Okładka książki Marty Kwaśnickiej "Jadwiga" (Teologia Polityczna 2015)
Nagrodę Literacką Skrzydła Dedala 2016, przyznawaną przez Bibliotekę Narodową, odebrały w środę ex aequo Marta Kwaśnicka za książkę "Jadwiga" oraz Renata Lis za książkę "W lodach Prowansji. Bunin na wygnaniu".
Marta Kwaśnicka, autorka książki "Jadwiga" (Teologia Polityczna 2015), nagrodzona została „za podjęcie niemodnego tematu świętości i odpowiedzialności politycznej w średniowieczu, i przedstawienie go w takiej formie, że staje się on nie tylko pasjonujący, ale i aktualny”.
To opowieść o Jadwidze Andegaweńskiej jako jednej z kluczowych postaci w historii Polski. Kwaśnicka pokazuje, jak młodziutka, nastoletnia dziewczyna, wychowana na dworach budzińskim i habsburskim, potrafiła się znakomicie znaleźć na tronie bardzo odmiennego kraju - Polski. Zdaniem Kwaśnickiej Jadwiga była podmiotem, a nie pionkiem polskiej polityki XV wieku - prowadziła rozmowy z Krzyżakami, finalizując swoim małżeństwem unię z Wielkim Księstwem Litewskim, czy symbolicznie przewodząc wyprawie rycerstwa polskiego na Ruś. Ta młodziutka dziewczyna doprowadziła do odrodzenia się Akademii Krakowskiej przekazując w testamencie środki na jej odnowę.
Marta Kwaśnicka, autorka książki "Jadwiga" (Teologia Polityczna 2015), nagrodzona została „za podjęcie niemodnego tematu świętości i odpowiedzialności politycznej w średniowieczu, i przedstawienie go w takiej formie, że staje się on nie tylko pasjonujący, ale i aktualny”.
O. Janusz Pyda powiedział w laudacji: "Laureatka podejmuje w swojej książce takie tematy jak świętość, ofiara, odpowiedzialność, dojrzewanie do służebnej władzy i zakłada, że współczesnego czytelnika da się zainteresować tymi tematami za pomocą tak subtelnej formy jak esej. Marta Kwaśniewska ożywiła Jadwigę Andegaweńską nie za pomocą sensacyjnej, skandalizującej lub choćby romantycznej formy, ale sposobem zadawania pytań i wydobywania nieoczywistych szczegółów. Nie posługuje sie przy tym współczesnymi kliszami czy choćby skojarzeniami ze współczesna rzeczywistością. Pozostaje przy tym w zgodzie z kontekstem historycznym, a zarazem - busola prawd wiecznych".
Renata Lis, autorka książki "W lodach Prowansji. Bunin na wygnaniu" (Wydawnictwo Sic! 2015), otrzymała Skrzydła Dedala za "rewelacyjną opowieść biograficzną o życiu Iwana Bunina – pisarza, wokół którego narosło mnóstwo nieporozumień – idealnie łączącą kompetencje filologiczne z subtelnym darem empatii i domyślnego serca”.
"W lodach Prowansji" to pierwsza w Polsce książka o życiu Iwana Bunina - laureata literackiego Nobla z 1933 roku, pisarza, który uciekł z Rosji przed rewolucją październikową. "W lodach Prowansji" zaczyna się na początku lat 40. Niemcy zajmują Francję, a Bunin obserwuje to z Grasse na Riwierze. Odkrywamy jego dawne i obecne tajemnice. Renata Lis pisze o romansie Bunina z poetką Galiną Kuzniecową, która w końcu opuściła go dla kobiety, towarzyszy mu w podróży do Szwecji po Nagrodę Nobla i pokazuje, jak szybko pisarz roztrwonił te pieniądze m.in. pomagając innym emigrantom, wyjaśnia też, dlaczego rzucił się kiedyś z nożem rzeźnickim na Andre Gide'a.
Renata Lis, autorka książki "W lodach Prowansji. Bunin na wygnaniu" (Wydawnictwo Sic! 2015), otrzymała Skrzydła Dedala za "rewelacyjną opowieść biograficzną o życiu Iwana Bunina – pisarza, wokół którego narosło mnóstwo nieporozumień – idealnie łączącą kompetencje filologiczne z subtelnym darem empatii i domyślnego serca”.
Tomasz Burek, który wygłaszał laudację na temat książki Renaty Lis, przypomniał, że wcześniej wydała ona tom "Późna godzina", zawierający m.in. wspomnienia Bunina z czasu rewolucji październikowej. "Renata Lis pokazuje nam Bunina - klasyka rosyjskiej prozy, nieprzejednanego wroga bolszewików, bonvivanta, laureata nagrody Nobla z 1933 roku. (...) Renata Lis stara się nam uprzytomnić, że w istocie w twórczości Bunina powraca wątek odradzającej się wciąż miłości do życia. (...) Podziękujmy Renacie Lis za odrodzenie Bunina" - powiedział Burek.
Laureatów nagrody Skrzydła Dedala wybrało jury pod przewodnictwem Włodzimierza Boleckiego w składzie: Tomasz Bocheński, Tomasz Burek, Antoni Libera i o. Janusz Pyda OP.
Nagroda Literacka Skrzydła Dedala, ustanowiona przez Bibliotekę Narodową w 2015 r., nawiązuje do idei Nagrody im. Andrzeja Kijowskiego, przyznawanej w latach 1985-1989 przez Komitet Kultury Niezależnej, a następnie w latach 1995-2008 przez Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu i w latach 2010-2012 przez Bibliotekę Narodową. Nagroda Skrzydła Dedala przyznawana jest corocznie pisarzom za książkę lub całokształt twórczości w dziedzinie literatury pięknej, ze szczególnym uwzględnieniem prozy, krytyki literackiej, artystycznej, historii oraz szeroko rozumianej problematyki społecznej. W ocenie jury brane są pod uwagę istotne walory poznawcze twórczości nominowanych autorów, a także niekonwencjonalność sądów, opinii, odwaga i precyzja myśli oraz piękno słowa.
W roku 2015 Nagrodę Skrzydła Dedala otrzymał Przemysław Dakowicz. (PAP)
aszw/ mow/
