encyklopedia sztuki w Polskim Języku Migowym będzie ważnym, pożytecznym kompendium, dla zainteresowanych sztuką osób niesłyszących i artystów niesłyszących, bo pomoże przybliżyć, lepiej poznać takie pojęcia jak np. kubizm, op-art, surrealizm, interwencja artystyczna, sztuka ziemi, "Nie jest to proste zadanie, bo np. jak w PJM przekazać znaczenie pojęcia instalacja, tak aby było wiadomo, że chodzi o instalację artystyczną, a nie o coś związanego z hydrauliką" - dodała Celińska.
Podczas Dnia Otwartego w ramach wystawy „Dostępna kolekcja” zostanie pokazane, w jaki sposób niewidomi mogą poznawać dzieła sztuki. Prace ze zbiorów galerii będą wyeksponowane wraz z reprodukcjami tyflograficznymi - wypukłymi oraz audiodeskrypcjami. Zaprezentowany zostanie wybór pomocy dotykowych przygotowywanych regularnie do wystaw w Zachęcie.
Zwłaszcza że sam PJM, jako język o własnej, odmiennej od polskiej, strukturze gramatycznej, powstał stosunkowo niedawno. Jego nazwa i badania nad nim pojawiły się dopiero w połowie lat 90. XX wieku. Wcześniej był to System Językowo-Migowy.
Zachęta współpracuje przy tym projekcie z Grupą Artystów Głuchych GAG, którzy już jakiś czas temu stworzyli swój leksykon znaków migowych odnoszących się do sztuki. "Jest to bardzo poważne, konsultowane przez GAG szeroko, w tym ze środowiskami osób niesłyszących za granicą, przedsięwzięcie" - zaznacza Celińska.
"Z leksykonu wybraliśmy hasła, najbardziej przydatne do prowadzonych zajęć w Zachęcie, do nich nagraliśmy definicje. Oprócz tego grupa GAG stworzyła nowe znaki migowe dla pojęć, których nie było w ich leksykonie. Definicje są tak opracowywane, aby zawierały wszystkie najważniejsze, najbardziej istotne informacje; nie mogą być przy tym ani zbyt rozbudowane, "przegadane", ani zbyt lakoniczne; po prostu muszą zawierać samą istotę, esencję pojęcia" - podkreśliła Celińska.
"Na razie mamy 39 haseł oraz kilka cytatów z wypowiedzi artystów o ich własnej sztuce" - dodała.
Koordynatorka dostępności Zachęty ma nadzieję, że do tworzenia encyklopedii włączą się inne placówki i muzea. Podczas Dnia Otwartego w ramach wystawy „Dostępna kolekcja” zostanie pokazane, w jaki sposób niewidomi mogą poznawać dzieła sztuki. Prace ze zbiorów galerii będą wyeksponowane wraz z reprodukcjami tyflograficznymi - wypukłymi oraz audiodeskrypcjami. Zaprezentowany zostanie wybór pomocy dotykowych przygotowywanych regularnie do wystaw w Zachęcie.
W programie Dnia Otwartego jest też m.in. oprowadzanie kuratorki Andy Rottenberg po otwartych właśnie wystawach „Postęp i higiena” oraz „Gregor Schneider. Unsubscribe”.
Pierwsza ekspozycja prezentuje prace ponad dwudziestu światowej sławy artystów, którzy wypowiadają się w swoich dziełach na temat eugeniki oraz inżynierii społecznej, ale także zdrowego społeczeństwa, higieny rasy, tożsamości narodowej, mierzy się z problemem "innego", wykluczenia czy też chirurgii kosmetycznej i autokreacji. Druga wystawa „Unsubscribe", to indywidualny projekt Schneidera, w którym podejmuje on tematykę związaną z domem — w jego materialnym i symbolicznym aspekcie. Instalacja odnosi się do miejsca urodzenia artysty — miejscowości Rheydt w Niemczech. Tutaj urodził się także Joseph Goebbels – minister propagandy III Rzeszy.
Podczas Dnia Otwartego i dorośli i dzieci będą mogli uczestniczyć w warsztatach artystycznych poprowadzonych przez niesłyszących artystów z Grupy Artystów Głuchych. W ramach przeznaczonych dla dorosłych warsztatów fotograficznych „Cisza” zwiedzający spróbują uchwycić ciszę w obiektywie aparatu.
Dzień Otwarty w Zachęcie zamknie koncert oparty na motywach „Solaris” Stanisława Lema, skierowany zarówno do osób słyszących, jak i niesłyszących. Formę koncertu wypracowali wspólnie muzycy z grupy HOW HOW i Młodzi Migający Muzykę. (PAP)
abe/ drag/
